آقایان! مردم این منطقه به خاطر پول، یکی یکی کم می‌شوند
میانگین سنی متوفیان در برخی استان ها کمتر از میانگین کشوری است و این موضوع در برخی استان های جنوبی وضعیت بحرانی تری دارد. در همین رابطه روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان جولان جوانمرگی در سیستان و بلوچستان به قلم مسعود یوسفی به این موضوع پرداخته است که در ادامه می خوانید. با ما بمان.
نگاهی به میانگین سنی متوفیان در استان های کشور نشان می دهد که اگرچه سن متوفیان در کل کشور طی یک دوره ۱۲ ساله ۴ سال افزایش یافته و در واقع «امید به زندگی» افزایش یافته است، اما در دو استان کرمان و سیستان و بلوچستان این روند «ایستا» یا رو به کاهش بوده است. بطوریکه این دو استان که به ترتیب اولین و دومین استان بزرگ ایران هستند کمترین سن متوفیان را دارند.
میانگین امید به زندگی در ایران برای هر دو جنس (زن و مرد) ۷۷.۳۳ سال، برای زنان ۷۸.۵۴ سال و برای مردان ۷۶.۲۲ سال است که البته برخی مطالعات داخلی این عدد را اندکی بیشتر یا کمتر اعلام کرده اند.
اما در سال ۱۳۹۲ میانگین سنی متوفیان در استان سیستان و بلوچستان در آمارهای ارائه شده توسط سازمان ثبت احوال حدود ۴۸ سال بوده است. تا سال ۹۵ میانگین سنی متوفیان در این استان کاهش یافته و حتی به ۴۷ سال رسیده است. در طول سه سال بعد این تعداد افزایش یافت و حتی در سال ۱۴۰۰ به ۵۰ سال رسید اما در سال ۱۴۰۱ مجدداً کاهش یافت تا اینکه این عدد به ۵۰.۷ سال رسیده است. عددی که با شاخص «امید به زندگی» در ایران حدود ۳۰ سال فاصله دارد.
در استان کرمان اوضاع پیچیده تر شده است. بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال، میانگین سنی متوفیان در این استان ۱۳ سال قبل ۶۳.۴ سال بوده و در سال گذشته طی یک پروسه ۱۲ ساله به ۶۲.۷ سال کاهش یافته است. در این سال ها میانگین سنی متوفیان در این استان هیچ گاه از ۶۵ سال بیشتر نبوده است. در هر دوی این استان ها ردپای بازدارندگی جغرافیایی و محرومیت از خدمات بهداشتی و حتی شاخص های کیفیت زندگی به چشم می خورد. به عنوان مثال در سال های ۲۰۱۹ و ۲۰۱۹ کشور با بحرانی به نام همه گیر کرونا مواجه شد و طبیعی است که در صورت نبود واکسن و اقدامات پیشگیرانه، میزان مرگ و میر در این دو سال بالاست که در نمودار قابل مشاهده است. . اما چرا و چگونه این روند در سال‌های پس از همه‌گیری بهبود نیافته است؟ در حالی که میانگین سنی متوفیان در کل کشور طی این ۱۲ سال ۴ سال افزایش یافت، دو استان شمالی ایران یعنی گیلان و مازندران تنها استان هایی بودند که میانگین سنی متوفیان بالای ۷۰ سال بود. در واقع طی این ۱۲ سال وضعیت زندگی در این استان ها قطعا بهتر از استان های دیگر بوده و شاخص امید به زندگی نیز رشد کرده است.
شاخص امید به زندگی چیست؟
امید به زندگی شاخصی است که نشان می دهد افراد یک جامعه به طور متوسط چقدر عمر می کنند یا به عبارتی انتظار می رود چقدر عمر کنند. گفته می شود که این شاخص به اشتباه به عنوان “امید به زندگی” ترجمه شده است. اما به طور کلی، با افزایش سطح مراقبت های بهداشتی در یک جامعه، میانگین امید به زندگی افزایش می یابد. بنابراین این شاخص یکی از معیارهای پیشرفت یا عقب ماندگی کشورهاست.
