حرکت غیراخلاقی یک رسانه علیه احسان علیخانی
این روزها که سریال جدید «جوکر» برای توقیف تحت فشار است، یک رسانه (روزنامه فرهیختگان) به جای همراهی با احسان علیخانی، به انتقاد از او و برنامه اش پرداخت:
ما اکنون در دنیایی زندگی می کنیم که دسترسی به هر محتوایی آسان است. مردم دیگر به غول های رسانه ای وابسته نیستند تا برای آنها تصمیم بگیرند که چه چیزی را تماشا کنند و چه چیزی را نبینند. ایده های زیادی وجود دارد که مردم و برنامه نویسان می توانند با کمترین ممیزی و سانسور و منتظر تایید این و آن را اجرا کنند.
در ایران وظیفه سرگرمی ملت بر عهده صدا و سیما است و هیچ رسانه ای در کشور ما از نظر امکانات نرم افزاری و سخت افزاری نمی تواند با این رسانه رقابت کند اما با ایجاد فضای رقابتی برای VOD ها و کاهش کیفیت برنامههای سرگرمکننده و همچنین مهاجرت بسیاری از هنرمندان و برنامهسازان از کشور در پی اختلاف نظر مجریان رسانه ملی، تلویزیون فرصت وسیعی را در اختیار سایر رسانهها قرار داد تا ایدههای خود را با آسودگی بیشتری تولید کنند و مردم را به تماشای برنامههای مختلف دعوت کنند. «جوکر» یکی از این برنامهها بود که در همان ابتدای شکلگیری، هدف دیگری جز خنداندن و سرگرم کردن ملت نداشت.
این برنامه با محوریت احسان علیخانی یکی از محبوب ترین چهره های تلویزیون رسمی کشور منتشر و در اختیار کاربران قرار گرفت. نکته مثبت و مهمی که جوکر در همان ابتدا توجه مردم را به خود جلب کرد این بود که در چیدمان شرکت کنندگان برنامه حساسیت زیادی وجود داشت و مدیران آن به خوبی این موضوع را درک می کردند. آیتم های خنده دار و خنده دار فصل اول جوکر با حضور چهره های مطرح سینما و تلویزیون طراحی شده بود که کیف پول بیننده را قلقلک می داد و همین موضوع باعث شد مردم در پایان این فصل خبر ساز شده و فصل جدید سریال را پخش کنند. جوکر از علیخانی و گروه سازنده. ask for Joker به تنهایی این برنامه تلویزیونی را در فصل اول پخش کرد و حسابی در فضای واقعی و مجازی مطرح شد. طبق آمار رسمی، رئالیتی شو جوکر (فصل اول) توانسته در ۱۶ ساعت ابتدایی پخش خود به رکورد ۱۰ میلیون دقیقه تماشا دست یابد که معادل تماشای یک سریال در خانه است. البته حضور سیامک انصاری به عنوان مجری این برنامه تاثیری در تماشای جوکر نداشت اما این سریال در آن مدت به هر موفقیتی که فکرش را بکنید دست یافت و حتی چهره های نسبتاً فراموش شده سریال مانند غلامرضا نیکخواه را به نمایش گذاشت. ، رضا شفیع جام و سیروس میمنت. حواشی به متن اضافه کرد و دوباره مطرح کرد. فصل دوم جوکر در ژوئن سال جاری منتشر شد و حتی در اولین قدم رکورد تماشای فصل اول را شکست و تقریبا به هر آنچه که می خواست رسید. این برنامه با ثبت رکورد ۴۰ میلیون دقیقه تماشا در ۱۶ ساعت اول حتی از فصل اول موفق تر بود و به جایگاهی نادر دست یافت. فصل دوم اما با یک تغییر اساسی همراه بود. سیامک انصاری جای خود را به عنوان داور به مجری اصلی این برنامه یعنی احسان علیخانی داد. سیامک انصاری علیرغم اینکه تجربه مجری گری نداشت، به دلیل درک درستی که از کمدی و فضای این آثار داشت به دیده شدن بیشتر این برنامه کمک کرد و نشاط بسیار خوبی به جوکر داد. در واقع حضور انصاری در کانون توجه حضار بدون ایجاد مزاحمت برای آنها خوشایند بود و خللی در کار شرکت کنندگان ایجاد نکرد. اما علیخانی علیرغم اینکه درک خوبی از رسانه در جلب توجه مخاطب به سمت خود دارد، بدون هیچ تجربه ای در سبک و سیاق کارهای کمدی جای سیامک انصاری را پر کرد و متاسفانه پاشنه آشیل جوکر ۲ شد. علیخانی در طول برنامه مدام خود را در معرض دید شرکت کنندگان قرار می داد و این اتفاقی نبود که بینندگان از آن راضی باشند. اما مشکل اصلی زمانی رخ داد که تیم نویسندگان و اتاق فکر جوکر ۲ به این نتیجه رسیدند که ایده هایشان تمام شده است و برای استقبال هر چه بیشتر مردم، پا روی خط قرمز گذاشته و راه را برای شوخی های جنسی باز کردند. بخش جوکر مردانه اجرای این ایده اساساً اشتباه بود، زیرا ضربالمثلی در فوتبال وجود دارد که میگوید: «به ترکیب تیم برنده دست نزنید»، اما این به سازندگان این رئالیتیشو کمکی نکرد و راه را تغییر دادند. کار در جوکر ۲ و با هموار کردن راه برای طرح شوخی های جنسی حتی حساسیت ساترا را برانگیخت.
