شکارچی‌ای که حتی شیرها هم از او می‌ترسند
با پنجه هایی مانند تیغه های فولادی، بدنی پوشیده از انبوه ماهیچه های قدرتمند، چشمان تیزبین، واکنش های سریع و آرواره های پر از دندان های خرد کننده، شیرها قطعاً شکارچیانی نیستند که سایر حیوانات بخواهند با آنها درگیر شوند. مخصوصاً وقتی بدانیم که شیرها هوش اجتماعی بالایی دارند و به صورت دسته جمعی شکار می کنند.
به گزارش افق میهن و به نقل از sciencealert; مایکل کلینچی، زیست شناس محیط زیست از دانشگاه غرب کانادا، در سال ۲۰۲۳ گفت: “شیرها بزرگترین شکارچیان زمینی هستند که به صورت گروهی شکار می کنند، بنابراین منطقی است که آنها را ترسناک ترین تصور کنیم.” اما در بیش از ده هزار فیلم ضبط شده از حیات وحش در دشت‌های ساوانای آفریقا، ۹۵ درصد گونه‌های ثبت‌شده بسیار ترسناک‌تر به صدای موجودی کاملاً متفاوت واکنش نشان دادند. موجودی که حتی از نظر بیولوژیکی به عنوان یک شکارچی برتر طبقه بندی نمی شود. این موجود ما انسانها هستیم. ما همان هیولاهایی هستیم که در کابوس های دیگر پستانداران کمین کرده ایم.
کلینچی می گوید:
ترس از انسان در حیوانات عمیق و فراگیر است، تصریح کرد: این تصور وجود دارد که اگر حیوانات شکار نشوند به حضور انسان عادت می کنند اما ما نشان دادیم که اینطور نیست.
در مطالعه‌ای که سال گذشته منتشر شد، لیانا زانتت، بوم‌شناس دانشگاه وسترن و همکارانش مجموعه‌ای از صداها و مکالمات انسانها را با حیوانات در نزدیکی حفره‌های آبی پارک ملی بزرگ کروگر در آفریقای جنوبی پخش کردند و واکنش‌های آنها را ضبط کردند.
این منطقه حفاظت شده میزبان بزرگترین جمعیت باقیمانده شیر (Panthera leo) در جهان است. بنابراین سایر پستانداران به خوبی از خطر این شکارچیان گوشتخوار آگاه هستند.
محققان صداهای مکالمات انسانی را به زبان های محلی مانند سونگا، سوتو شمالی، انگلیسی و آفریکانس و همچنین صداهای مرتبط با شکار انسان از جمله پارس سگ ها و شلیک گلوله پخش کردند. در کنار آن صدای غرش و غرش شیر را نیز پخش می کردند.
کلینچی توضیح می دهد:
مهمتر اینکه صدای شیرها در این ضبط‌ها شامل غرش و غرغر ارتباطی است، نه غرش تهاجمی. بنابراین، می‌توان واکنش حیوانات را به صدای مکالمات شیرها و مکالمات انسانها مقایسه کرد.»
البته همه حیوانات این آزمایشات را دوست نداشتند.
زانتت می گوید:
یک شب، ضبط شیرها یک فیل را به قدری عصبانی کرد که به تجهیزات حمله کرد و همه چیز را در هم شکست!
واکنشی که بی دلیل نبود!
در مجموع، تقریباً تمام ۱۹ گونه پستاندار مشاهده شده در این تحقیق، دو برابر صدای انسان در مقایسه با صدای شیر یا حتی صدای شکار (اسلحه و سگ) ترس از خود نشان دادند و از چاله آب خارج شدند. این حیوانات شامل کرگدن، فیل، زرافه، پلنگ، کفتار، گورخر و گراز وحشی بود. حیواناتی که خود می توانند خطرناک باشند.
اما از سوی دیگر، ترس از آنها هرگز ما را از تصمیم گیری در مورد سرنوشت آنها باز نداشته است.
از شکار ماموت های عظیم الجثه در دوران باستان تا رام کردن خطرناک ترین موجودات امروزی، انسان همیشه آماده رویارویی با هر چالشی بوده است.
انسان ها به عنوان کشنده ترین گونه های روی زمین و یکی از محرک های اصلی تکامل، متأسفانه به درستی منشأ وحشتی هستند که در دل موجودات دیگر رخ می دهد.
در مقاله منتشر شده آمده است:
این دقیقاً شنیدن صدای انسان بود که بیشترین ترس را در حیوانات برانگیخت و نشان می‌دهد که حیات وحش انسان را به عنوان یک تهدید واقعی درک می‌کند، در حالی که صداهایی مانند پارس کردن سگ‌ها جایگزین‌های کمتر تهدیدکننده‌ای هستند.
با توجه به اینکه انسان ها اکنون در سراسر کره زمین پراکنده شده اند، فرار از آنها فقط یک موقعیت موقتی برای حیوانات است. و این بدان معنی است که پستانداران ساوانا باید بارها و بارها با تحریک همان ترس ذاتی روبرو شوند.
این نگرانی برای بسیاری از گونه های در معرض خطر انقراض ساوانا از جمله زرافه ها است. تحقیقات قبلی توسط همین تیم نشان داده است که ترس دائمی از شکارچیان، حتی بدون شکار واقعی، می تواند منجر به کاهش طولانی مدت در جمعیت طعمه شود.
با این حال، زیست شناسان حفاظت امیدوارند که بتوانند از این یافته برای محافظت از گونه استفاده کنند. به عنوان مثال، با پخش صدای مکالمات انسانی در مناطقی از آفریقای جنوبی که خطر شکار غیرقانونی وجود دارد، می توان از نزدیک شدن به مناطق ناامن کرگدن سفید جنوبی در خطر انقراض جلوگیری کرد.
زانتت می گوید:
“شیوع ترس از انسان در میان تمام پستانداران ساوانا گواهی بر تاثیرات زیست محیطی عظیمی است که انسان ها بر روی زمین گذاشته اند. نه تنها از طریق تخریب زیستگاه، تغییرات آب و هوایی یا انقراض گونه ها، بلکه حضور ما در چشم انداز طبیعی بسیار سیگنال خطرناکی است که حیوانات به شدت واکنش نشان می دهند.”
این تحقیق در مجله Current Biology منتشر شده است.
نسخه قبلی این مقاله در اکتبر ۲۰۲۳ منتشر شد.