در رتبه بندی کشورها در این شاخص توسط سازمان بهداشت جهانی، ایران نسبت به کشورهای آفریقایی وضعیت بهتری دارد و در رده کشورهای آمریکای لاتین قرار گرفته و با میانگین امید به زندگی ۷۳.۵ سال در بین ۱۹۳ کشور رتبه ۱۰۶ را به خود اختصاص داده است. . پایین تر از کشورهایی مانند جامائیکا، صربستان، آلبانی، رومانی و چین و بالاتر از کشورهایی مانند الجزایر، مصر، مراکش و حتی اندونزی.
سیستان و بلوچستان در راس محرومیت قرار دارد
پیش از این مرکز پژوهش های مجلس با استفاده از شاخص چند بعدی فقر جهانی و با استفاده از داده های پرسشنامه دخل و خرج خانوارها در سال ۱۴۰۱ اعلام کرده بود که نزدیک به ۳۰ درصد خانوارهای سیستان و بلوچستان محروم هستند که این میزان در مقایسه با استان های دیگر است. بسیار بالا چون مثلا اختلاف سطح محرومیت سیستان و بلوچستان با استانی مثل تهران ۲۸ درصد است! یا مثلا با رتبه دوم این رتبه ۲۲ درصد اختلاف دارد.
آب و هوای این استان گرم و خشک است اما در عین حال تنوع آب و هوا و آب و هوای خاصی دارد و مناطق کوهستانی، جنگلی و باتلاقی نیز در این استان پهناور نمایان است. تاکنون زیرساخت های مناسبی برای ایجاد اشتغال برای این افراد فراهم نشده و چاره ای جز روی آوردن به مشاغل کاذب ندارند.
بر اساس اطلاعات موجود از شاخص های فقر، مردم این استان از حداقل امکانات اولیه زندگی برخوردار نیستند و اگر نظام سنتی و اصالت این افراد نبود، شاید مردم دچار مشکلات و آسیب های بیشتری می شدند. . روی آوردن ساکنان این استان به قاچاق سوخت که می تواند به قیمت جان آنها تمام شود، اثرات روانی بدی برای خانواده ها دارد. دلیل اصلی این قاچاق عدم استفاده از ظرفیت های داخلی استان سیستان و بلوچستان است. در حالی که این استان ظرفیت های بسیار خوبی دارد که می توان آن را یکی از محورهای تولید و عرضه محصولات و کالاهای مختلف در کشور دانست. نمونه یکی از این ظرفیت ها شهر توریستی چابهار است که تنها بندر اقیانوسی ایران را دارد و سواحل بکر و مناظر دیدنی آن می تواند به قطب گردشگری کشور تبدیل شود.
شاید بتوان ردپای درآمد را در کیفیت زندگی مردم این استان دید. بر اساس آمار درآمد و هزینه سالانه خانوارها در مناطق شهری ارائه شده توسط مرکز آمار ایران برای سال ۱۳۹۸، تفاوت میانگین درآمد سالانه مناطق شهری استان سیستان و بلوچستان در سال ۱۳۹۸ با سایر استان‌ها بسیار زیاد بوده است.
به عنوان مثال اختلاف درآمد سالانه مردم این استان با استان تهران به ۶۲ میلیون تومان رسید و در حالی که تراز دخل و خرج (تفاوت دخل و خرج) مردم تهران بیش از ۱۴ میلیون تومان بود. این عدد نزدیک به سیستان و بلوچستان است. به ۲.۵ میلیون تومان افزایش یافته است. در این آمار سیستان و بلوچستان کمترین درآمد سالانه را در مناطق شهری دارد. بسیار پایین تر از استان های ثروتمند و متمرکزی است که دسترسی بیشتری به بودجه های دولتی دارند.
