نمی‌شود یک کشور ۸۰ میلیونی را با تهاتر گوسفند و انبه اداره کرد
آقای مدزیکیان به درستی گفت FATF مثل فیفا است. آن قانون کلی بر جهان حاکم است. اگر قبول کنیم در بازی هستیم و اگر نپذیریم در بازی های اصلی نیستیم.
افق میهن، شمارش معکوس برای انتخاب رئیس جمهور به آخرین اعداد خود رسید. سعید جلیلی و مسعود مزیکیان از اصولگرایان تندرو و اصلاح طلب معتدل در دور دوم انتخابات حضور دارند و حوالی ظهر شنبه مشخص می شود کدام یک به پاستور می رود. سیستم فکری پزشکان و جلیلی از هم دور است. هرچه گفتگو بین دو طرف بیشتر باشد، این اختلافات خود را بیشتر نشان می دهد. طبیعتاً اگر هر یک از این دو نفر انتخاب شوند، شرایط کشور تغییر می کند. فرارو تصمیم گرفته است تفاوت دیدگاه دو نامزد نهایی انتخابات ریاست جمهوری را در حوزه های مختلف فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بررسی کند. از این رو با سیدحمید حسینی از فعالان حوزه نفت و پتروشیمی و تحلیلگر اقتصادی به گفت وگو نشستیم.
حسینی درباره دیدگاه دو کاندیدای انتخاباتی در خصوص موضوع اقتصادی به فرارو گفت: برنامه اقتصادی باید حاوی راهکارها و مسیرهای روشنی باشد که مشخص کند رویکرد کاندیدا در خصوص توسعه اقتصادی، رشد شاخص های اقتصادی کشور و ارزآوری چیست. بیزیکیان رویکردی نخبه ای و کارشناسی محور به مسائل دارد از سوی دیگر برای توسعه اقتصادی نیازمند اجماع ملی، استفاده از ظرفیت همه قوا، کاهش و حل اختلافات داخلی، رفع تعارضات خارجی و رفع تحریم ها هستیم. آن چه آقای جلیلی در نظر دارد به نوعی تداوم وضعیت فعلی است و معتقد است با برخی اقدامات مانند ایجاد انضباط مالی، تشکیل دولت قوی و داشتن برنامه می توانیم به اهداف خود برسیم مزایا و معایب «متاسفانه هر زمان که کاندیداها برنامه عملی ارائه می‌دهند، این احساس به وجود می‌آید که نمی‌توانند خود را برای اظهار نظر و ذکر مثال آماده کنند».
وی افزود: باید دید هر کدام از این رویکردها که دارای مزایا و معایبی است چگونه می تواند محقق شود، در جریان مناظره بارها بر اجرای برنامه هفتم پیشرفت تاکید شد، این برنامه ۲۴ فصل دارد و یک مشکل است. در برنامه تاکید شده است که رشد اقتصادی سالانه ۸ درصد، صادرات سالانه ۱۲ درصد افزایش یابد و مشکل صندوق های بازنشستگی، کم آبی، جمعیت، اشتغال، مسکن و کاهش در نهایت حل شود. دولت باید برای رسیدن به این اهداف برنامه ای ارائه کند.
اجرای برنامه هفتم نیازمند سرمایه گذاری خارجی است
حسینی تاکید کرد: از سوی دیگر باید به این اصل مهم توجه کرد که برای تحقق این اهداف نیازمند منابع مالی (سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار) هستیم. بخشی از این منابع مالی در اختیار شرکت ها و موسسات دولتی و بانک ها و شرکت های بزرگ خصوصی است. شرکت ها بخشی از درآمد خود را به عنوان سود تقسیم می کنند و بخشی از آن را سرمایه گذاری می کنند. اما همه این منابع پاسخگوی سرمایه مورد نیاز برای رسیدن به این اهداف نیستند. برای رسیدن به اهداف برنامه هفتم نیازمند سرمایه، فناوری و تجهیزات هستیم. باید بتوانیم از امکانات و سرمایه های جهانی استفاده کنیم. ما نیاز به جذب سرمایه خارجی داریم.
در این زمینه برنامه آقای مزیکیان مشخص است اما نیاز به برنامه دارد که در صورت عدم امکان رفع تحریم ها و جذب سرمایه گذاری خارجی چه خواهد کرد. این رویکرد نخبه گرا و کارشناسانه باید بتواند در سناریوهای مختلف به سوالات اصلی اقتصاد کشور پاسخ دهد. راه حل اقتصادی آقای جلیلی این است که ما فرصت داریم و در صورت عدم ارتباط با اقتصادهای برتر و سیستم های جهانی باید روی ظرفیت های داخلی تمرکز کنیم. در حالی که پزشکان به استفاده از همه ظرفیت ها، ایجاد اجماع، رفع تبعیض نگاه می کنند. از دیدگاه آقای جلیلی و دولت فعلی با استفاده از نیروهای کارآمد (به اصطلاح جوانان متدین انقلابی) و انضباط مالی می توان به رشد اقتصادی دست یافت».
مکانیسم های مالی در اختیار آمریکاست. صحبت های جلیلی خوب است اما کاربردی نیست
این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: انتقاد آقای جلیلی از دولت روحانی این بود که این دولت کارآمد نیست، چون مدیران قدیمی و فرسوده ای دارد که انگیزه ای برای کار ندارند؛ اگر بیاییم مشکلات کشور را حل می کنیم. با نیروهای جوانان انقلابی اما مردم دیدند که نه تنها مشکلات حل نشد، بلکه وضعیت معیشتی مردم بدتر شد و هیچکدام از شعارهای دولت در زمینه مسکن، بورس، اشتغال، گرانی و رفع مشکل نبود. تحریم ها محقق شد و قیمت ها چند برابر شد، بنابراین من معتقدم جلیلی شخصیت خوبی دارد، اما حرف هایی که در برابر یک دنیا فرصت و یک ایران می پرد، شاید روی کاغذ خوب نباشد چه بخواهیم چه نخواهیم، اقتصاد جهان در دست چند کشور بزرگ غربی است.
