شاخه زیتون ترامپ یا در باغ سبزی برای تهدید

به گزارش افق میهن، اجلاس صلح خاورمیانه در شرم الشیخ مصر برگزار شد و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به عنوان یکی از دلالان توافق اسرائیل و حماس در آن حضور داشت. وی در این اجلاس بار دیگر اتهامات قبلی خود را علیه ایران تکرار کرد و با بیان اینکه «ما فرصتی برای دستیابی به توافق صلح با ایران داریم»، خاطرنشان کرد: تا زمانی که تهران مایل به توافق با ایران باشد، آمریکا حاضر است با ایران به توافق برسد. پایگاه اینترنتی الجزیره در گزارشی با عنوان «احیای دیپلماسی ایران و آمریکا با وجود «دست دوستی» ترامپ، به بررسی ابعاد پیشنهاد جدید رئیس جمهور آمریکا به تهران پرداخت.

رئیس‌جمهور آمریکا در سفر به خاورمیانه به مناسبت پایان جنگ اسرائیل علیه غزه، به یکی دیگر از حوزه‌های درگیری در منطقه پرداخت: تنش‌ها بین تهران و واشنگتن. دونالد ترامپ که پیش از سفرش به شرم الشیخ در میانه جنگ ۱۲ روزه تل آویو و تهران اقدامی بی سابقه در بمباران تاسیسات هسته ای ایران انجام داد، در سخنرانی خود در کنست اسرائیل مدعی شد که “دست دوستی” خود را به سوی تهران دراز کرده است.

وی با بیان اینکه اگر شما (ایران) آماده باشید، (ما) آماده هستیم و این بهترین تصمیمی است که ایران گرفته است، تصریح کرد: دست دوستی و همکاری باز است و راه بهتر شدن روابط دو کشور همچنان پر از موانع است.

تریتا پارسی، معاون اجرایی موسسه کوئینسی برای دولت مسئول، یک اندیشکده مستقر در ایالات متحده، گفت: “حملات اسرائیل و ایالات متحده در ماه ژوئن، که مصادف با مذاکرات هسته ای بین واشنگتن و تهران بود، حمایت از دیپلماسی در ایران را تضعیف کرد. این تصور وجود دارد که ایالات متحده از دیپلماسی استفاده می کند تا به ایران احساس امنیت نادرست بدهد.”

اما و زمانی که شما مذاکره می کنید

در بخشی دیگر از این گزارش، الجزیره به نقل از اظهارات مقامات ارشد ایران که گفته اند: آنها درهای کشور را به روی دیپلماسی نبسته اند، اما عجله ای برای از سرگیری مذاکرات با آمریکا ندارند. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه تلویزیونی اخیر خود گفت: اگر پیشنهاد منطقی، متعادل و منصفانه برای مذاکره از سوی آمریکایی ها دریافت کنیم، قطعا آن را بررسی خواهیم کرد. با این حال، او دعوت مصر را برای شرکت در نشست سران درباره جنگ غزه در شرم الشیخ با اشاره به حملات و تحریم های آمریکا رد کرد.

از زمانی که دولت ترامپ تاسیسات هسته ای ایران را بمباران کرد، مذاکرات بر سر برنامه هسته ای ایران به حالت تعلیق درآمد. طبق برنامه ریزی ها قرار بود تهران و واشنگتن دور جدید مذاکرات هسته ای را در ۲۵ خرداد ۱۴۰۴ برگزار کنند، اما با حملات اسرائیل به ایران تنها دو روز مانده به مذاکرات، این روند برای مدت نامعلومی به تعویق افتاد.

ایالات متحده که در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ در سال ۲۰۱۸ از برجام – توافق جامع بر سر برنامه هسته ای ایران – خارج شد، همچنین اصرار دارد که هر توافق جدیدی باید شامل ممنوعیت کامل غنی سازی اورانیوم ایران باشد. این تقاضا فراتر از توافق اولیه، معروف به برنامه جامع اقدام مشترک است، که برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران را تنها تحت یک رژیم بازرسی بین‌المللی محدود می‌کرد. ایران با اشاره به اینکه معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای (NPT) غنی سازی اورانیوم را ممنوع نمی کند، این درخواست جدید را انکار حقوق خود به عنوان یک کشور مستقل توصیف کرده است.

تریتا پارسی تصریح می کند: ایران آماده توافق است اما با وجود لحن مثبت و سخنان دوستانه ترامپ، او به دنبال تسلیم ایران است. تا زمانی که او بر غنی‌سازی صفر اصرار دارد، فکر نمی‌کنم به توافق برسد.»

به گفته نویسنده این گزارش، جنگ اسرائیل با ایران که شامل ترور مقامات ارشد نظامی و دانشمندان غیرنظامی هسته‌ای توسط اسرائیل و همچنین حملات هوایی که منجر به کشته شدن صدها نفر شد، نیز تردیدهایی را در مورد چشم‌انداز توافق پایدار با ایالات متحده ایجاد کرده است. با این وجود، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در سخنرانی اخیر خود در کنست، از تصمیم ایالات متحده برای بمباران ایران در طول جنگ به عنوان یک “معجزه کتاب مقدس” استقبال کرد.

