افقه: در طوفان تحریمی حداقل خط فقر ۶۰ میلیون تومان است

سرعت تحولات اقتصادی و تغییر شاخص های اقتصادی در کشور به حدی است که به نظر می رسد اگر قرار است خط فقر را محاسبه کنیم باید هر ۶ ماه یک بار این خط را دوباره محاسبه کنیم تا با واقعیت های جامعه مطابقت داشته باشد. قاعدتاً ۶ تا ۷ دهک الان یا در مرز خط فقر قرار دارند یا زیر آن. اما آیا جای تعجب دارد؟ قطعا نه!

افق میهن، موضوع خط فقر که هر از چند گاهی با اعداد و ارقام مختلف مطرح می شود، در شرایطی مورد توجه است که تورم فزاینده و کاهش بودجه کشور نیز به عنوان دو مولفه مهم اقتصادی دیگر در کانون توجه قرار گرفته است. دکتر مرتضی افگه اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز در گفتگو با فرارو، این موارد را بررسی کرده است:

در طوفان تحریم ها حداقل خط فقر ۶۰ میلیون تومان است

مرتضی افکه گفت: نمی دانم این نماینده مجلس بر اساس چه اطلاعاتی صحبت کرده و رقم ۴۰ را ارائه کرده است، اما محاسبه خط فقر در ادبیات توسعه یک استاندارد دارد، معیار اولیه معمولاً حداقل کالری مورد نیاز یک فرد در یک ساعت است، همچنین معمولاً وزارت بهداشت مشخص می کند که این فرد از چه غذاهایی باید این میزان کالری را دریافت کند، اما اخیراً این مقدار کالری را به ما می دهد. به طور دقیق عدد جدید را می توان رقم ۴۰ میلیونی برای خط فقر تهران دانست.

وی افزود: به یاد دارم قبل از اینکه جنگ ۱۲ روزه رخ دهد، مشکلات تورم به مرحله فعلی برسد یا قیمت دلار و سکه سر به فلک بکشد، رقم ۳۰ میلیون برای خط فقر مطرح شده بود، اکنون که با طوفان تورمی مواجه هستیم، به نظر من درست است که خط فقر را ۴۰ میلیون تومان در نظر بگیریم، به ویژه در بازار انبوه مسکن، آموزش و پرورش، گرانی مسکن در تهران. فکر نمی کنم این رقم به هیچ وجه جوابگوی نیاز خانواده باشد، من معتقدم برای رسیدن به خط فقر حداقل ۶۰ میلیون تومان نیاز است، البته باید به این نکته توجه کنیم که در یک خانواده ۴ نفره که ۲ فرزند هستند، به خصوص با توجه به تحولات اخیر و جهش شدید نرخ تورم، شاید بتوان حدس من را تغییر داد و افزایش داد.

هر ۶ ماه باید خط فقر را محاسبه کنیم

این کارشناس اقتصادی در ادامه گفت: سرعت تحولات اقتصادی و تغییرات شاخص های اقتصادی در کشور به حدی است که به نظر می رسد اگر قرار است خط فقر را محاسبه کنیم باید هر ۶ ماه یک بار این خط را دوباره محاسبه کنیم تا با واقعیت های جامعه همخوانی داشته باشد. معمولاً تعیین این خط بر عهده وزارت کار است. در دهه ۱۳۸۰ بود که در وزارت رفاه تازه تاسیس حضور داشتم. در آن زمان تعیین خط فقر بر عهده این وزارتخانه بود. بعدها که احمدی نژادی ها روی کار آمدند، وزیر احمدی نژاد اعلام کرد که تعیین خط فقر مایه شرمساری است و این موضوع را از دستور کار خارج کرد. بعداً وزارت رفاه و کار ادغام شد و الان هم فکر نمی کنم محاسبه شود. اما در دوره آقای روحانی مشمولان دریافت بسته حمایتی حدود ۶۰ میلیون نفر ذکر شد. اگر همان عدد را ملاک قرار دهیم، احتمال افزایش عدد مذکور وجود دارد.»

وی افزود: اگر این میزان را ملاک خط فقر قرار دهیم، قاعدتاً آن ۶ تا ۷ دهک الان یا در مرز خط فقر هستند یا زیر آن، اما آیا جای تعجب است؟ قطعاً خیر، با توجه به جهش های بی سابقه و بی سابقه ای که در سال های اخیر رخ داده، به تدریج مسکن و حتی کالاهای اساسی از بین رفته است. محاسبه خط فقر جدید و علمی است، اما اگر ۳۰ میلیون قبل از جنگ و تحریم های جدید را در نظر بگیریم، معتقدم رقم مذکور باید حداقل دو برابر می شد.

افزایش ۲۰ درصدی حقوق ۳۰ درصد کمتر از تورم است

این عضو هیأت علمی دانشگاه چمران اهواز در خصوص برخی پیشنهادها برای افزایش دو بار حقوق در سال، گفت: سرعت تغییر متغیرهای اقتصادی به حدی است که شاید افزایش دو بار در سال کافی نباشد، اما باید درآمدها بر اساس نرخ تورم به روز شود. یکی از مهم ترین شاخص های اقتصادی که بر اساس آن سیاست ها اتخاذ می شود، وضعیت حقوق و دستمزد است. نرخ خط فقر است، اما الان متأسفانه بعید است که وزارت کار این محاسبه را انجام دهد، هر از گاهی دانشجویی که در دانشگاه محاسباتی انجام می دهد، به اعداد و ارقامی برسد.

وی افزود: این نوع اعداد مبنای سیاستگذاری قرار می گیرد و شاید به همین دلیل است که دولت ها رغبت چندانی برای محاسبه این موارد ندارند چرا که در این صورت مطالبات افزایش می یابد و اعلام خط فقر از سوی وزارت کار در واقع بهانه ای است تا اقشار مختلف انتظارات خود را بالا ببرند. دولت حتی الان هم توان تامین هزینه های خود را ندارد و این افزایش ۲۰ درصدی حقوق در واقع ۳۰ درصد کمتر از تورمی است که رسانه های کشور مطرح می کنند.