موفق‌ترین مرد تاریخ جام جهانی درگذشت

وقتی خانواده اش دیشب خبر درگذشت او را منتشر کردند، او را «قهرمان جاویدان جهان» خطاب کردند و درباره او نوشتند:

“یک پدر فداکار، یک پدربزرگ دوست داشتنی، یک پدرشوهر دوست داشتنی، یک دوست فداکار، یک متخصص موفق و یک انسان بزرگ. او یک غول اسطوره ای است. ورزشکار میراثی از دستاوردهای بزرگ خود را برای ما به یادگار گذاشت. ما سپاسگزاریم. خدایا برای زمانی که توانستیم با تو بگذرانیم.»

زاگالو در سن ۲۴ سالگی ازدواج کرد و همسرش در سال ۲۰۱۲ فوت کرد. او در نوجوانی آرزو داشت راننده مسابقات اتومبیل رانی شود اما چون بینایی بالایی نداشت آن را متوقف کرد. او سپس به تحصیل در رشته حسابداری پرداخت و به طور تصادفی پس از بازی در یک تیم محلی در اوقات فراغت خود فوتبالیست شد.

اگر او به عنوان فارغ التحصیل حسابداری به زندگی خود ادامه می داد، احتمالاً روی هیچ سقفی نمی ایستاد چه برسد به بام فوتبال جهان! این واقعیت که او در دهه ۱۹۴۰ در برزیل در رشته حسابداری تحصیل می کرد و آرزوی شرکت در مسابقات اتومبیل رانی را داشت نشان می دهد که خانواده او احتمالاً مرفه یا حداقل فقیر نبودند.

ماریو زاگالو در لباس باشگاه Botafogo

زاگالو فوتبال را از هفده سالگی با حضور در باشگاه “آمریکا” آغاز کرد. او در سال ۱۹۵۰ به باشگاه فلامینگو پیوست و در سال ۱۹۵۱ بازی در تیم بزرگسالان فلامینگو را آغاز کرد. او تا ۲۷ سالگی (۱۹۵۸) برای فلامینگو بازی کرد و از آن پس تا سال ۱۹۶۵ برای بوتافوگو بازی کرد و از فوتبال خداحافظی کرد. او یک هافبک چپ بود، اما توانایی بازی در پست‌های فوروارد کناری و میانی را نیز داشت. او در ۳۳۲ بازی در فلامینگو و بوتافوگو ۷۶ گل به ثمر رساند.

زاگالو در تیم ملی برزیل نیز به عنوان مدافع چپ بازی می کرد. اگرچه بازیساز تیم ملی برزیل در آن جام و جام جهانی ۱۹۶۲ دی‌دی بود اما حضور موثر زاگالو به عنوان هافبک کناری نقش مهمی در موفقیت های تاریخی برزیل و تثبیت شخصیت زاگالو به عنوان مردی موفق در تاریخ فوتبال برزیل در افکار عمومی این کشور داشت.

در تیم ستارگان برزیل آن زمان چند بازیکن دو بار پیاپی قهرمان جام جهانی شدند. زاگالو یکی از آنها بود. پله، گارینشا، دیدیواوا، زیتو، نیلتون سانتوس، گیلمار و چند نفر دیگر موفق بودند.

زاگالو، جام جهانی ۱۹۶۲

زاگالو تا سال ۱۹۶۴ برای تیم ملی برزیل بازی کرد و یک سال بعد از فوتبال خداحافظی کرد. بازی تا ۳۴ سالگی در آن روزها قابل توجه بود.

پس از عملکرد ضعیف تیم ملی برزیل در جام جهانی ۱۹۶۶، زاگالو سرمربی برزیل شد و توانست این تیم را در جام جهانی ۱۹۷۰ به مقام قهرمانی برساند. بسیاری معتقدند تیمی که زاگالو در سال ۱۹۷۰ ساخت، بهترین تیم تاریخ جام جهانی است. بازیکنان تیم ملی برزیل برای نشان دادن احترام خود به زاگالو، زاگالو را «پروفسور» خطاب کردند. پله نیز در بیوگرافی خود از او با احترام فراوان یاد کرده است.

زاگالو در سال ۱۹۷۴ نیز سرمربی تیم ملی برزیل بود، اما در غیاب پله، برزیل مقابل هلند، رینوس میشل و یوهان کرایف شکست خورد و در دیدار رده بندی به لهستان باخت.

زاگالو و پله

او در سال ۱۹۹۴ نیز در کادر فنی تیم ملی برزیل حضور داشت و در آن سال دستیار کارلوس آلبرتو پریرا بود و به عنوان کمک مربی بار دیگر طعم قهرمانی در جام جهانی را چشید.

زاگالو چهار سال بعد دوباره روی نیمکت تیم ملی برزیل بود اما این بار به عنوان سرمربی. او در فینال جام جهانی ۱۹۹۸ این شانس را داشت که برای دومین بار به عنوان سرمربی قهرمان جام جهانی شود، اما غش رونالدو قبل از شروع بازی و درخشش زیدان باعث شکست ۳-۰ برزیل مقابل فرانسه میزبان شد.

