نگاهی به تاریخچه و جدول جام ملت‌های آسیا؛ جامی که بیشتر از طلا می‌ارزد

پیش از آن کوپا آمریکا در سال ۱۹۱۶ خود را به دنیای فوتبال معرفی کرد.

جام ملت های آسیا که نامش از اولین دوره تغییر نکرده است، تنها دو سال پس از تاسیس رسمی کنفدراسیون فوتبال آسیا شکل گرفت. آسیایی ها قبل از تاسیس این کنفدراسیون با پایان جنگ جهانی دوم پیشنهاد برگزاری چنین مسابقاتی را از طریق فدراسیون های داخلی خود داشتند.

دور اول این بازی ها قرار بود در سال ۱۹۵۰ برگزار شود. اما مشکلاتی مانند هماهنگی برای انتخاب میزبان و عدم حضور تیم ها و شرکت در این بازی ها باعث لغو مسابقات شد.

یک سال پس از تاسیس کنفدراسیون فوتبال آسیا که با حضور ۱۴ تیم از جمله ایران، افغانستان، اسرائیل، میانمار، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، ژاپن، کره جنوبی، پاکستان، فیلیپین، سنگاپور و … تشکیل شد. ویتنام جنوبی ۷ کشور به برگزاری این مسابقات رای مثبت دادند.

در دهه های اخیر جام ملت های آسیا به مهم ترین تورنمنت ملی کنفدراسیون فوتبال آسیا تبدیل شده است. رقابت هایی که حتی تاریخ برگزاری آن هم تغییر کرد تا به گفته مسئولان این کنفدراسیون بین بازی های المپیک تابستانی، جام جهانی و جام ملت های اروپا «ساندویچ» نشود.

جام “گروهی” کشورهای آسیایی

جام ملت های آسیا برای اولین بار در سال ۱۹۵۶ با حضور ۴ تیم به میزبانی هنگ کنگ برگزار شد. کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفته بود تنها یک مرحله از این بازی ها را به صورت متمرکز و به میزبانی یک کشور برگزار کند.

در سال هایی که فوتبال در بین کشورهای حوزه خلیج فارس جایی نداشت، ایران، اسرائیل، هند، پاکستان و افغانستان مدعی غرب آسیا بودند. اتحاد جماهیر شوروی سابق هنوز پابرجا بود و هنوز بخش هایی از خود را که به کشورهای کوچکتر در اروپای شرقی و آسیای شمالی و مرکزی تبدیل شده بود، ندیده بود.

در شرق این قاره، کره جنوبی مشهورترین تیم بود و پس از آن ویتنام جنوبی و تا حدودی چین. در آسیای مرکزی، تایوان تنها تیم مدعی محسوب می شد.

سه دور اول این مسابقات با وجود مخالفت برخی از کشورها از جمله ایران و کره جنوبی تنها با ۴ تیم برگزار شد. کره جنوبی دو قهرمانی متوالی را به دست آورد و در سال ۱۹۶۴ اسرائیل که میزبان این مسابقات بود، قهرمان شد.

مسابقات چهار تیمی به صورت گروهی برگزار شد. هر تیم یک بار به مصاف حریف خود می رفت و در صورت پیروزی به ۲ امتیاز می رسید. تساوی مثل امروز یک امتیاز داشت.

سال ۶۸ که ایران میزبان این مسابقات بود آخرین باری بود که مسابقات به صورت گروهی و بدون مرحله حذفی برگزار شد. پنج تیم ایران، هنگ کنگ، میانمار، اسرائیل و چین در تهران به مصاف هم رفتند که در نهایت تیم ملی ایران به برتری رسید.

اسرائيل؛ قهرمانی که باید از آسیا می رفت

برخی از فصول جام ملت های آسیا فصل های این رقابت ها نسبت به دوره های قبل است. یکی از مهم ترین آنها جام ملت های ۱۹۷۲ به میزبانی تایلند است.

از این دوره بازی ها با حضور ۶ تیم در دو گروه سه تیمی برگزار شد. همچنین اسرائیل که پس از سال ۱۹۵۴ به عضویت کنفدراسیون فوتبال آسیا درآمد، تصمیم گرفت در این رقابت ها شرکت نکند.

دلیل این تصمیم لغو میزبانی این کشور توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا بود. این کنفدراسیون پس از طرح شکایت از «اتحادیه کشورهای عربی» و همچنین برخی فدراسیون های فوتبال کشورهای مسلمان حاشیه خلیج فارس، میزبانی را که به این دولت داده بود، پس گرفت و به تایلند داد.

اسرائیل در اعتراض به این تصمیم با وجود کسب یک قهرمانی و یک نایب قهرمانی در دوره های قبلی جام ملت ها در این مسابقات شرکت نکرد.

همین موضوع باعث شد تا فدراسیون فوتبال ایران موضوع خروج اسرائیل از قاره آسیا و حضور در اروپا به عنوان میانجی در دوران پهلوی را پیگیری کند. اتفاقی که دو سال بعد یعنی ۱۹۷۴ رخ داد، رسمی شد. اسرائیل بدون تنش راهی کشورهای عربی شد تا وارد جام ملت های آسیا شود.

