نصری: اظهارات ظریف بی‌نظیر و دلسوزانه بود/ جریان واقعیت‌ستیز از دیدن واقعیت گریزان است
ابوالفضل خدایی: موضوع سیاست خارجی و مسائل مربوط به آن یکی از بحث های مهم افق میهنات ریاست جمهوری است که در آن شش نامزد به ارائه دیدگاه ها و برنامه های خود در این زمینه می پردازند. موضوعی چالش برانگیز و پر فراز و نشیب که در سال های اخیر شاهد مسائل مختلف حل نشده از جمله لغو تحریم ها بوده است. محمدجواد ظریف دیروز نهم خردادماه در میزگردی با حضور مسعود البادیشیان از عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم دفاع کرد و گفت: روزی که دولت روحانی به آقای رئیسی واگذار شد، توانستیم شکست دهیم. آمریکا سه بار در شورای امنیت و افزایش غنی‌سازی از ۲۰ درصد به ۶۰ درصد. به درصد رسیده بودیم. ظریف در ادامه افزود: نگذارید بگوییم در آن ۶ ماه تلخ چه گذشت. بارها توانستیم برجام را احیا کنیم تا مردم در بدبختی دچار نشوند. سخنان وزیر امور خارجه پیش از این واکنش های بسیاری را در پی داشت. عده ای با آن مخالف بودند و برخی آن را بسیار تأثیرگذار و مهم می دانستند.
علی نصری کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با اخبار آنلاین وی با اشاره به اینکه اظهارات ظریف بی نظیر بود، گفت: هم از نظر محتوای علمی و تاریخی و هم ساختار منظم و منسجم سخنان وی. و از نظر آن حس دلسوزی نسبت به مردم و آن حس عمیق میهن پرستی که در لحن و لحن صدای او بود و به همه کسانی که آن ۸ دقیقه را شنیدند – حتی مخالفان سرسخت او – منتقل می شد. یکی از خاطره انگیزترین لحظات تاریخ بحث های سیاسی تلویزیون ایران بود.
مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:
تاکنون ارزیابی شما از مواضع نامزدهای افق میهنات ریاست جمهوری در خصوص سیاست خارجی چیست و کدام رویکرد را واقع بینانه تر و قابل اجرا می دانید؟
تفاوت دیدگاه ها و رویکردهایی که امروز در میزگردها و مناظره های افق میهناتی می بینیم، در واقع همان تفاوت هایی است که در عملکرد جریان های مختلف در عرصه سیاست خارجی طی دهه های گذشته دیده و تجربه کرده ایم.
این تفاوت رویکردها را شاید بتوان در دو جریان کلی «رئالیستی» و «پرهیز از رئالیسم» – یا گاهی «ضد رئالیسم» – دسته بندی کرد (البته در اینجا منظور از رئالیسم مکتب «رئالیسم» یا واقع گرایی نیست. “واقع گرایی” در روابط بین الملل، بلکه به معنای رایج کلمه است).
جریان رئالیستی تلاش می کند شرایط موجود کشور را چه در عرصه بین المللی و چه در فضای داخلی با تمام نقاط ضعف و قوت آن گونه که هست ببیند و بر اساس آن به دور از خودفریبی، شعاری، واهی تصمیم گیری کند. و فانتزی
و جریان پرهیز از واقعیت و ضد واقع گرایی، نه تنها از دیدن واقعیات پرهیز می کند، بلکه هر فرد یا گروهی را که واقعیت ها را بیان یا تذکر دهد، با انواع هجمه ها، تهمت ها و برچسب ها مجازات می کند.
شاید ما در بحث ها در همین روند هستیم. اگر آقای بیزیکیان آمار و ارقامی بیاورد و نموداری نشان دهد و نشان دهد که حل مشکلات کشور و افتادن در «توسعه» – به جای «بقا» – بدون لغو تحریم ها امکان پذیر نیست، بلافاصله به مجازات بیان این واقعیت محکوم می شود. آنها او را به «عدم خودباوری» و تسلیم شدن در برابر مستکبران غربی و ترویج این باور که «نمی‌توانیم» متهم می‌کنند و همه مشکلات و معضلات ۴۵ سال گذشته و حتی تاریخ معاصر را به گردن او و او می‌اندازند. فكر كردن”.
اما در عمل نتیجه رویکرد واقع بینانه هزاران ساعت مذاکره و ۱۵۵ صفحه متن برجام و خروج پرونده ایران از فصل هفتم منشور سازمان ملل و حداقل ۲ سال تورم تک رقمی خواهد بود. و رشد اقتصادی دو رقمی در کشور و رفع موانع نظارتی. برای پیوستن ایران به پیمان شانگهای و…
و نتیجه رویکرد دوم این است که شعار «مدیریت جهان» را بدهید، به جای مذاکره «بیانیه» بخوانید، مشکل بورس را در ۳ روز در خیالتان حل کنید، با یک میلیون تومان شغل ایجاد کنید، دلار را تصور کنید. با قدرت ریال به زانو درآوردن آنها و به تعجب همه سیاستمداران شرق و غرب از مدیریت آنها و چنین آرزوهای زیبا.
