اولویت سیاست‌های پولی؛ هدایت اعتبارات به سمت بخش‌های پیشران اقتصاد
به گزارش افق میهن، اصغر ابوالحسنی در نشست تحلیلی «الزامات سیاست پولی برای دستیابی به اهداف برنامه هفتم توسعه کشور» اظهار داشت: در این مدت نرخ های اصلی سود تغییر محسوسی نداشته است تا اختلالاتی در بازارها ایجاد کند. بازار سرمایه. علاوه بر این، بهترین جهت اعتبار، هدایت اعتبار به سمت بازارهایی با بازده سریع و محرک های اقتصادی است.
قائم مقام بانک مرکزی با اشاره به لزوم استفاده از ابزار نرخ سود برای کنترل تکانه های قیمتی در بازار ارز خاطرنشان کرد: گاهی اوقات در کشور در شرایط خاصی نرخ غیررسمی ارز یک شبه افزایش می یابد. ابزار نرخ بهره در کشورهای دیگر به سرعت مورد استفاده قرار می گیرد، اما استفاده از ابزار بهره در کشور ما محدودیت هایی دارد.
وی در خصوص انواع رایج نرخ سود در شبکه بانکی تصریح کرد: وقتی گفته می شود بازاری تحت تاثیر نرخ سود است باید بدانیم چند نوع نرخ سود داریم و هر کدام کدام است. به عنوان مثال نرخ سود کلیدی بانک مرکزی بین ۲۳ تا ۲۴ حفظ شده و تحت شرایط مختلف این نرخ سود تغییر محسوسی نداشته و از طریق عملیات بازار آزاد مدیریت می شود. نرخ سود دیگر سود سپرده های بانکی است که تا قبل از سال ۱۴۰۱ تا ۱۸ درصد بود، اما زمانی که تورم بالای ۵۰ درصد بود، شورای پول و اعتبار نرخ سود را به ۲۲.۵ درصد افزایش داد. نرخ سود تسهیلات تا سقف ۲۳ درصد بوده و در این سطح باقی مانده است.
وی با بیان اینکه نرخ سود قرارداد مشارکت که در نظام بانکی مشارکت مدنی نامیده می شود تغییری نکرده است، افزود: نرخ سود اوراق گواهی سپرده ویژه از دیگر نرخ های سود رایج در شبکه بانکی است. در ۴۰ سال گذشته دستورالعمل خاصی وجود نداشته و برای پروژه های پر سود مورد استفاده قرار می گیرد و بر اساس موازین فقهی سود واقعی فعالیت به دارندگان گواهی سپرده خاص پرداخت می شود. مبلغ کل گواهی سپرده حدود ۲۰۰ همتن بود که همه فروخته شد. ۷۹.۵ درصد از این میزان صرف طرح های پیشرانه برای ارتقای تولید شد.
معاون بانک مرکزی تصریح کرد: نرخ تنزیل اوراق یکی از دیگر نرخ های سود رایج در شبکه بانکی است، اگرچه بر نرخ سود تاثیر دارد اما با آن متفاوت است. نرخ تنزیل اوراق دولتی افزایش یافته و این بر عهده بانک مرکزی نیست.
وی تاکید کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ‌های اصلی سود تغییر محسوسی نداشته است تا در سایر بازارها اختلال ایجاد کند. با این حال، بهترین راه برای هدایت اعتبار، همسویی دولت و بانک مرکزی با بازاری است که بالاترین کارایی را دارد. در حال حاضر بخش های دانش بنیان، بخش های معرفی شده توسط دولت و صنعت نفت (به صورت ارزی) تامین مالی می شوند.
ابوالحسنی با بیان اینکه اگر رویکرد سیاست اقتصادی رسیدن به رفاه اجتماعی باشد یکی از مولفه های آن رشد اقتصادی است، تصریح کرد: این رویکرد از دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری تشکیل شده است که بخش سخت افزاری آن بخش واقعی اقتصاد است که اگر از نظر تکنولوژی و فناوری، اگر ظرفیت تولید افزایش نیابد، هر چقدر هم که منابع صرف آن شود، نتیجه ای نخواهد داشت. با توجه به اینکه استفاده از محرک‌های اقتصادی می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی را در بخش واقعی اقتصاد ایجاد کند، باید منابعی برای تخصیص آنها به بخش‌های محرکه که شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان محرک در آن حضور دارند، سوق داده شود.