افزایش ناگهانی؛ برای حامیان مالی یا برای مشارکت بیشتر؟

جام ملت های آسیا بین سال های ۱۹۷۲ تا ۱۹۹۶ با فرمت مشخص و با حضور ۶ تا ۱۰ تیم در دو گروه برگزار شد. تیم های اول و دوم هر گروه به مرحله حذفی راه یافتند و در مرحله نیمه نهایی به مصاف یکدیگر رفتند. بازنده ها به بازی رده بندی و برنده ها به فینال می رفتند.

از جام ملت‌های ۱۹۹۶، فرمت مسابقات تغییر کرده است. ۱۲ تیم در سه گروه ۴ تیمی قرار گرفتند. تیم های اول و دوم مستقیماً به مرحله یک چهارم نهایی جدید می روند و دو تیم سوم برتر گروه ها نیز جواز صعود را کسب می کنند.

این مدل در جام ملت های ۲۰۰۰ لبنان نیز تکرار شد. از جام ملت های ۲۰۰۴ چین، کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفت استاندارد این رقابت ها را با حضور ۱۶ تیم در چهار گروه چهار تیمی برگزار کند. تیم های اول و دوم گروه ها به مرحله یک چهارم نهایی صعود کردند و شانسی برای تیم های سوم وجود نداشت.

این مدل تا سال ۲۰۰۹ ادامه یافت، که به نظر می رسید یک نوع عملیات محبوب برای “تیم های مدعی” در آسیا باشد. اما تعداد تیم ها که به معنای بازی بیشتر و افزایش تعداد مسابقات است، به معنای افزایش درآمد حاصل از فروش بلیت، جذب اسپانسر و البته فروش حق پخش تلویزیونی است.

کنفدراسیون فوتبال آسیا با تکیه بر همین دلایل اقتصادی و البته توجیه افزایش شانس تیم های متوسط ​​و ضعیف در آسیا، از سال ۲۰۰۹ تعداد تیم های حاضر در این رقابت ها را به ۲۴ تیم رسانده است. ۶ گروه ۴ تیمی که مسابقات ترکیبی از جام ملت های ۱۹۹۶ و ۲۰۰۴ را ارائه کردند.

به نظر می رسد کنفدراسیون فوتبال آسیا به تعداد ۲۴ تیم بسنده نخواهد کرد و در نهایت با افزایش این تعداد به ۳۲ تیم، جام ملت های آسیا را با ۸ گروه ۴ تیمی در قالب جام های جهانی گذشته برگزار خواهد کرد. دوره ها

صعود به فینال با برنامه سخت

در مدل جدید رقابت های جام ملت های آسیا تنها میزبان مسابقات است که به صورت خودکار وارد مسابقات می شود.

تیم قهرمان دوره قبل نیز باید مانند سایر تیم ها در مسابقات انتخابی شرکت کند. با توجه به سطح مسابقات احتمال راه نیافتن تیم قهرمان به این مسابقات نزدیک به صفر است.

از بین ۲۴ تیمی که در ۶ گروه ۴ تیمی قرار گرفته اند، در پایان مرحله گروهی تیم های برتر و دوم به طور مستقیم راهی مرحله یک هشتم نهایی خواهند شد که این مرحله از زمان ۲۴ تیمی به جام ملت های آسیا اضافه شد. رقابت.

همچنین ۴ تیم برتر از ۶ تیم سوم مرحله گروهی به این مرحله راه خواهند یافت. یعنی ۱۶ تیم به مرحله حذفی راه یافتند و تنها ۸ تیم از مسابقات حذف شدند. با این مدل حتی امکان ایجاد شگفتی از مسابقات گرفته می شود.

در مرحله یک چهارم نهایی، یک مدل از پیش طراحی شده تیم های ارتقا یافته را مقابل یکدیگر قرار می دهد. شاید تنها مزیت مدل جدید ۲۴ تیمی غیرقابل پیش بینی بودن حریفان باشد.

تیم های برتر لزوماً با یکی از تیم های سوم گروه های دیگر روبرو نخواهند شد. به عنوان مثال، تیم اول گروه A با تیم دوم گروه C دیدار می کند، اما تیم اول گروه C با یکی از تیم های سوم گروه های B، F یا A دیدار خواهد کرد.

حتی احتمال رویارویی تیم های دوم گروه ها نیز وجود دارد. به عنوان مثال تیم های دوم گروه های B و F باید در مرحله یک هشتم نهایی به مصاف یکدیگر بروند.

جدای از اینکه حل این جدول دشوارتر از حفظ جدول مندلیف به نظر می رسد، تیم های حاضر در این رقابت ها نیز می توانند با توجه به نتایج سایر مسابقات و گروه های دیگر در بازی فینال در مورد وضعیت صعود خود تصمیم گیری کنند.

تیم فوتبال ایران در صورت صعود به عنوان رهبر این دوره از مسابقات ابتدا با یکی از تیم های سوم گروه های B، F یا A در جدول دوم دیدار خواهد کرد. یعنی احتمالا یکی از سه تیم لبنان، سوریه یا تایلند.

پس از آن با برنده تیم اول گروه E و تیم دوم گروه D دیدار خواهد کرد. احتمالا یکی از دو تیم عراق یا بحرین.

در جدول دوم احتمالا اثری از عربستان و ژاپن و کره جنوبی نخواهد بود. مگر اینکه یکی از این تیم ها تصمیم بگیرد به این سمت جدول برود تا در جدول ساده تری قرار بگیرد.