بقای بانک تجارت به توانایی در انجام جراحی بزرگ بستگی دارد

بازار؛ گروه بانک و بیمه: بانک تجارت به عنوان یکی از قدیمی ترین و بزرگترین بانک های دولتی ایران، نقش مهمی در نظام مالی و اقتصادی کشور ایفا می کند. نقد عملکرد این بانک نیازمند نگاهی چند جانبه است که نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای آن را در نظر بگیرد. تحلیلی بر اساس این چارچوب در زیر ارائه شده است.

نقاط قوت بانک تجارت

برخی از نقاط قوت و پتانسیل های این بانک را می توان به شرح زیر برشمرد:

۱. شعبه و شبکه گسترده ATM: بانک تجارت یکی از بزرگترین شبکه های توزیع را در سراسر ایران دارد. این برد طولانی یک مزیت رقابتی قابل توجه به ویژه در شهرهای کوچک و مناطق روستایی است.

۲. برند معروف و اعتماد نسبی: سابقه طولانی و وابستگی به دولت، بانک تجارت را به یک برند قابل اعتماد برای بخش بزرگی از جامعه به ویژه نسل قدیمی تبدیل کرده است. این اعتماد جذب سپرده های بزرگ را برای آن آسان می کند.

۳. پایگاه مشتریان بزرگ: این بانک با توجه به سابقه و شبکه گسترده خود دارای تعداد زیادی مشتری حقیقی و حقوقی است که نشان دهنده منبع عظیم تامین مالی و خدماتی است.

۴. تنوع خدمات: بانک تجارت طیف گسترده ای از خدمات بانکی (خدمات تجاری، شخصی، سرمایه گذاری و بانکی بین المللی) را ارائه می دهد و به عنوان یک بانک جامع فعالیت می کند.

نقاط ضعف بانک تجارت

بانک تجارت مانند اکثر بانک های ایرانی از ضعف هایی رنج می برد. برخی از مهمترین آنها به شرح زیر است:

۱. بوروکراسی بالا و فرآیندهای کند: بانک تجارت مانند بسیاری از سازمان های دولتی بزرگ با رویه های اداری پیچیده و فرآیندهای تصمیم گیری کند مواجه است. این امر سرعت واکنش به تغییرات بازار و نیازهای مشتری را کاهش می دهد.

۲. حساب های دریافتنی معوق بالا: یکی از بزرگ ترین چالش های بانک تجارت، اعطای حجم زیاد تسهیلات به شرکت های زیان ده یا مرتبط با دولت است که بازپرداخت آنها به طرز مشکوکی با تاخیر مواجه می شود. این امر به طور قابل توجهی سودآوری و سلامت مالی بانک را تضعیف می کند.

۳. فناوری اطلاعات و زیرساخت های قدیمی: علیرغم تلاش‌های دیجیتالی‌سازی، بسیاری از زیرساخت‌های فناوری اطلاعات بانک قدیمی است. این مسئله منجر به تجربه کاربری ضعیف در برنامه ها و بانکداری اینترنتی و همچنین اختلالات و ناکارآمدی در عملیات داخلی می شود.

۴. خدمات مشتری با کیفیت پایین: ارائه خدمات در شعب به دلیل حجم بالای مشتریان، کمبود نیروی آموزش دیده و فرآیندهای وقت گیر اغلب با انتقادات زیادی همراه است. زمان انتظار طولانی و پاسخ ضعیف از شکایات رایج مشتریان است.

۵. فرهنگ سازمانی مقاوم در برابر تغییر: فرهنگ سازمانی بانک تجارت به طور سنتی در برابر نوآوری و تغییر مقاوم است. این فرهنگ مانعی جدی برای تحول دیجیتال و افزایش بهره وری تلقی می شود.

۶. رضایت شغلی پایین کارکنان: حقوق و مزایای کمتر نسبت به بخش خصوصی، عدم ارتقاء بر اساس عملکرد و فشار کاری بالا از جمله دلایل اصلی کاهش انگیزه و رضایت شغلی کارکنان است که به طور مستقیم بر کیفیت خدمات ارائه شده تأثیر می گذارد.