الجزیره در آن گزارش با اشاره به اینکه اسرائیل از آغاز جنگ غزه به ایران و گروه های متحدش مانند حزب الله در سراسر خاورمیانه حمله کرده است، مدعی شد: حملات اسرائیل به طور قابل توجهی ایران را تضعیف کرده و به آمریکا انگیزه چندانی برای دادن امتیاز در مورد غنی سازی اورانیوم و سایر موضوعات داده است. ترامپ همچنین در بیشتر سخنرانی های خود تکرار می کند که برنامه هسته ای ایران با حملات آمریکا به تاسیسات کلیدی “محو” شده است، اما میزان خسارت هنوز مشخص نیست.

ادعاهایی در مورد یک توانایی

در همین راستا، پنتاگون اعلام کرد که پس از حمله اسرائیل و آمریکا به ایران، برنامه هسته ای ایران یک تا دو سال به تعویق افتاد. با این حال، رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، تنظیم‌کننده هسته‌ای سازمان ملل متحد، معتقد است که ایران می‌تواند ظرف چند ماه دوباره غنی‌سازی اورانیوم را آغاز کند.

گرگوری برو، تحلیلگر ایران در گروه اوراسیا مستقر در آمریکا، معتقد است که زمان در رویارویی با ایران به نفع ترامپ است. رئیس جمهور آمریکا می تواند نسبت به دیپلماسی خوشبین به نظر برسد، اما می تواند صبر کند و بگذارد ایران روزهای سخت و دشواری را پشت سر بگذارد. الجزیره به مشکلات اقتصادی ایران و همچنین احتمال حمله مجدد اسرائیل به ایران اشاره می کند و از سوی مقامات دولت تل آویو ادعا می کند که در جنگ بعدی برخی از مقامات ارشد این کشور را هدف قرار خواهند داد.

برو می‌گوید: «از سرگیری مذاکرات بدون امتیاز از سوی ایران هیچ سودی برای ترامپ نخواهد داشت و در حال حاضر افزایش فشار ضرر چندانی به ایالات متحده وارد نمی‌کند، زیرا ایران به حدی ضعیف شده است که توانایی‌اش برای تهدید اسرائیل یا منافع آمریکا در منطقه نسبتاً محدود است». بنابراین، رئیس جمهور آمریکا ممکن است بخواهد چند ماه این موضوع را به حال خود رها کند تا ببیند آیا افزایش فشار اقتصادی ایران را مجبور به بازگشت به میز مذاکره با شرایط مطلوب خواهد کرد یا خیر.

اول غزه بعد ایران

در گزارش دیگری با عنوان: ترامپ پس از ابراز خرسندی از پایان جنگ غزه، چشم به راه صلح با ایران است. ساعاتی پس از آزادی گروگان ها، رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود در کنست اسرائیل از «آغاز تاریخی خاورمیانه جدید» صحبت کرد.

به گزارش گاردین، دونالد ترامپ وعده داده است که از قدرت ریاست جمهوری خود برای به رسمیت شناختن اسرائیل استفاده کند، زیرا دولت تل آویو “به هر آنچه که می توانست با زور اسلحه به دست آورده است” و (ترامپ) معتقد است که دوران همکاری در خاورمیانه را آغاز کرده است که در نهایت می تواند به صلح با ایران منجر شود.

این روزنامه به برخی از کلیدواژه‌های سخنان ترامپ و مواردی مانند «آغاز تاریخی خاورمیانه جدید»، پایان «کابوس طولانی و دردناک» جنگ غزه و «پایان دوران ترور و مرگ» اشاره کرده و این بخش از سخنان ترامپ را در همین چارچوب مورد بررسی قرار داده است. جایی که او می‌گوید: «اکنون زمان آن است که این پیروزی‌ها علیه تروریست‌ها در میدان نبرد را به جایزه نهایی صلح و رفاه برای کل خاورمیانه تبدیل کنیم.»

رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود در کنست به کشورهای عربی اطمینان داد که نه اجازه خواهد داد اسرائیل درگیری با حماس را از سر بگیرد و نه به حماس اجازه خواهد داد خود را در غزه بازسازی کند. تعهداتی که ظاهراً هیچ عرب محلی ندارد، زیرا نه اسرائیل پایان جنگ غزه را پذیرفته است و نه همه جنگجویان حماس موافقت کرده اند که سلاح های خود را زمین بگذارند.

اما موضوع این گزارش «ایران» است و سیاست مبهم و گاه جنگ طلبانه آمریکا در قبال تهران، همراه با فعال شدن مکانیسم ماشه و فشار بر کشورهای جهان برای اعمال تحریم ها علیه ایران، نشان می دهد که ترامپ با وجود ادامه جنگ در غزه، تلاش می کند تا وضعیت مذاکرات هسته ای با ایران را در راستای اهداف خود پیش ببرد و تهران را به پای میز مذاکره بکشاند. مذاکرات منطقه ای مسائلی که مقامات ایرانی از آن به عنوان خط قرمز جمهوری اسلامی ایران در انجام هر نوع مذاکره یاد کرده اند.