ساحت وارونگی مفاهیم بشردوستانه – خبرگزاری افق میهن

افق میهن – رضا بهکام: بهمن و اسفند مجموعه ایرانشهر و سالن استاد ناظرزاده کرمانی در این ماه میزبان نمایشی با عنوان «بی ضرر سیاسی» به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم پشتکوهی بود. نمایشی بر اساس ژانرهای فانتزی و کمدی که سعی دارد تا فشار درام اجتماعی را بر اساس قواعد ژانر اتوپیایی منعکس کند.
متن ابراهیم پشتکوهی سعی در ساختارشکنی کلامی و کلامی دارد و قواعدی را زیر پا می گذارد که در عمق محتوای کلامی نیز به نوعی وارونگی به فراوانی نسبی منجر می شود. شیوه نگارش و طنز نویسنده به نمایشنامه نویس فقید ایتالیایی داریو فو نزدیک است و مانند او در لایه های زیرین آثارش به نقد اجتماعی می پردازد. او در نام گذاری شخصیت هایش این قاعده را رها نمی کند و نام شخصیت ها را به صورت تلفیقی توسعه می دهد. پشتکوهی به صورت جمع و با وام گرفتن اسامی از فیلسوفان و نویسندگان معاصر و سینماگران مشهور جهان، از نظر زبانی با آنها شوخی می کند تا نمایشنامه اش را به شکل تقلیدی جلوه دهد. تلفیق زبان و رفتار جامعه لمپن ها و روشنفکران و وارونگی برخی مفاهیم انسان دوستانه حاصل رویکرد نویسنده در قسمت محتوایی اثرش است. این اثر واژگونی در ظاهر و فرم بصری نیز مشهود است، مثلاً کفش های قرمز شخصیت ها که نشان دهنده رنگ عشق و محبت است. او در میان طنزی سنگین از مفاهیم به دنبال یک داستان ملودرام است تا همچنان در این دنیای وارونه به دنبال عشقی ساده بین دو پسر و دختر باشد. شخصیت‌هایی که در فناوری امروزی غوطه‌ور هستند و تحت تأثیر فناوری‌های امروزی و شهروندان دیجیتال قرار می‌گیرند، با ماندن آنها در سطح ارتباط دارند. نمایشنامه از منظر خلق و شخصیت پردازی شخصیت ها به دو قطب منفی و مثبت تقسیم می شود که گرایش کلی آن به حوزه قدرت و جنبه های منفی چندگانه جامعه دیستوپیایی (آرمانشهری) ایجاد شده است. از نظر تحليل ادبي تطبيقي، نمايشنامه «بي‌آزار سياسي» با روابط طنز و گروتسک در «ژان تولي» فرانسوي نيز در همسايگي کاملي است تا جايي که بخش‌هايي از رمان «فروشگاه خودکشي» را مي‌توان در اثر پيش رو درک کرد. اگرچه تئاتر حاصل بر اساس رمان «مامور مرگ‌های غیر تصادفی» نوشته حسام حیدری ساخته شده است و کمدی حاصله علاوه بر خنداندن مخاطب، سعی در خنداندن تماشاگران دارد، اما همه اینها اتفاقاتی است که در متن نمایش از دست می رود و در اجرا و در جهت صحنه ها مانند تکه های پازل به درستی در کنار هم قرار نمی گیرند و به هارمونی مثبت نمی رسند.
طراحی صحنه مدرن و گاه پست مدرن نمایش گرچه جهت گیری فانتزی را ارائه می دهد، اما عمق فانتزی محکمی را برای مخاطب خود به ارمغان نمی آورد.
سکس بازی ها به ویژه نقش بازیگران در قالب همسر هنوز به بلوغ کامل نرسیده است و برخی از بازیگران کهنه کار در نقش شخصیت های اصلی تاثیر کاملی بر روی مخاطب ندارند. طرح دارالمجانین پشت کوه در قسمت همسران شبیه کارهای دانشگاهی و کلاسی است که جنبه آموزشی آن از جنبه بصری و چشم نواز آن پیشی گرفته و مصنوعات متعددی را در دستور کار خود قرار داده است که می تواند نتیجه آن باشد. مانیفست های دانشگاهی و تجربی تا حد قابل توجهی. مخاطب را با خود نبرید.