فرصت های توسعه در بانک تجارت

سرمایه گذاری جدی در به روز رسانی زیرساخت های فناوری، بهبود کاربردهای تجاری و ارائه خدمات هوشمند می تواند تجربه مشتری را تغییر دهد و هزینه های عملیاتی را کاهش دهد. استفاده از پایگاه داده بزرگ برای تجزیه و تحلیل رفتار مشتری این یک سفر دگرگون کننده دیگر در این بانک است. با تجزیه و تحلیل داده های مشتریان، بانک می تواند محصولات و خدمات شخصی سازی شده را ارائه دهد و فروش را افزایش دهد.

از سوی دیگر، به جای ارائه خدمات عمومی، بانک می‌تواند بر بخش‌های خاص مانند حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، بانکداری سبز یا خدمات مالی برای استارت‌آپ‌ها تمرکز کند. علاوه بر این، بانک تجارت به‌جای اینکه فین‌تک‌ها را به‌عنوان رقیب ببیند، می‌تواند با آنها شریک شود تا نوآوری‌ها را سریع‌تر به بازار عرضه کند.

تهدیدات از قبل

بانک تجارت از یک سو با رقابت شدید سایر بانک‌های دولتی و خصوصی و از سوی دیگر با موسسات اعتباری و شرکت‌های فین‌تک مواجه است که با چابکی و خدمات نوآورانه مشتریان را جذب می‌کنند.

تحریم ها معاملات بین المللی را دشوارتر کرده و ریسک اعتباری کل سیستم بانکی را افزایش می دهد. تورم بالا و نوسانات ارزی نیز سلامت مالی بانک را به خطر می اندازد. سیاست های انقباضی یا انبساطی بانک مرکزی مانند تغییر در نرخ بهره نیز می تواند تأثیر مستقیمی بر حاشیه سود و درآمدزایی بانک داشته باشد.

با افزایش تهدیدات امنیت سایبری با بانکداری دیجیتال، خطر حملات سایبری و سرقت اطلاعات مشتریان به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.

در پایان باید گفت کاهش اعتماد عمومی یکی از بزرگترین تهدیدات باک تجارت است. مشکلات دائمی مانند بدهی های معوق، کیفیت پایین خدمات و اختلالات دیجیتال می تواند به تدریج اعتماد عمومی را که یکی از بزرگترین دارایی های بانک است، از بین ببرد.

خلاصه نهایی

بانک تجارت ۱ غول خفته این بانک دارای مزایای استراتژیک بزرگی از جمله شبکه گسترده، برند شناخته شده و پایگاه عظیم مشتریان است. با این حال، این نقاط قوت تا حد زیادی با نقاط ضعف داخلی جبران می شود، به ویژه بوروکراسی، عقب ماندگی زیاد و زیرساخت های ضعیف فناوریخنثی شدند.

بزرگترین چالش بانک تجارت یک چالش داخلی است. بقا و موفقیت این بانک در آینده به عملکرد آن بستگی دارد عملیات عمده بستگی به ساختارهای مدیریتی و عملیاتی آن دارد. راه پیش رو شامل موارد زیر است:

– تغییر در ترازنامه: مدیریت و جمع آوری بدهی های معوق

– انقلاب دیجیتال: واقعاً سرمایه گذاری هنگفتی روی فناوری برای بهبود تجربه مشتری و کاهش هزینه ها انجام می شود

– بهبود فرهنگ سازمانی: تمرکز بر روی مشتری و توسعه کارکنان

اگر بانک تجارت نتواند این تحولات داخلی را به سرعت و جسورانه انجام دهد، به تدریج سهم بازار خود را به رقبای چابک تر و نوآورتر واگذار می کند و خود را از یک غول صنعت بانکداری به یک سازمان بزرگ و ناکارآمد تبدیل می کند.