موشها ناقل طاعون عصر برنز نبودند؛ دانشمندان متهم اصلی را پیدا کردند
دانشمندان همیشه به دنبال یافتن چگونگی گسترش طاعون در عصر برنز بوده اند. پاسخ این معما نه در بقایای انسان، بلکه در دندان های یک حیوان اهلی پنهان شده بود.
یک راز باستانی که هزاران سال دانشمندان را متحیر کرده بود سرانجام توسط یک مظنون غیرمنتظره حل شد: یک گوسفند. برای دههها، باستانشناسان نمیدانستند که چگونه طاعون در عصر برنز، هزاران سال قبل از شیوع مرگ سیاه در قرون وسطی، با سرعتی سرسامآور در سراسر اوراسیا پخش شد. اکنون، شواهد ژنتیکی غیرقابل انکار بقایای یک حیوان اهلی را نشان داده است.
کشف فوق طی یک مطالعه گسترده برای ردیابی مسیرهای مهاجرت دام در کنار انسان از خاورمیانه به اوراسیا اتفاق افتاد. تیمی از محققان دیآنها DNA باستانی را در دندان گوسفند اهلی ۴۰۰۰ ساله که در سایت باستانشناسی Arkaim در روسیه کشف شده بود، بررسی کردند و به کشف شگفتانگیزی رسیدند: آثاری از باکتریهای عامل طاعون.
دی NA باستانی هرگز کامل و دست نخورده باقی نمی ماند. این مولکول ها معمولاً تکه تکه شده و با بقایای ژنتیکی میکروب هایی که در طول زندگی و پس از مرگ در بدن حیوان زندگی می کردند مخلوط می شوند. اگرچه آشفتگی ژنتیکی یک چالش است، اما فرصتی منحصر به فرد برای محققان پاتوژن های باستانی فراهم می کند.
تیلور هرمس، باستان شناس دانشگاه آرکانزاس و یکی از اعضای تیم تحقیقاتی، این پدیده را به یک “سوپ ژنتیکی” تشبیه می کند و می گوید:
هنگامی که ما با حیوانات باستانی آزمایش می کنیم، با یک سوپ ژنتیکی پیچیده و آلوده مواجه می شویم. این یک مانع بزرگ برای به دست آوردن سیگنال های ژنتیکی خالص حیوانات است، اما در عین حال فرصتی منحصر به فرد برای جستجوی پاتوژن هایی است که گله ها و صاحبان آنها را آلوده می کنند.
در همین حال محققان دی باکتری Yersinia pestis (Yersinia pestis) که عامل بیماری طاعون است را روی دندان گوسفند پیدا کردند. این سویه باستانی، بر خلاف نسخه های مرگبار قرون وسطایی، هنوز قادر به انتقال توسط کک نبوده است. واقعیتی که همیشه دانشمندان را در مورد چگونگی گسترش سریع آن متحیر کرده است. این اولین باری است که شواهدی از این دودمان باکتریایی طاعون در موجودی غیرانسانی از اواخر عصر نوسنگی و عصر برنز یافت میشود.
این کشف یک سناریوی احتمالی را ارائه میکند: گوسفندان اهلی که در دشتهای وسیع چرا میکردند، با حیوانات وحشی حامل باکتری (که خودشان بیمار نمیشدند) مواجه شدند و آلوده شدند. سپس این بیماری به گله های دیگر و از آنجا به چوپانان و جوامع انسانی سرایت کرد. البته این تیم احتمال انتقال بیماری از انسان به گوسفند را کاملا رد نمی کند.
سایت Arkaim، جایی که گوسفند در آن کشف شد، متعلق به فرهنگ Sintashta است. مردم این فرهنگ به مهارت خود در اسب سواری، ساخت سلاح های برنزی و گسترش قلمرو خود در آسیای مرکزی معروف بودند. جالب اینجاست که آثاری از همان گونه طاعون عصر برنز در بقایای انسانی همان فرهنگ کشف شده است.
ردیابی دی شناسایی عوامل بیماری زا در حیوانات باستانی بسیار دشوار است. انسان ها حیوانات را با همان مراقبتی که همنوعان خود را دفن می کنند، دفن نمی کنند. بسیاری از استخوانهای حیوانات اهلی که یافت میشود در واقع بقایای غذاهای پخته شده است و گرما آن را کاملاً از بین میبرد.
علاوه بر این، انسان به طور غریزی از خوردن حیوانات بیمار اجتناب می کند. بنابراین، استخوان های یافت شده اغلب متعلق به حیوانات سالم است. این تنها سومین بار در تاریخ است که گونه ای از باکتری های عامل طاعون در یک حیوان باستانی یافت می شود. دو مورد قبلی (یک موش قرون وسطایی و یک سگ) به دلیل کیفیت پایین دینا نتایج قابل اعتمادی ارائه نکردند.
اکنون با این کشف می دانیم که تحرک زیاد جوامع عصر برنز و گله های بزرگ دام شاهراهی برای گسترش بیماری های همه گیر بوده است. اگرچه این گوسفند تکه مهمی از معما را حل کرد، اما تیم تحقیقاتی تاکید می کند که مخزن اصلی و طبیعی این بیماری باستانی هنوز در طبیعت پنهان است و جستجو برای یافتن آن ادامه دارد.
نتایج تحقیقات در مجله معتبر Cell منتشر شده است.
منبع: زومیت
