رازهای گورستان مرموز سقاره؛ چرا بسیاری از مصریان باستان در آن دفن شدند؟
مصریان باستان مردگان خود را هزاران سال در سقاره دفن می کردند. جایی که امروزه بقایای ده ها اهرام و صدها مقبره و راهروهای زیرزمینی دیده می شود.
هر ساله باستان شناسان آثاری مانند تابوت، نقاب مومیایی، طومارهای کتاب مردگان و حتی کارگاه های مومیایی کردن را در این مکان کشف می کنند. این نشان دهنده اهمیت این منطقه در دنیای باستان است.
سقاره که نام آن از قبیله «بنی سقر» ساکن نزدیک آن گرفته شده است، حدود ۱۰ کیلومتر مربع وسعت دارد و در ۳۰ کیلومتری جنوب قاهره قرار دارد.
این گورستان که اکنون در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و سالانه صدها هزار بازدیدکننده را به خود جذب می کند، بیش از ۳۰۰۰ سال است که محل دفن مصریان بوده است. اما چرا بسیاری از مصریان باستان می خواستند در این مکان دفن شوند؟
نیکو استارینگ، مصر شناس و محقق دانشگاه لیژ بلژیک می گوید: هزاران سال است که از ساقاره استفاده می شده است و دلایل دفن در این مکان در طول زمان متفاوت بوده است.
سلیمه اکرام، کارشناس مصر شناسی در دانشگاه آمریکایی قاهره، یکی از این دلایل را نزدیکی آن به شهر باستانی ممفیس (پایتخت مصر باستان) می داند و می گوید: «سقارا قبرستان اصلی شهر ممفیس بوده است. این پایتخت مصر باستان تا حد زیادی به عنوان یک مرکز اداری در طول تاریخ این سرزمین به حساب می آمد و همچنین یک مرکز مذهبی مهم بود که در آن مراسم خدایان مختلف برگزار می شد.
دکتر استارینگ با اشاره به نقش این گورستان در زندگی مصریان باستان می گوید: ساقارا را باید بخشی از فضای وسیع شهری دانست و ساکنان ممفیس این گورستان را بیش از نسل‌ها، و بنابراین تاریخ زندگی شهر و گورستان آن بسیار در هم تنیده شده است.»
سقارا نیز از دیرباز مورد احترام مصریان باستان بوده است، زیرا تعدادی از فراعنه اولیه مقبره های خود را در آنجا ساخته اند.
لارا وایس، مدیر عامل موزه رومر و پلیزائوس در آلمان می‌گوید: «در طول سلسله دوم، تقریباً ۲۸۰۰ تا ۲۶۵۰ قبل از میلاد، فراعنه‌هایی مانند هوتپ سکهمویی، نبرا و نین‌جر همگی در این مکان مقبره‌هایی ساختند. فک فرعون سلسله سوم نیز هرم پلکانی جوزر را در سقاره ساخت و چندین فرعون دیگر مانند فرعون های سلسله پنجم، اوسرکاف، جادکارا و اوناس نیز در این مکان اهرام ساختند.
البته این قطعه زمین فقط مختص حاکمان مصر باستان نبود. هنگامی که فراعنه در این منطقه دفن شدند، تعداد زیادی از مقامات درباری آنها نیز مقبره های خود را به نام “مستبا” در مجاورت آنها ساختند.
حتی در دوره پادشاهی جدید (حدود ۱۰۷۰-۱۵۵۰ قبل از میلاد)، زمانی که فراعنه در “دره پادشاهان” در حدود ۴۸۰ کیلومتری دفن می شدند، بسیاری از مقامات همچنان ترجیح می دادند در سقاره دفن شوند.
دکتر استارینگ در این رابطه می گوید این درخواست ها به دلیل تاریخچه این مکان و ارتباط آن با خدایان مصری بوده است.
در حالی که پادشاهان این دوره در دره شاهان در شهر باستانی «تِبس» یا تبس در کرانه رود نیل دفن می شدند، اعضای برجسته دربار این پادشاهان مقبره های معبدی شکل خود را در سقاره می ساختند. مکانی که تاریخ آن با خدایان باستانی مانند “سوکار” خدای شاهین گورستان پیوند خورده است.
در همین حال، هرم پلکانی جوسر، واقع در شمال غربی شهر ممفیس، پس از ساخته شدن در قرن ۲۷ قبل از میلاد، به مرکز توجه خاصی در این گورستان تبدیل شد.
این هرم ۶۲ متری که عمق دهلیزهای آن به ۲۷ متر می رسد، قدیمی ترین بنای سنگی تاریخ بشر محسوب می شود.
دکتر استارینگ در این باره می گوید: جالب است بدانید که آثار قدیمی نیاکان بر نسل های بعدی تأثیر گذاشته است. هرم
اگرچه گورستان سقاره یک مکان باستانی به حساب می آید، اما امروزه نیز به عنوان محل دفن شناخته می شود، البته به میزان بسیار کمتری از آنچه در گذشته مورد استفاده قرار می گرفت.
دکتر اکرام می گوید که با تبدیل شدن مسیحیت به دین اصلی مصر در قرن چهارم و پنجم، اهمیت سقاره به شدت کاهش یافت. اما در چنین شرایطی و حتی با انحطاط آداب و رسوم مصر باستان، سقاره همچنان مکان مهمی به شمار می رفت و به عنوان مثال، صومعه قبطی ارمیا در قرن پنجم در این مکان ساخته شد.
امروزه این مکان مملو از باستان شناسان و گردشگران است. سقاره در حال حاضر نه تنها به عنوان یک گورستان متروک، بلکه به عنوان یک مکان زندگی که بسیاری از اسرار زندگی و فرهنگ مصریان باستان را پنهان می کند، در نظر گرفته می شود.
منبع: یورونیوز
