صداهای شگفتانگیز از صدفهای ۶۰۰۰ ساله، سرنخهایی از کاربرد آنها در دوران باستان میدهد
دانشمندان اخیراً کشف کردهاند که صدفهای حلزونی با شکل عجیب و غریب موجود در مکانهای نوسنگی باستانی با قدمت ۶۰۰۰ سال ممکن است ابزاری برای تولید صداهای بسیار بلند بوده باشند.
به گزارش افق میهن و به نقل از sciencealert; آزمایشها ساده بودند: کافی بود صدفها را بگیرید و بخورید. اما نتیجه خیره کننده بود – صدای ۱۱۱.۵ دسی بل، تقریباً به اندازه صدای بوق ماشین یا اره برقی.
این آزمایشهای ابتکاری که توسط باستانشناسان میگل لوپز-گارسیا و مارگاریتا دیاز-اندرو از دانشگاه بارسلونا انجام شد، نشان میدهد که افرادی که در محوطههای کاتالونیا زندگی میکنند ممکن است از این پوستهها به عنوان وسیلهای برای ارسال پیامهای دوردست استفاده کرده باشند.
پوسته حلزونی بژ مایل به سفید در زمینه سیاه دیده می شود. روی بدن صدف دو سوراخ کوچک وجود دارد که با حروف A و B مشخص شده اند. یکی در مرکز بدن و دیگری به سمت انتهای کشیده آن.
پوسته ای با سوراخ هایی در بدنه بیرونی.
صدفهای بزرگ حلزون دریایی – که «شانگ» یا «کانک» نامیده میشوند – در بسیاری از مکانهای باستانی یافت شدهاند که محققان را به این حدس میرساند که این اشیاء کاربردهای موسیقی یا ارتباطی دارند.
آزمایش های مختلف در سال های گذشته نشان داده است که انسان های باستان از این صدف ها به عنوان شیپور استفاده می کردند. قدیمی ترین نمونه شناخته شده از چنین جسمی حدود ۱۷ هزار سال قدمت دارد.
بسیاری از این پوسته ها در سایت های کاتالونیا در شمال شرقی اسپانیا کشف شده اند که قدمت آن ها به اواخر هزاره پنجم و اوایل هزاره چهارم قبل از میلاد می رسد. باستان شناسان مدت ها گمان می بردند که از این پوسته ها برای تولید صدا نیز استفاده می شده است، اما هیچ بررسی دقیقی روی آنها انجام نشده است.
لوپز گارسیا و دیاز اندرو تصمیم گرفتند این روند را تغییر دهند.
ما میدانستیم که چندین صدف شارونیا لامپاس در منطقه نسبتاً کوچکی از کاتالونیا – بهویژه در پاییندست رودخانه اوبرگات و منطقه پندس در شرق بارسلونا کشف شده است. در این پوستهها، قسمت نوک تیز انتهای آن بریده شده بود و این باعث شد برخی از محققان فکر کنند که این اشیا ممکن است سازهای بادی بوده باشند.
تصاویری از برش های انتهایی صدف. (لوپز-گارسیا و دیاس-اندرو، ۲۰۲۵)
محققان ابتدا یک معاینه فیزیکی دقیق از ۱۲ پوسته از پنج مکان باستانی انجام دادند. سپس لوپز-گارسیا – که علاوه بر باستان شناس بودن، یک نوازنده حرفه ای ترومپت نیز هست – با احتیاط در برخی از پوسته ها دمید تا ببیند آیا صدایی تولید شده است یا خیر.
در تمام ۱۲ صدف، قسمت نوک تیز بالایی برداشته شده بود. این کار شرط لازم برای تبدیل پوسته به شیپور است زیرا این قسمت تبدیل به محل دمیدن نوازنده می شود.
برخی از پوسته ها دارای آثار بیولوژیکی از موجودات دیگر مانند کرم یا نرم تنان درنده بودند. این آثار بسیار مهم هستند زیرا نشان می دهند:
انسان ها صدف ها را زمانی جمع آوری کرده اند که حلزون های داخل آن مرده و صدف آن خالی است.
به عبارت دیگر، هدف آنها خود پوسته بود، نه گوشت حلزون به عنوان غذا.
از ۱۲ گلوله، ۸ گلوله به اندازه کافی سالم بودند که می توانستند در آن منفجر شوند. همچنین سوراخ های کوچکی در دو صدف وجود داشت که محققان ابتدا تصور کردند که ممکن است عمداً برای تغییر تن صدا ایجاد شده باشد.
لوپز-گارسیا توانست از هر هشت صدف سالم صدا تولید کند و در هفت مورد صدایی بالاتر از ۱۰۰ دسی بل – معادل یک موتور سیکلت – تولید کرد.
او توانست تا سه تن مختلف ایجاد کند، اگرچه نت های بالاتر ناپایدارتر بودند. استفاده از سایر تکنیک های نواختن ترومپت، مانند تغییر صدا با دست یا تغییر زیر و بم با دهان، صدا را ناپایدار می کرد.
پوشاندن سوراخ های دو پوسته نیز تاثیری نداشت و نشان می داد که سوراخ ها طبیعی بوده و عمدی نبوده اند.
با کنار هم گذاشتن تمام شواهد، محققان به این نتیجه رسیدند که اگرچه صدفها قادر به تولید چندین نت موسیقی هستند، اما:
صدای بسیار بلند آنها نشان می دهد که استفاده اصلی آنها احتمالا “ارتباطات از راه دور” در میان کشاورزان نوسنگی بوده است.
لوپز گارسیا می گوید:
این پوسته های حلزونی قادر به تولید صداهای با صدای بلند هستند و برای ارتباطات دوربرد مناسب هستند، اما امکان استفاده از آنها برای اجرای ملودی و اهداف موسیقی را نمی توان منتفی دانست.