پس از خروج ترامپ از برجام، کشورهای اروپایی سازوکار اینستکس را برای انجام معاملات مالی با ایران راه اندازی کردند. اما شرکت های اروپایی از آن استقبال نکردند. چون نمی خواستند با آمریکا درگیر شوند. این نشان می دهد که این آمریکا است که بیشتر روابط اقتصادی جهان را مدیریت و تسلط دارد. بنگاه‌های اقتصادی، بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، کشتی‌رانی و هر آنچه در این مکانیسم اقتصادی جهانی که پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد، وجود دارد، تحت سلطه آمریکایی‌هاست. بنابراین نمی توان آن را نادیده گرفت.»
سهم ما از بازارهای چند صد میلیارد دلاری همسایه چقدر است؟
حسینی با اشاره به صحبت هایی که در خصوص اولویت دادن به منطقه انجام شده است، تاکید کرد: آقای جلیلی می گوید باید از فرصت ها استفاده کنیم، چند بازار ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد دلاری در کشورهای همسایه ایران مانند امارات، عربستان وجود دارد. ترکیه و روسیه در سه سال گذشته که قرار بود اولویت به کشورهای همسایه داده شود، چند درصد از این بازارهای میلیاردی را به دست آوردیم، در حالی که هزینه جنگ را پرداخت کردیم حجم تجارت با ترکیه که ما با آن روابط خوبی داریم چقدر است؟
همه این کشورها روابط کلان اقتصادی خود را بر اساس اصول جهانی تنظیم می کنند. آقای مدزیکیان به درستی گفت FATF مثل فیفا است. آن قانون کلی بر جهان حاکم است. اگر قبول کنیم در بازی هستیم و اگر نپذیریم در بازی های اصلی نیستیم. وقتی سیستم بانکی جهانی با این ابزار کار می کند و شما این ابزار را ندارید، نمی توانید معامله کنید. نمی توان یک کشور بزرگ ۸۰ میلیونی را با پاکسازی گوسفندان با انبه اداره کرد.
راه سومی وجود ندارد
وی افزود: معتقدم دو رویکرد بیشتر نیست، رویکرد اول این است که اگر می خواهیم اقتصاد کشور شروع شود باید با دنیا تعامل داشته باشیم، رویکرد بعدی می گوید نه، ما مشکلات اقتصادی مردم را حل کردیم. با انضباط مالی و با اتکا به نیروهای داخلی و همکاری با کشورهایی مانند پاکستان، سوریه، کشورهای آمریکای لاتین و سریلانکا، آقای جلیلی در یکی از سخنرانی های خود گفت که ما می توانیم با چین در صنعت پوشاک رقابت کنیم درصد بازار پوشاک دنیا عمده ترین واردات کشورمان را پوشاک تشکیل می دهد، می گویند باید با پاکستان کار کنیم، در حالی که اکثریت مردم پاکستان در سمت هند هستند و مزیت نسبی ندارد. فقط کویته و کراچی به ایران نزدیک هستند.
جلیلی در موضوعات اشراف ندارد
یکی از فعالان صنعت نفت و پتروشیمی درباره یکی از برنامه های جلیلی گفت: طرحی به نام طرح واحد از سوی آقای جلیلی مطرح شده است که بخشی از این طرح این است که بنزین در دسترس همه باشد، حتی آنهایی که ندارند. در حالی که به عنوان مثال سهمیه ۳۰ لیتری به مالکان خودرو داده شده است که آیا پیش بینی ای برای ایجاد بازار سیاه برای فروش بنزین در این بین انجام نشده است آیا آنها باید قیمت را کنترل کنند، آقای جلیلی در مورد میزان مالیات و یارانه ها صحبت کرد، در حالی که یارانه بگیران و مالیات دهندگان گروه های مختلف هستند بدون اشراف.”
فساد فقط دزدی نیست، هدر دادن سرمایه نیز هست
حسینی در پایان تاکید کرد: آقای جلیلی معتقد است با همین نظام انضباط مالی – که در جای خودش خیلی خوب است -، مبارزه با فساد و یک سری راهکارهای دیگر، مشکلات کشور ما قابل حل است. از اتلاف منابع، آقای جلیلی فقط به فکر میل و مصرف پول است و ربطی به اتلاف آن ندارد، در حالی که اقتصاد ایران به دلیل از دست دادن منابع، از ظرفیت های آمریکای لاتین صحبت می کند سال‌ها پروژه‌هایی را اجرا کرده‌ایم و از کشورهای آمریکای لاتین پول می‌خواهیم و نمی‌توانیم آن را از یک کشور خاص بگیریم و آنها گفتند ما به جای آن در ونزوئلا سرمایه‌گذاری می‌کنیم یک چراغ سبز، آنها می گویند ما یک کارخانه اتومبیل سازی در سنگال ساختیم که سال هاست تمام سرمایه گذاری های ما در سوریه و کارخانه هایی که ساخته ایم در طول جنگ ویران شده اند. آیا چیزی تغییر کرده است؟ به کدام بخش از ظرفیت های اقتصادی پاکستان و افغانستان و سایر کشورهای با اقتصاد ضعیف خرسند باشیم؟
