ارتقای سواد مالی با کاریکاتور؛ نگاه تازه بانک توسعه صادرات ایران و تامین سرمایه تمدن به دیپلماسی فرهنگی

افق میهنی –

در ابتدای این جلسه روز سه شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۴ توسط تامین مالی تمدن در محل این شرکت برگزار شد. شهریار صابری، مدیرکل روابط عمومی بانک صادرات ایران و دبیر جشنواره با تاکید بر اینکه هدف اصلی این رویداد ایجاد پیوند خلاقانه بین اقتصاد و هنر است، گفت: اقتصاد با زندگی همه مردم گره خورده است و به دلیل گستردگی مخاطبان، کاریکاتورها می توانند مفاهیم پیچیده اقتصادی را به شکلی ساده تر، موثرتر و بیشتر منتقل کنند.

تلاش دو نهاد مالی برای گفتگوی عمومی در اقتصاد

صابری با اشاره به رویکرد مسئولیت اجتماعی برگزارکنندگان افزود: بانک توسعه ایران و شرکت تامین سرمایه تمندان تلاش کرده اند زمینه ساز شکل گیری گفت وگوی عمومی در حوزه اقتصاد باشند. این جشنواره تلاشی برای حمایت از هنرمندان دو نهاد مالی است که به نقش فرهنگی خود نگاه مسئولانه دارند.

وی با تاکید بر لزوم ارتقای فرهنگ و سواد مالی در جامعه گفت: آگاهی عمومی نسبت به مسائل پولی و مالی یکی از اهداف کلیدی جشنواره است و زبان جهانی کاریکاتور می تواند این مفاهیم را برای عموم مردم قابل درک کند.

دبیر جشنواره همچنین این رویداد را بستری برای حضور بانک توسعه صادرات ایران در عرصه دیپلماسی فرهنگی دانست و گفت: رویکرد ما تبلیغاتی نیست، بلکه معتقدیم نگاه انتقادی به کاریکاتور می تواند به غنی سازی سیاست های اقتصادی کمک کند.

تداوم توجه جهانی به جشنواره

در ادامه این نشست اسماعیل کاظمی مدیر جشنواره و مدیر ارتباطات و رسانه صندوق تمندان با اشاره به استقبال هنرمندان بین المللی گفت: در دنیای امروز پول و سرمایه تنها مفاهیم اقتصادی نیستند، بلکه سرمایه و سرمایه در دنیا صرفاً مفهوم اقتصادی نیست. بلکه بر سبک زندگی، فرهنگ و روابط اجتماعی تأثیر مستقیم دارند. از منظر تأمین سرمایه برای تمدن، اقتصاد باید از زاویه ای انسانی و شفاف با جامعه صحبت کند و هنر – به ویژه کاریکاتور – بهترین ابزار برای این گفت وگو است.

به گفته کاظمی، قالب کارتونی برای این رویداد آگاهانه انتخاب شده است، زیرا می تواند پیچیدگی های سیستم مالی را با زبانی طنز و تامل برانگیز بازنمایی کند. وی افزود: هدف ما ایجاد بستری برای طرح دیدگاه‌های خلاقانه و انتقادی درباره نقش سرمایه در زندگی امروز و کمک به ارتقای سواد مالی جامعه است.

استقبال از هنرمندان از ۲۴ کشور

بر اساس اعلام دبیرخانه جشنواره تا ۱۷ آذر ۱۴۰۴ هنرمندانی از ۲۴ کشور از چهار قاره جهان آثار خود را به جشنواره ارسال کرده اند. آماری که به گفته برگزارکنندگان، جهانی شدن دغدغه های اقتصادی و ظرفیت هنر برای ایجاد گفت و گوی فراملی را نشان می دهد.

چشم انداز جشنواره

کاظمی در بخش پایانی سخنان خود گفت: تمدن در تلاش است تا این جشنواره را به بستری برای تعامل هنرمندان، اقتصاددانان، دانشگاهیان و نهادهای مالی درباره نقش پول و سرمایه در دنیای معاصر تبدیل کند.

وی با قدردانی از هنرمندان، داوران و اصحاب رسانه ابراز امیدواری کرد که این جشنواره «آغاز مسیری نو برای گسترش تعامل هنر و اقتصاد و توسعه ادبیات نوین اقتصادی در جامعه» باشد.

تلاش برای تشکیل یک تیم داوری معتبر

در بخشی دیگر از این نشست خبری، حمیدرضا مصیبی، دبیر اجرایی جشنواره گفت:

روند طراحی جشنواره در مدت زمان کوتاهی انجام نشد و فراخوانی که هم اکنون تا پایان آذرماه تمدید شده حاصل بیش از یک سال تحقیق و برنامه ریزی است.