در تاریخ جام جهانی به غیر از زاگالو، تنها بکن باوئر و دیدیه دشان به عنوان بازیکن و سپس به عنوان مربی موفق به کسب این جام شده اند. دشان در فینال ۲۰۲۲ نیز دچار بدشانسی زاگالو شد و نتوانست برای دومین بار به عنوان سرمربی قهرمان جام جهانی شود. البته دشان و بکن باوئر فقط یک بار به عنوان بازیکن جام برده اند اما زاگالو دو بار.

فینال جام جهانی ۱۹۹۸

پیرمرد برزیلی در جام جهانی ۲۰۰۲ به عنوان مشاور در مسابقات قهرمانی برزیل شرکت کرد. این موفقیت در واقع پنجمین تجربه حضور در قهرمانی در جام جهانی در زندگی ماریو زاگالو بود.

زاگالو تقریباً ۳۹ ساله بود که برزیل را به جام جهانی ۱۹۷۰ رساند. فرانتس بکن باوئر در ۳۹ سالگی سرمربی تیم ملی آلمان شد و خیلی ها به فدراسیون فوتبال آلمان شکایت کردند که بکن باوئر برای هدایت تیم در جام جهانی خیلی جوان است اما بکن باوئر دو سال و در ۴۱ سالگی فرصت داشت. ، با آلمان به فینال جام جهانی ۱۹۸۶ رفت.

اما زاگالو در ۳۹ سالگی قهرمان جام جهانی شد و از این نظر تنها سرمربی تیم ملی اروگوئه در جام جهانی ۱۹۳۰ بالاتر از زاگالو قرار می گیرد. آلبرتو ساپیکال ۳۱ ساله بود که اروگوئه را قهرمان اولین جام جهانی فوتبال کرد.

فینال جام جهانی ۲۰۰۲

اگرچه حرفه زاگالو به عنوان بازیکن و مربی مورد غبطه بسیاری از بزرگان فوتبال است، اما او نه در برزیل و نه در جهان محبوبیت زیادی نداشت. زاگالو بیشتر مورد احترام بود تا محبوب. شاید چون بازیکن نابغه ای نبود یا مربی مبتکری نبود. او همیشه به فینال جام جهانی می رسید یا با تعداد زیادی از بازیکنان درجه یک فوتبال جام می برد، اما نتوانست مانند رینوس میشل سبک جدیدی از فوتبال ابداع کند یا مانند بکن باوئر شخصیت مربی را در دنیای فوتبال بهبود بخشد. .

در فوتبال باشگاهی برزیل، زاگالو مربی تیم هایی مانند بوتافوگو، فلامینگو، فلومیننزه و واسکو دوگاما بود. او در فوتبال ملی مربی تیم هایی مانند کویت، عربستان و امارات بود.

زاگالو بین سال های ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۸ سرمربی کویت بود و با این تیم به فینال جام ملت های آسیا در تهران راه یافت و شاگردانش با نتیجه یک بر صفر مغلوب تیم ملی ایران شدند. در همان سال ها از شبکه شاهشاهی آهنگی با عنوان «زاگالو» پخش شد که خواننده آن ضیا آتابایی بود.

زاگالو (چپ) و حشمت مهاجرانی، مربی تیم ملی ایران، فینال جام ملت های آسیا، ۱۹۷۶

در آن سال ها ایران و کویت برترین تیم های غرب آسیا بودند و این آهنگ به مناسبت شکست کویت مقابل ایران در فینال جام ملت های آسیا ساخته شد. متن و اجرای آهنگ زاگالو بسیار بی مزه و مضحک بود. مثلاً ضیاء اطبایی این شعر را می‌خواند:

وقتی در راه ایران بودید، زاگالو

تو بیهوده نترسیدی، زاگالو

تو یک مرد در برزیل، زاگالو بودی

تو صاحب صد عنوان مختلف بودی، زاگالو

او از برزیل، زاگالو آمده است، او ژست لولو را برای ما می گیرد

مربی تیم کویت شد، می خواست زاگالو را از ما بگیرد

من میگم نیای ایران تو میگی نه چرا زاگالو نه؟

نترس، انگار نه، چرا زاگالو نه؟

اگر یک ایرانی می شناختی زاگالو بودی

اگر نمی آمدی در زاگالو نمی باختی

مرد فوتبال جهان زاگالو

ایران زاگالو را دیده اید

قبل و بعد از مونولوگ های آتابایی، چهار مرد چهار بار زاگالو گفتند! معلوم نیست زاگالو این اثر هنری درخشان را شنیده و دیده یا نه. هر چه بود آهنگ تلویزیون شاهشاهی مایه خنده بود. آن روزها خبری از فضای مجازی نبود و مردم ساده دل بودند وگرنه سال ها می شد با این آهنگ شوخی کرد و صدا و سیمای آن زمان آن را مسخره کرد.