رتبه ایران در شاخص جهانی زندگی دیجیتال؛ با رویکرد عصر کشاورزی نمیتوانیم در عصر مدرن زندگی کنیم
اینترنت، سرعت اینترنت، پهنای باند و وضعیت اسفبار آن از کارکردهای رویکردی است که نمی تواند به طور جامع دنیای مدرن را درک کند و سعی دارد با ذهنیت قبیله ای، پیشامدرن و ماقبل مدرن وارد دنیای امروز شود. دوران کشاورزی آهسته. تدریجی
افق میهن به نقل از فرارو، بر اساس اعلام مرکز پژوهش های شورای اسلامی، رتبه ایران در شاخص کیفیت زندگی دیجیتالی جهانی از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ رو به کاهش بوده است و این وضعیت در تمامی زیرشاخص ها قابل مشاهده است.
در بخشی از این گزارش اشاره شده است که این موضوع می تواند منجر به نقض حریم خصوصی و افزایش احساس ناامنی، محدودیت دسترسی، کاهش انباشت داده ها و کاهش جذابیت حضور در فضای مجازی شود.
مدت هاست که موضوع مشکلات در حوزه فضای مجازی و سرعت پایین اینترنت در کنار اختلالات مکرر آن، موضوع گلایه کاربران ایرانی شده است، اما کاهش شاخص های کیفیت دیجیتال زندگی در ایران سوالاتی را مطرح می کند، از جمله اینکه چرا در مقایسه با این شاخص ها. مورد غفلت قرار می گیرد و این بی توجهی چه پیامدهایی در جامعه ایران خواهد داشت؟ سیدجواد میری از اعضای هیات علمی پژوهشکده مطالعات اجتماعی و جامعه شناس در گفتگویی به این پرسش ها پاسخ داده است:
انقلاب صنعتی ششم با سلطه هوش مصنوعی در جهان در راه است
سیدجواد میری گفت: اگر بخواهیم موضوع سیر نزولی ایران در شاخص جهانی کیفیت زندگی دیجیتال را بررسی کنیم، ابتدا باید یک نگاه کلان داشته باشیم و اجزا و کل این موضوع را بشناسیم، به عبارتی نیاز داریم. یک تفکر دیالکتیکی که می تواند دائماً بین جزء و کل رفت و آمد کند به جای اینکه بپرسیم چرا دولت و وزارتخانه ها با زندگی دیجیتال سروکار ندارند، باید این سوال را مطرح کنیم که زندگی دیجیتال و جنبه های دیجیتالی زندگی فعلی هستند. نتیجه چه تغییراتی در تاریخ بشریت است؟ چه اتفاقی افتاده است؟
وی افزود: انسان ۱۰ هزار سال در عصری زندگی کرد که به آن دوران کشاورزی می گفتند، دوران کشاورزی شامل برخی از باورها، عادات، چارچوب ها و فرهنگ، اخلاق و جهان بینی بود و حول و حوش همه اینها زندگی انسان بر روی زمین مدیریت و برنامه ریزی شد، اما با اتفاقی که در تاریخ بشر به انقلاب صنعتی معروف شد، بشر به طور ناگهانی و گام به گام از عصر کشاورزی به عصر روابط تولید و جهان صنعتی پرتاب شد و سپس این جهان صنعتی نیز دستکم ۵ دگرگونی کرد. یا انقلاب های بزرگ را تجربه کرده است، بنابراین، امروز در آستانه انقلاب صنعتی پنجم قرار داریم، هرچند برخی معتقدند که ما وارد این انقلاب شده ایم و انقلاب صنعتی ششم در سال ۲۰۵۰ رخ خواهد داد. و تسلط هوش مصنوعی و مسائلی از این دست پیش بینی شده است.
با نزدیک شدن به عصر کشاورزی نمی توانیم در عصر مدرن زندگی کنیم
این جامعه شناس گفت: اکنون باید ببینیم که آیا تشکل های علمی ما در ایران یا نهادهای سیاسی ما اساساً به این مسائل فکر کرده اند یا خیر، باید دید آیا ما هنوز هم مانند علما و بسیاری از روشنفکران دوران ناصر فکر می کنیم یا خیر. فکر میکردند ما تمدن غربی را میخواهیم، اما قصدشان این بود که تمدن بخش سختافزاری است و فرهنگ بخش نرمافزاری است که شامل ارزشها، جهانبینیها و ایدئولوژیها میشود در ۱۵۰ سال گذشته و به آن توجهی نمی شود این است که اساساً بخشی که ما آن را به عنوان سخت افزار تصور می کردیم و آن را فناوری، فناوری یا فن می نامیدیم، اصلاً بخش سخت افزاری نیست، بلکه خود نوعی جهان بینی است نظام فکری و روابطی را در جامعه ایجاد می کند که اگر به آن توجه نکنیم و از پیوند این جهان بینی با زندگی انسانی و هستی اجتماعی خود دفاع نکنیم، نمی توانیم سیاست گذاری مناسبی داشته باشیم و دچار آن شویم. آی تی. ما حالتی می شویم که در جامعه شناسی به آن «نابهنگام» یا «گذشت زمان» می گویند.
وی افزود: به عبارتی عده ای دچار نوعی اتلاف وقت می شوند و مثلاً می خواهند در عصر دیجیتال با چارچوب های عصر کشاورزی زندگی کنند و سیاست های خود را به همین صورت انجام دهند. و در نتیجه وقتی می بینند که موفق نمی شوند و در زمینه جهان بینی، امکان اقناع مردم را ندارند، به نوعی «بنیادگرایی» پناه می برند، یعنی می گویند اینها چیزهای مدرنی که الان در دنیا هست همه بی ریشه و نماد کفر و بی دینی و انحراف بشری است، پس باید در برابر آن مقاومت کرد، یعنی «ما توانای قدرت هستیم» یعنی نظامی، امنیتی و سیاسی را می گیریم قدرت تا جایی که طبقه حاکم را تامین می کند، اما ما به بقیه آن کاری نداریم توجه به پیامدهای آن اینترنت، سرعت اینترنت، پهنای باند و وضعیت اسفبار آن از کارکردهای رویکردی است که نمی تواند جهان مدرن را به طور جامع درک کند و سعی دارد با دنیایی قبیله ای، پیشامدرن و ماقبل مدرن وارد دنیای امروز شود. ذهنیتی که متعلق به دوران کشاورزی است. آهسته تر.”