وی خاطرنشان کرد: در زمینه هدایت منابع بانکی (وام یا وجوه بانکی) بسیار مهم است که این کار با دستور و فشار یا بر اساس سیستم قیمت انجام شود و این دو رویکرد باید مورد مطالعه قرار گیرد.
معاون بانک مرکزی با بیان اینکه اعمال سیاست های پولی و مالی مناسب برای رشد اقتصادی در بخش نرم افزار ضروری است، افزود: در صورت اجرای همزمان سیاست های پولی و مالی، تورم کنترل شده و رشد اقتصادی به موازات آن صورت می گیرد. آی تی. رشد اقتصادی و کاهش تورم تنها با اعمال سیاست پولی امکان پذیر نیست.
ابوالحسنی با اشاره به روش‌های مختلف تامین مالی، افزود: در دنیا پنج پایه سیستم تامین مالی وجود دارد که شامل بانک‌ها، بازار سرمایه، دولت، شرکت‌های تامین مالی و منابع خارجی است و تامین مالی در کشور نیز نیازمند استفاده از همه آنها است این موارد بوده و به منابع بانکی اکتفا نکرده است.
وی تصریح کرد: نظام قیمت و تعرفه موضوع مهمی در تامین مالی است. برخی کارشناسان مشکلات بازار سرمایه را ناشی از نرخ سود می دانند که به نظر درست نیست. باید بررسی شود که آیا مشکلات بازار سرمایه به قیمت گذاری تامین مالی و نرخ سود بانک مرکزی مربوط می شود یا به بازده تولید؟
قائم مقام بانک مرکزی به موفقیت بانک مرکزی در کنترل نقدینگی اشاره کرد و توضیح داد: بانک مرکزی حدود سه سال است که کاهش رشد نقدینگی را با هدف کاهش تورم در دستور کار خود قرار داده است که نتایج مثبتی نیز به همراه داشته است.
این مقام مسئول تاکید کرد: بانک مرکزی از ابزارهای متعددی برای کنترل نقدینگی استفاده کرده است که «کنترل ترازنامه» تنها یکی از این ابزارهاست. کنترل ترازنامه خاص به این معنی است که بانک مرکزی ترازنامه بانک ها را وارد می کند و آن بانک ترازنامه بانک ها را در سمت دارایی وارد می کند. هدف بانک مرکزی ورود از سمت دارایی، ورود از سمت بدهی و در نهایت ورود به کل ترازنامه است. اما بدیهی است که نه تنها از طریق ایجاد پول بانکی که با کنترل ترازنامه بانکی کاملا کنترل می شود، نقدینگی ایجاد می شود، بلکه بانک مرکزی از سیاست های پولی فعال دیگری نیز استفاده کرده است.
وی یادآور شد: یکی دیگر از عوامل موثر بر نقدینگی، خلق پول توسط بانک مرکزی است که در پاسخ به نیازهای مختلف از جمله نیازهای دولت ایجاد می شود. با هماهنگی بین دولت و بانک مرکزی، بانک مرکزی تسهیل کننده مقررات مالی بخش های دولتی شد. بر این اساس این بانک ماهانه با سازمان برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد، وزارت نفت و سایر دستگاه ها جلساتی را برگزار و سیاست های آنها را هماهنگ می کند.
ابوالحسنی گفت: عملیات ریپو و ریپو معکوس نیز به عنوان سومین ابزار برای کنترل حجم پول در جامعه با توجه به وضعیت سایر بازارها از جمله بورس استفاده می شود.
وی خاطرنشان کرد: این اقدامات از اقدامات فعال بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی است. همچنین بانک مرکزی با حضور در کمیته‌های مختلف از جمله کمیته پایه پولی و کمیته مدیریت نقدینگی، کنترل مستمر وضعیت دولت، وضعیت وزارت دارایی، وضعیت بازار سرمایه و غیره را برعهده دارد. وضعیت دارایی های خارجی، تاثیر اعمال سیاست پولی را بررسی می کند و پیشرفت کار را تجزیه و تحلیل و نظارت می کند.
