کشتن این پرنده ۱۲ سال زندان دارد!
عقاب فیلیپینی که با نام های عقاب میمون خوار یا عقاب بزرگ فیلیپینی نیز شناخته می شود، گونه ای از عقاب های در حال انقراض از خانواده Accipitridae است که بومی جنگل های فیلیپین است. این عقاب عجیب و غریب دارای پرهای قهوه ای و سفید، تاج پشمالو است و به طور کلی ۸۶ تا ۱۰۲ سانتی متر طول و ۴ تا ۸ کیلوگرم وزن دارد.
عقاب فیلیپینی از نظر طول و طول بال بزرگترین عقاب جهان است، فقط عقاب دریایی استلر و عقاب هارپی از نظر وزن و حجم بزرگتر هستند. این پرنده به عنوان پرنده ملی فیلیپین اعلام شده است. مهمترین تهدید برای این گونه از دست دادن زیستگاه در نتیجه سطوح بالای جنگل زدایی در بسیاری از محدوده آن است. به همین دلیل، فهرست قرمز IUCN این گونه را به عنوان «در معرض خطر بحرانی» طبقه بندی کرده است.
کشتن عقاب فیلیپین یک جرم کیفری است که تا ۱۲ سال زندان و جریمه های سنگین مجازات دارد.
ویژگی های ظاهری عقاب میمون خوار
پشت گردن عقاب فیلیپینی با پرهای بلند و قهوه ای تزئین شده است که تاجی یال مانند را تشکیل می دهد. این عقاب دارای صورت تیره و گردن و تاج کرم مایل به قهوه ای است. پشت عقاب فیلیپینی قهوه ای تیره است، در حالی که زیر بال های آن سفید است. پاهای زرد سنگین، پنجه های بزرگ، قوی و تیره و یک منقار برجسته و بزرگ با قوس بلند و عمیق خاکستری مایل به آبی. با توجه به راز بقا؛ چشمان این عقاب آبی مایل به خاکستری است. جوجه های این گونه شبیه به حشرات بالغ هستند با این تفاوت که پرهای بالایی آنها دارای حاشیه های کم رنگ است. عقاب فیلیپینی معمولاً بین ۸۶ تا ۱۰۲ سانتی متر طول دارد، اما بررسی چندین نمونه از برخی از بزرگترین مجموعه های تاریخ طبیعی در جهان نشان می دهد که نرها به طور متوسط ۹۵ سانتی متر و ماده ها ۱۰۵ سانتی متر هستند.
بر اساس آخرین اندازه گیری های ثبت شده، این گونه بلندترین گونه عقاب موجود است، زیرا میانگین طول ماده ها برابر با حداکثر طول گزارش شده برای عقاب هارپی و عقاب دریایی استلر است. طولانی ترین عقاب فیلیپینی ثبت شده و طولانی ترین عقاب خارج از گونه منقرض شده عقاب، نمونه ای در موزه تاریخ طبیعی به طول ۱۱۲ سانتی متر است که در اسارت نگهداری می شد.
اعتقاد بر این است که نر این گونه معمولاً حدود ۱۰٪ کوچکتر از ماده است. در بسیاری از گونه های دیگر عقاب های بزرگ، تفاوت اندازه بین ماده ها و نرهای بالغ می تواند بیش از ۲۰ درصد باشد. برای عقاب های فیلیپینی بالغ، محدوده وزنی کامل از ۴.۷ تا ۸.۰ کیلوگرم گزارش شده است، در حالی که سایرین میانگین وزن را تا حدودی کمتر از محدوده فوق ۴.۵ کیلوگرم برای نرها و ۶.۰ کیلوگرم برای ماده ها نشان می دهند. طول بال های عقاب فیلیپینی ۱۸۴-۲۲۰ سانتی متر و طول بال های آن ۵۷.۴-۶۱.۴ سانتی متر است.
تارس عقاب فیلیپینی با طول ۱۲.۲ تا ۱۴.۵ سانتی‌متر، طولانی‌ترین تارسوس در میان عقاب‌ها است، تقریباً به اندازه طول عقاب بسیار کوچکتر اما نسبتاً بلند گینه نو. این منقار بسیار بزرگ، اما به صورت جانبی فشرده، با منقار عقاب دریایی استلر به عنوان بزرگترین منقار موجود عقاب رقابت می کند. متوسط طول منقار آن از شیار ۷.۲۲ سانتی متر است. دم این عقاب نسبتاً بلند، ۴۲-۴۵.۳ سانتی متر است، در حالی که سایر منابع طول دم آن را ۵۰ سانتی متر ذکر کرده اند.