وی افزود: خوشبختانه برگزارکنندگان از ابتدا با نگرش حرفه ای آمدند. به این ترتیب نیازی به صرف زمان زیادی برای ترغیب موضوع کارتون و کاریکاتور نبود. وقتی وارد پروژه شدم دیدم آقای کاظمی در خیلی زمینه ها از دیگران جلوتر است.

مصیبی با تاکید بر اهمیت ترکیب هیئت داوران ادامه داد: سعی کردیم تیم داوری قوی و قابل اعتمادی تشکیل دهیم چرا که کیفیت هیئت داوران کیفیت کل جشنواره را مشخص می کند. خوشبختانه تنوع و تعداد آثار دریافتی از نظر کمی و کیفی ما را شگفت زده کرده است.

هدف جشنواره فراتر از جوایز است

دبیر اجرایی جشنواره درباره ماهیت جوایز گفت: اگرچه جوایز جشنواره مناسب و متعادل است اما هدف اصلی این رویداد کسب جایزه نیست. برای کاریکاتوریست ارتباط سازنده بین برگزارکننده و شرکت کننده مهمتر است.

وی با اشاره به موضوع محوری جشنواره تصریح کرد: موضوع پول و سرمایه ارتباط مستقیمی با مفهوم تعادل و عدالت در توزیع ثروت دارد. کارتون می تواند نقش موثری در این زمینه داشته باشد. قدرتی که شاید در هیچ هنر تجسمی دیگری دیده نشود.

مصیبی در پایان گفت: ۳۰ آذر آخرین مهلت ارسال آثار است و داوری از روز بعد آغاز می شود. اختتامیه جشنواره نیز در بهمن ماه برگزار می شود.

چالش های به تصویر کشیدن مفاهیم اقتصادی

در ادامه این نشست جواد علیزاده کاریکاتوریست پیشکسوت و عضو هیئت داوران به سختی پرداختن به مسائل مالی اشاره کرد و گفت: مفاهیم اقتصادی اغلب انتزاعی هستند و به راحتی نمی توان مفاهیمی مانند تورم، نقدینگی یا رکود را به تصویر کشید. هنر کاریکاتوریست این است که این مفاهیم نامرئی را قابل مشاهده و قابل درک کند.

علیزاده افزود: این جشنواره فرصتی است تا ببینیم هنرمندان جهان چگونه با مفاهیم مالی برخورد می کنند. کارتون یک زبان بین المللی است. نیازی به ترجمه ندارد و لبخندی که می آفریند خود گویای پیام اثر است.

بهمن عبدی دیگر داور برجسته این رویداد نیز به ضرورت نگاه جدید اشاره کرد و گفت: در این جشنواره به دنبال کلیشه نیستیم. کارتون باید مخاطب را به فکر وادار کند و دید جدیدی نسبت به پول و ثروت ارائه دهد.

وی در ادامه با نگاهی نقادانه اما امیدوار اظهار داشت: ما فرهنگ غنی داریم اما در اجرای کارهای مدرن ضعف هایی وجود دارد. مهم این است که نیمه خالی لیوان را نبینی!

عبدی درباره روند داوری نیز گفت: حضور داوران بین المللی ضروری بود، زیرا دیدگاه ها باید مکمل یکدیگر باشند. در داوری، تکنیک، ایده پردازی و اجرا ملاک اصلی است و هر داور مستقلاً نظر می دهد.

جزئیات اجرایی جشنواره

مهلت ارسال آثار: حداکثر تا ۳۰ آذر ۱۴۰۴ (۲۱ دسامبر ۲۰۲۵). هنرمندان می توانند آثار خود را از طریق سایت جشنواره به نشانی https://mocacartoonfest.com برای ارسال

زمان داوری: ۳ دی ۱۴۰۴ با حضور هیئت منصفه

نتیجه گیری و نمایشگاه: آثار برگزیده در قالب کتاب جشنواره و نمایشگاه تخصصی ارائه می شود.

این جشنواره با حضور داوران مطرحی همچون جواد علیزاده برگزار می شود. بهمن عبدی، حمیدرضا مصیبی، فیروزه مظفری، اسماعیل کاظمین‌ذیر، هیکابی دمیرچی از ترکیه و پائولو دالپونته از ایتالیا زیر نظر حورا خاکدامن برگزار می‌شود.

این رویداد که به همت بانک توسعه صادرات ایران و شرکت تامین سرمایه تمدن برگزار شد، می‌تواند با استفاده از زبان هنر مفاهیم مالی و اقتصادی ایران را در سطح بین‌المللی به شکلی جدید ارائه و بازتعریف کند.