به این ترتیب همچنین می توان نتیجه گرفت که شخصیت پردازی در نمایش موضوعی محلی از ایرادات و کاستی هاست که ایده مناسبی برای پذیرش اکثریت مخاطبان به دنبال ندارد. فرم چیدمان چهارپایه ها و تکرار استفاده از آنها بر بدنه اثر تاثیر می گذارد و کارگردان از اواسط نمایش تا پایان نمی تواند اجرای خوبی از وسایل صحنه بگیرد.
استفاده از موسیقی محلی و جنوبی چسبندگی لازم را به بدنه نمایش ندارد و در ایجاد فضای فانتزی بی تاثیر می ماند. سالن استاد ناظرزاده کرمانی که برگرفته از عصر تئاتر است، با مساحت مناسبی که دارد، می تواند بهترین صحنه ها و میزانسن ها را برای مخاطبان خود به ارمغان بیاورد، اتفاقی که در این نمایش به جز چند مورد محدود، کارکرد مناسبی به دست نمی آورد. صحنه های.
پرداختن به این نوع کمدی فانتزی که می خواهد طرف کمدی سیاه را بگیرد، نیاز به تجربه و مهارت زیادی دارد تا شعاع عملیاتی خود را در میزانسن و سایر اجزای صحنه گسترش دهد، مجموعه ای از رویدادها که نمایش “از نظر سیاسی بی ضرر” کاربرد کمی دارد .
سه سوال اصلی از کارگردان می‌پرسم: آیا در جریان تعمیم آثارش به کارکرد ژانرهای ترکیبی‌اش فکر کرده است؟ دوم: آیا دیالوگ های نوشته شده دیالکتیک مناسبی بین نقش ها برقرار می کند و آخرین سوال این است که آیا شخصیت های اصلی دچار دگرگونی شخصیتی هدفمند می شوند؟ پاسخ صادقانه به هر یک از سه سوال فوق از جانب کارگردان می تواند ناقص کار او را منعکس کند و نقد فعلی را به ایده آل واقع گرایانه خود نزدیک کند.
البته نمی توان برخی از عناصر صحنه را در کارکرد مورد نظرشان در این نمایش نادیده گرفت، مواردی مانند طراحی نور، نقشه برداری (نقشه تصویری) و طراحی لباس و چهره پردازی در کنار توسعه ژانر به نمایش پیش رو کمک می کند.
در پایان بررسی این مقاله، جسارت کارگردان در ارائه ژانرهای ترکیبی اعم از درام، فانتزی، کمدی و ملودرام بدون در نظر گرفتن هرگونه نقدی قابل احترام و ارزشمند است.
جدای از انتقاد فوق، نقش مثبت روابط عمومی در این کار و اتحاد تیمی تشکیل شده با مدیریت محمد لهک که همیشه با حسن نیت پاسخگو هستند برایم قابل ذکر و حائز اهمیت است چرا که پرکردن صندلی های خالی امروز پر شده با کمک تیزرها، پوسترها، بنرها، پست ها و مصاحبه ها اغلب توسط یک تیم مجرب و ماهر انجام می شود، روندی که به موازات آن نمایش “از نظر سیاسی بی ضرر” را به یک نمایش پرهیاهو تبدیل کرده است. این اتفاق در شرایطی رخ می دهد که عوامل بازدارنده ای مانند درگیر شدن سالن ها برای اجرای جشنواره های بهمن اسفند و اسفند از نظر امور روزمره مخاطبان متلاطم بوده است که باید به امتیاز و کیفیت روابط عمومی توجه کرد. و تیم های تبلیغاتی در این نمایش متمایز خواهند ماند.
نمایش «از نظر سیاسی بی ضرر» به نویسندگی و کارگردانی «ابراهیم پشتکوهی» و تهیه کنندگی «محمد شکروی» تا چهارم اسفند ماه سال جاری در تماشاخانه ایرانشهر و در سالن استاد ناظرزاده کرمانی به کار خود ادامه می دهد و میزبان مخاطبان خوش ذوق تئاتر از همه خواهد بود. در سراسر جهان. کشور خواهد بود.