پراکندگی و زیستگاه
عقاب فیلیپینی بومی فیلیپین است و می توان آن را در چهار جزیره اصلی یافت: لوزون شرقی، سامار، لیته و میندانائو. بیشترین تعداد عقاب ها در میندانائو زندگی می کنند که بین ۸۲ تا ۲۳۳ جفت تولید مثل می کنند. تنها شش جفت در سامار، دو جفت در لیته و چند جفت در لوزون یافت می‌شوند. این عقاب را می توان در پارک ملی شمال سیرا مادره در لوزون و کوه آپو، کوه مالیندانگ و پارک های ملی کوه کیتانگلید در میندانائو یافت.
این عقاب در جنگل‌های دیپتروکارپ و میان کوهی به‌ویژه در مناطق شیب‌دار یافت می‌شود. زیستگاه این عقاب از مناطق پست تا کوه های بیش از ۱۸۰۰ متر متفاوت است. تنها حدود ۹۲۲۰ کیلومتر مربع جنگل قدیمی در محدوده این پرنده باقی مانده است. با این حال، کل محدوده بیولوژیکی تخمینی آن حدود ۱۴۶۰۰۰ کیلومتر مربع است.
رژیم غذایی عقاب میمون خوار
عقاب فیلیپینی در ابتدا به عنوان عقاب میمون خوار فیلیپینی شناخته می شد زیرا تصور می شد تقریباً منحصراً از میمون ها تغذیه می کند. تنها دو میمون بومی فیلیپین وجود دارد: ماکاک دم دراز فیلیپینی و ماکاک دم دراز معمولی، هر دو زیرگونه از ماکاک خرچنگ خوار، با وزن بین ۴.۷ تا ۸.۳ کیلوگرم در نر و ۲.۵ تا ۵.۷ کیلوگرم در ماده. . اگرچه عقاب‌های فیلیپینی این میمون‌ها را شکار می‌کنند، اما آنها یک شکارچی فرصت‌طلب هستند که بر اساس فراوانی و سهولت محلی طعمه می‌گیرند. این تصور اشتباه که این عقاب ها فقط میمون می خورند احتمالاً از اولین نمونه مورد بررسی گرفته شده است که تکه های هضم نشده یک میمون در معده خود داشت.
نمونه های طعمه یافت شده در لانه عقاب از یک خفاش کوچک به وزن ۱۰ گرم تا یک آهوی فیلیپینی با وزن ۱۴ کیلوگرم متغیر است. طعمه اصلی معمولاً لمورهای پرنده فیلیپینی به اندازه سنجاب درختی هستند که می توانند حدود ۹۰ درصد از رژیم غذایی این شکارچی را در برخی مکان ها تشکیل دهند. با این حال، گونه های طعمه اولیه از جزیره ای به جزیره دیگر بسته به در دسترس بودن گونه ها متفاوت است، به خصوص در لوزون و میندانائو زیرا این جزایر تنوع جانوری متفاوتی دارند.
به عنوان مثال، لمورهای پرنده طعمه ترجیحی عقاب فیلیپینی در میندانائو هستند، اما آنها در لوزون وجود ندارند. طعمه اصلی عقاب هایی که در لوزون دیده می شوند ماکاک ها، خزندگان و موش غول پیکر لوزون شمالی هستند که می تواند دو برابر وزن لمورهای پرنده با وزن ۲-۲.۵ کیلوگرم باشد.
تولید مثل
چرخه جفت گیری کامل عقاب فیلیپینی دو سال طول می کشد. ماده در پنج سالگی و نر در هفت سالگی بالغ می شود. عقاب فیلیپین مانند اکثر عقاب ها تک همسر است. پس از جفت گیری، یک زن و شوهر برای زندگی در کنار هم می مانند. اگر یکی بمیرد، عقاب بازمانده اغلب به دنبال جفت جدیدی برای جایگزینی جفت گمشده می گردد.