به نظر شما در سال های اخیر گفتمان نظامی نقش پررنگ تری در سیاست خارجی داشته است و این موضوع همچنان در رقابت های افق میهناتی دیده می شود؟
در سال‌های اخیر شاید به دلیل پیشرفت و کارایی بالای حوزه نظامی – مثلاً صنایع موشکی و پهپادی – نسبت به سایر حوزه‌های اداری کشور، بسیاری از مسئولان و مدیران در سایر حوزه‌ها – آگاهانه یا ناآگاهانه – به عاریت یا کپی‌برداری پرداختند. از ادبیات نظامی انجام دادند
به طوری که امروز نه تنها در عرصه دیپلماسی، بلکه در مدیریت سایر عرصه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شاید نگاهی به ادبیات نظامی داشته باشیم. مثلاً آقای جلیلی در تبلیغات افق میهناتی راه حل مشکلات کشور را تصمیم گیری «نقطه ورانه» می خواند! یا آقای زاکانی – که به عنوان شهردار باید خلق و خوی “سازنده” داشته باشد – خود را “تانک” انقلاب می نامد و در مواجهه با مسئله حجاب – که یک موضوع اجتماعی و مذهبی/ معنوی است – از “استقرار” از «نیروهای» حجابان صحبت می کند.
در حوزه سیاست خارجی، نگاه نظامی عمدتاً به معنای نفی یا نادیده گرفتن قدرت «معنادار» کشور است. و قدرت را فقط در توانمندی های نظامی ببینیم و با ادبیات نظامی و زبان راجزخانی با دنیا حرف بزنیم.
برای مثال ساده، مثل این است که قدرت یک تیم فوتبال را فقط در “انتهای جلو” آن، و نقش یا “وجود” کلی عوامل دیگر – چه ترکیب بازیکنان دیگر، چه مدیر، و کادر فنی ببینیم. ، تیم پزشکی، سرمایه گذاران. ، دوستانه، روابط با فدراسیون جهانی، تاریخچه تیم و حمایت هواداران – برای انکار. این عوامل پیچیده زیرساختی شاید در زمین بازی دیده نشوند و فقط یکی دو ستاره هجومی جلب توجه کنند اما در واقع بدون آن اصلا نمی توان تیم فوتبالی تشکیل داد.
رابطه قدرت نظامی در گستره وسیع سیاست خارجی به همین صورت است. قدرت نظامی یک جزء ضروری و حیاتی است، اما بخشی از یک کل بسیار بزرگتر است که «قدرت» یک ملت را تشکیل می دهد.
آیا نحوه طرح مسائل در حوزه سیاست خارجی و بررسی آن از سوی نامزدها را کافی و موثر می دانید؟ چه مسائل مهمی باید مطرح شود؟
تا این مرحله از افق میهنات به نظر من در میزگردها و مناظره ها مروری کوتاه و کلی بر سیاست خارجی انجام شد. اما برای افق میهن رئیس جمهور جدید در هشتم تیر، لازم است که موضوع سیاست خارجی و ارتباط مستقیم آن با زندگی روزمره مردم به تفصیل مورد بحث قرار گیرد. واقعیت این است که سیاست خارجی در کشور ما جایگاه استثنایی دارد به طوری که تاثیر هر خبر مرتبط بلافاصله در زندگی مردم آشکار می شود. از این رو، مهمترین تفاوت نامزدهای افق میهناتی در نگاه و رویکرد آنها به سیاست خارجی است. بنابراین هرچه مردم بیشتر با نظرات نامزدها در این مورد آشنا شوند، افق میهن آنها برای آینده کشور آگاه تر خواهد بود.
نظر شما در مورد افق میهنات ایران و آمریکا چیست؟ ترکیبات احتمالی در این زمینه چه تاثیری بر سیاست خارجی ایران خواهد داشت؟
در روابط بین الملل نیز مانند سایر علوم انسانی نمی توان بر اساس یک منطق ریاضی و محاسبات دقیق، سیر وقایع را پیش بینی کرد و یا برنامه های از پیش آماده شده ای برای آنها داشت. اگر ما تعریف روشنی از «منافع ملی» خود داشته باشیم و با رویکرد «واقع بینانه» برای حفظ آن و رسیدن به یک انسجام و وحدت قابل قبول در داخل کشور در این امور عمل کنیم، نباید نگران نتیجه افق میهنات در این کشور باشیم. هیچ کشور دیگری. هدف باید این باشد، زیرا تاریخ خلاقیت آن بسیار طولانی تر از تاریخ ماست و هر لحظه ممکن است چالش های جدید و غیرمنتظره ای را پیش روی ما قرار دهد.
به عنوان آخرین سوال، ارزیابی شما از اظهارات دیروز ظریف چیست؟
بی نظیر بود. هم از نظر محتوای علمی و تاریخی و هم ساختار منظم و منسجم کلامش. و از نظر آن حس دلسوزی نسبت به مردم و آن حس عمیق میهن پرستی که در لحن و لحن صدای او بود و به همه کسانی که آن ۸ دقیقه را شنیدند – حتی مخالفان سرسخت او – منتقل می شد. یکی از خاطره انگیزترین لحظات تاریخ بحث های سیاسی تلویزیون ایران بود.
