هیئت عالی بانک مرکزی امروز درباره پرداخت دو بسته ۲۰ همتی تصمیم می گیرد

امید محمدی; بازار گروه خودرو: صنعت خودروسازی کشور در حالی به مسیر پرچالش خود ادامه می‌دهد که بخش قطعه‌سازی، ستون فقرات این صنعت، عمیق‌ترین بحران‌های مالی و ارزی را در سال‌های اخیر تجربه کرده است. کمبود منابع ارزی، تاخیر در پرداخت مطالبات خودروسازان، عدم تعادل انرژی و تعلیق تصمیمات مهم در حوزه تامین مالی مجموعه ای از موانع را ایجاد کرده که عمر تولید در این صنعت را به مرز جدی رسانده است. جریان نقدینگی در این صنعت همچنان مسدود است و ارز فقط به صورت قطره‌ای در اختیار تولیدکنندگان است. از سوی دیگر بدهی زیاد خودروسازان به قطعه سازان و نگرانی از آینده همکاری با شرکای خارجی، زنجیره تولید خودرو را در وضعیت شکننده ای قرار داده است. بحران فزاینده انرژی به این چالش ها اضافه شده است. بحرانی که با شروع فصل زمستان به عنوان تهدیدی جدی برای تداوم تولید در کارخانه های قطعه سازی و خودروسازی تلقی می شود. از این رو، برای بررسی وضعیت زنجیره تامین، گفتگویی با آرش محیبی نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن انرژی و قطعه سازان خودرو کشور انجام دادیم.

* پس از وعده وزیر صمت برای کمک مالی به دو خودروساز بزرگ، زمان پرداخت این معافیت ها مشخص شده است؟

بله، طبق گفته وزیر صمت، قرار بود هفته گذشته این تسهیلات پرداخت شود، اما شورای عالی بانک مرکزی به دلیل عدم حضور برخی از اعضا در جلسه تشکیل نشد. امروز جلسه شورای عالی بانک مرکزی تشکیل می شود و درباره دو بسته تسهیلات حدود ۲۰ حمتی تصمیم گیری می شود. امیدواریم این مصوبه در نهایت تصویب شود و وجوه آن مستقیماً به حساب قطعه سازان واریز شود.

* شرایط تخصیص و تامین ارز قطعه سازان چیست؟

متاسفانه شرایط برای تامین ارز قطعه سازان مناسب نیست، ارزی برای استفاده این شرکت ها وجود ندارد. مدت ها بود که نگهداری ارز در بانک مرکزی انجام می شد و پرداخت ها به صورت قطره ای انجام می شد. تنها راه حل شرایط فعلی باز کردن بازار ثانویه است تا قطعه سازان بتوانند پول مورد نیاز خود را از آنجا تامین کنند. این مشکل البته بستگی به این دارد که ارز یک نرخی را تعیین کند، زیرا در صورت تداوم نرخ های متعدد، برخی قطعه سازان مجبور به خرید ارز از بازار اول و برخی سازندگان از بازار دوم خواهند بود. این مشکل منجر به ناهماهنگی در تامین ارز بین قطعه سازان و حتی مونتاژکنندگان خودرو می شود.

بدهی خودروسازان کوچک به قطعه سازان بین ۲۰ تا ۳۰ همات است که کمتر از ۱۰ همات آن به دلیل بدهی معوقه است.

* خودروسازان کوچک چقدر به زنجیره تامین بدهی دارند؟

بدهی خودروسازان کوچک به قطعه سازان بین ۲۰ تا ۳۰ همات است که کمتر از ۱۰ همات آن به دلیل بدهی معوقه است. این بدهی شامل تمام خودروسازان اعم از خودروهای تجاری و سواری می شود. وضعیت فعلی خودروسازان کوچک در حال بدتر شدن است، شاهد جهش چک برخی از این خودروسازان هستیم.

* نگرانی هایی در مورد خروج شرکای چینی از صنعت خودرو وجود دارد. اگر این اتفاق بیفتد، آیا سرمایه گذاری در زنجیره تامین برای داخلی سازی قطعات منجر به تکرار تجربه خروج فرانسه پس از تحریم های ظالمانه خواهد شد؟

چنین رویدادی در کوتاه مدت بعید است. با این حال، در درازمدت، در صورت فعال شدن snapback و اعمال تحریم‌ها علیه شرکت‌های چینی و تصمیم به تبعیت از تحریم‌ها، چنین نگرانی‌هایی می‌تواند به واقعیت تبدیل شود.

* سایه کمبود انرژی در فصل سرما تا چه اندازه می تواند زنجیره تامین و خودروسازان را با چالش مواجه کند؟

متأسفانه باز هم با درگیری های انرژی مواجه هستیم، رئیس جمهور اعلام کرده که بحران آب داریم. با توجه به اینکه هنوز در فصل پاییز هستیم. زمانی از سال که در آن سرمای شدید نداریم و شبکه انرژی تحت فشار زیاد نیست. با این حال اگر از هم اکنون برنامه ریزی نکنیم، قطعا در زمستان با چالش های بزرگی مواجه خواهیم شد.

* با توجه به افزایش نرخ ارز و کمبود نقدینگی در زنجیره تامین، خودروسازان تا چه اندازه با تغییر قیمت قراردادهای قطعه سازان تعامل دارند؟

اصلاح قیمت باید سریع، منصفانه و واقع بینانه باشد، خودروسازان باید قیمت ها را با منطق و بر اساس داده های واقعی صورت های مالی حسابرسی شده اصلاح کنند. اگر قیمت قطعات در گزارش های مالی واقعی لحاظ نشود، خودروساز نمی تواند محاسبه دقیق قیمت گذاری انجام دهد.