اعتماد در اقتصاد از دست رفته است | بهتر است ریال را به تومان تبدیل کنیم

وحید شقاقی گفت: موضوع حذف صفر برای چندمین بار در کشور مطرح می شود که این موضوع سابقه چندین بار در دولت های مختلف دارد و حتی یادم هست در دولت دوم روحانی در کابینه وزیران. ريال به تومان تبديل شد ولي نمي دانم چرا اجرا نشد.

افق میهن به نقل از فرارو، چندی پیش لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور که برای حذف ۴ صفر از پول ملی و اصلاح نظام پولی کشور تهیه شده بود به شورای اسلامی شهر تقدیم شد. هدف از این لایحه اصلاح ساختار پولی کشور، کاهش تورم و افزایش کارایی پول ملی در معاملات روزانه است. این اولین بار نیست که این تصمیم از سوی دولت ها در ایران مطرح می شود، اما تاکنون لایحه حذف ۴ صفر هیچ گاه به تصویب مجلس نرسیده است.

همزمان با این پیشنهاد دولت، وضعیت نرخ ارز و روند صعودی آن زیر نظر کارشناسان اقتصادی است. عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد در جلسه ارزی کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: اختلاف قیمت نیما با بازار آزاد باعث ایجاد رانت حدود ۴۰ درصدی شده بود در واقع سامانه نیما تنها داشت. تبدیل به سیستم شد و بازاری نبود و عملاً ۴۲۰۰ نو بود و چاره ای جز تعدیل قیمت نداشت.

با توجه به این شرایط سوالاتی از این قبیل مطرح می شود که آیا این بار این لایحه حذف ۴ صفر تصویب می شود و اجرای این طرح چه تبعاتی دارد؟ دکتر وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه خوارزمی در گفتگویی به این موضوع پرداخته است:

قبل از حل مشکل تورم نمی توان صفرها را حذف کرد

وحید شقاقی گفت: موضوع حذف صفر برای چندمین بار در کشور مطرح می شود که این موضوع سابقه چندین بار در دولت های مختلف دارد و حتی یادم هست در دولت دوم روحانی در کابینه وزیران. ريال تبديل به تومان شد ولي نمي دانم چرا اجرا نشد. در گزارشات اقتصادی خود مردم نیز از کلمه “تومان” استفاده می کنند کاری را که در دولت دوم آقای روحانی دنبال شد، ادامه دهیم و ریال را به تومان تبدیل کنیم، زیرا هم در صحبت ها و هم در اظهارات مسئولان، من به آن معتقدم هنوز است خیلی زود است که این اتفاق بیفتد زیرا افق کنترل تورم در اقتصاد ایران قابل مشاهده نیست و چشم انداز تورم سال آینده بالای ۴۰ درصد است. در سال‌های آینده همچنان تورم بالایی داریم. بنابراین تا زمانی که تورم کنترل نشود، حذف صفر بی معنی است، زیرا تا چند سال دیگر به نقطه اول بر می گردیم.

وی افزود: در کشورهایی که درگیر ابرتورم بوده اند، دولتمردان پس از کنترل تورم، صفرها را حذف کرده اند، اما در اقتصاد ایران ابرتورم اتفاق نیفتاد و تورم های ۱۰۰۰، ۱۰۰۰۰، ۱ میلیون درصدی را شاهد نبودیم. و غیره. چنین شرایطی در آلمان، آرژانتین و ونزوئلا رخ داده است اقتصاد ایران، افق روشنی برای مهار تورم نداریم و در کشور با تورم بالا مواجه نیستیم.

بهتر است ریال را به تومان تبدیل کنید

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اما بهترین کار چیست، معتقدم بهتر است ریال را به تومان تبدیل کنیم، زیرا سال هاست که عملاً کارکرد خود را در بین مردم و در معاملات تجاری مردم از دست داده است. یک تغییر ابتدا باید بر اصلاحات ساختاری برای مهار تورم تمرکز کنیم. اقتصاد کشور، زیرا وقتی صفرها حذف می شوند، بنگاه ها و شرکت ها باید حساب ها و دفاتر خود را بررسی کنند و در نتیجه هزینه ای بر بنگاه های اقتصادی تحمیل می شود پس بهتر نیست دولت و مجلس در ابتدا برای کنترل تورم تلاش کنند، آنگاه بتوانیم با حذف صفر جلو برویم؟ حقیقت این است که حذف صفرها هیچ تاثیری بر تورم و انتظارات تورمی، ارزش پول ملی و سایر شاخص‌های مهم اقتصادی نخواهد داشت و این امر صرفاً برای سهولت کار اتفاق می‌افتد.

وی افزود: صحبت های آقای همتی مبنی بر اینکه با وجود تورم ۴۰ درصدی نمی توان نرخ ارز را تثبیت کرد درست و منطقی است و اگر بخواهیم ارز را سرکوب کنیم شرایط بی معنی ایجاد می کند که منجر به رانت در اقتصاد می شود. وضعیتی که ما تورم را مهار نکرده ایم تورم، متغیرهای دیگری به دنبال تورم خواهند بود و یکی از این متغیرها، دلار خواهد بود، آقای همتی در بخشی از سخنان خود به ۲۰ تا ۴۰ میلیارد دلار ارز داخلی اشاره کرد ارزهای خود را به دولت بدهند و در مقابل آن اوراق قرضه بگیرند، اما این موضوع زمانی رخ می دهد که مردم به بانک مرکزی و اظهارات بانک مرکزی اعتماد کنند، یعنی با حمایت از بانک مرکزی، باید خرید کنند اوراق قرضه و تحویل دلارهایشان تا زمانی که این اعتماد وجود نداشته باشد، این پول از صندوق امانات و خانه ها بیرون نمی آید. چند سال پیش به مردم گفته می شد که اوراق ارزی بخرید و سود آن هم به آنها تعلق می گیرد، اما وقتی برای دریافت دلار در موعد مقرر مراجعه کردند، ریال دریافت کردند. بنابراین وقتی یک وعده شکسته شود، بازگرداندن اعتماد بسیار دشوار است. در واقع می توان از این جمله به عنوان مثال استفاده کرد; “از اینکه به من دروغ گفتی ناراحت نیستم، از اینکه نمی توانم به تو اعتماد کنم ناراحتم.” رکن اقتصاد، اعتماد است، اگر مردم اعتماد کنند، به راحتی می‌توانیم از دلار و طلای داخلی در اقتصاد استفاده کنیم، اما وقتی بد قولی داده‌ایم و اعتماد سلب می‌شود، بازگرداندن امانت بسیار سخت است. دولتمردان باید برای بازگرداندن اعتماد مردم تلاش کنند. “