فصل تولید مثل در تیرماه است. پرندگان در جزایر مختلف به ویژه میندانائو و لوزون در انتهای این محدوده شروع به تولید مثل می کنند. بارندگی و جمعیت طعمه نیز ممکن است بر فصل تولید مثل تأثیر بگذارد. لانه معمولاً روی یک دوپتروکارپ در حال ظهور یا هر درخت بلندی در جنگل اولیه ساخته می شود. لانه ها با برگ های سبز پوشیده شده اند و می توانند حدود ۱.۵ متر عرض داشته باشند. محل لانه سازی حدود ۳۰ متر یا حتی بیشتر از زمین فاصله دارد.
عقاب ها اغلب از یک محل لانه سازی برای چندین جفت گیری مختلف استفاده می کنند. ۸ تا ۱۰ روز قبل از تخمک گذاری، زن از وضعیتی به نام “بی حالی تخمک گذاری” رنج می برد. در این آزمایش ماده غذا نمی خورد، آب زیادی می نوشد و بال های خود را آویزان نگه می دارد. ماده معمولاً یک تخم را در اواخر بعد از ظهر یا هنگام غروب می گذارد، اگرچه گاهاً دو تخم می گذارد. اگر جوجه نتواند از تخم بیرون بیاید یا زود بمیرد، احتمالاً سال بعد ماده تخم دیگری خواهد گذاشت. جفت گیری ممکن است چند روز پس از تخمگذاری انجام شود تا در صورت شکست اولین تخم، تخم دیگری گذاشته شود. تخم پس از ۵۸ تا ۶۸ روز (معمولاً ۶۲ روز) انکوبه می شود. هر دو جنس در جوجه کشی شرکت می کنند، اما ماده بیشتر جوجه کشی را در روز و تمام آن را در شب انجام می دهد.
اهمیت و ارزش عقاب فیلیپین
عقاب فیلیپین در ۴ جولای ۱۹۹۵ توسط رئیس جمهور فیدل وی راموس به آب انداخته شد” رسماً به عنوان پرنده ملی فیلیپین معرفی شد و با توجه به اندازه و کمیاب بودن عقاب، این گونه از گونه های مطلوب برای تماشاگران پرنده محسوب می شود.
عقاب فیلیپین بر روی حداقل ۱۲ تمبر فیلیپین از سال ۱۹۶۷ تا ۲۰۰۷ به تصویر کشیده شده است. همچنین از سال ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۴ روی سکه ۵۰ سنت فیلیپین حک شده است. در سال ۲۰۱۸، ۵۰۰ پزو به یادبود سالگرد ۲۵ دقیقه سکه نقره جشن گرفته شد. تأسیس بانک مرکزی فیلیپین در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۱، اسکناس یادبود ۵۰۰۰ پزو به یاد “لاپولاپو” (شخصیت تاریخی فیلیپین) نیز گنجانده شد. در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۱، بانک مرکزی فیلیپین از طرح یک اسکناس پلیمری ۱۰۰۰ پزوی جدید رونمایی کرد و تصویر عقاب فیلیپین به طور بحث برانگیزی جایگزین سه شهید جنگ جهانی دوم، رئیس دادگستری خوزه آباد سانتوس، جوزفا اسکودا، فعال حق رأی، شد. و ژنرال «ویسنته لیم» شد.
از نظر تاریخی، حدود ۵۰ عقاب فیلیپینی در باغ وحش های اروپا (انگلیس، آلمان، بلژیک، ایتالیا و فرانسه)، ایالات متحده آمریکا و ژاپن نگهداری می شدند. اولین عقاب ماده ای بود که در آگوست ۱۹۰۹ وارد باغ وحش لندن شد و در فوریه ۱۹۱۰ در آنجا مرد. اکثر عقاب های فیلیپین بین سال های ۱۹۴۷ تا ۱۹۶۵ وارد باغ وحش های اروپایی شدند. آخرین عقاب خارج از فیلیپین در سال ۱۹۸۸ در باغ وحش آنتورپ بلژیک درگذشت. از سال ۱۹۶۴ زندگی می کرد (به جز مدتی در باغ وحش پلانکندیل در بلژیک). اولین جفت گیری در اسارت در سال ۱۹۹۲ در بنیاد عقاب فیلیپین در شهر داوائو فیلیپین انجام شد.