روالی که علیخانی و تیمش در فصل اول دنبال کردند چه اشکالی داشت که فکر می کردند باید از شوخی های جنسی برای خنداندن بیشتر مردم استفاده کنند؟ حجم تولید محتوای مبتذل در رسانه های خرد و شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام و توییتر به قدری بالاست که باید به مخاطب این حق را داد که بدون دغدغه در محیطی سالم و خانوادگی با برنامه ای مانند جوکر اوقات فراغت خود را پر کند. . برنامه ساز فکر می کند که با انحراف ایده اصلی به جاده خاکی شوخی های جنسی، تمایل بیشتری برای تماشا در دل بیننده پدید می آید. در کوتاه مدت، این ممکن است باعث شود افراد بیشتری به تماشای برنامه هایی مانند جوکر ۲ بپردازند، اما این نوع تفکر در درازمدت مضر است و باعث عصبانیت یا جدی نگرفتن نمایش توسط مخاطب می شود. میزان توهین آمیز بودن جوک های جنسی در بین وبلاگ نویسان و واینرهای اینستاگرام بسیار بالاتر از برنامه هایی مانند جوکر ۲ است و از آنجایی که آنها تابعی از کاربران و فالوورهای خود هستند، مدام سطح جوک ها را سبک تر می کنند و خنده و فست فود فوری را می گیرند. آنها از کاربران می خواهند، اما برنامه هایی مانند جوکر کسانی که زیر ذره بین نهادهای نظارتی هستند و برای خانواده تولید می شوند نمی توانند چنین اقدامی انجام دهند زیرا از اجرای ایده های خود منع می شوند و این مسیری نیست که به آنها منجر شود. سرنوشت جوکر به راه راست. خنده و سرگرمی حق مردم ماست و افرادی مانند احسان علیخانی که سال هاست در عرصه رسانه فعالیت می کنند به خوبی این موضوع را درک می کنند و فرصت خوبی که جوکر۱ برای تماشای یک برنامه سرگرم کننده ایجاد کرده است را نباید به یک برنامه محدود کرد. چند شوخی کلامی دور ریختنی و غیر اخلاقی این برنامه را از سبد فرهنگی خانواده ها حذف کنید.
اما فصل دوم جوکر یک مزیت اساسی دارد و آن حضور بانوان در این برنامه است. احسان علیخانی در جریان تولید فصل اول این برنامه به مخاطبان خود قول داد که از حضور بانوان در این برنامه نیز استفاده کند. پس از مدتی این اتفاق افتاد و علیخانی به وعده خود عمل کرد. حساسیت نسبت به شرکت کنندگان زن در برنامه ای به این سبک و سیاق بالا بود و طبیعتاً توجه بسیاری را به خود جلب می کرد، اما عملکرد تیم سازنده بر خلاف قسمت های مربوط به آقایان بی نقص نبود و از چند خط قرمز عبور نکرد. . جوکر در این زمینه نمره قبولی گرفت و در راستای برقراری عدالت جنسیتی گام برداشت. جوکر زنانه نسبت به بخش مردانه نظر منفی زیادی به خود جلب نکرد و توانست به عنوان نیمی از افراد حاضر در جامعه توجه زنان را به خود جلب کند. شاید برخی تصور کنند که پذیرش برنامه ای مانند جوکر به شوخی های جنسی بستگی دارد و اگر این اتفاق نیفتد، برنامه به بن بست می رسد و بی مزه جلوه می کند، اما اینطور نیست. در دنیای سرگرمی، آن دسته از آثاری که از شوخیهای جنسی برای ایجاد مخاطب برای خود استفاده میکنند، درباره فیلمها و سریالهایی که در ایده اصلی خود شوخی جنسی ندارند و به فراموشی سپرده میشوند، حرفی برای گفتن ندارند. تنها شیوه توزیع این آثار است که می تواند برای مدت کوتاهی مخاطب را سرگرم کند، اما در درازمدت بهره یک ایده اولیه درخشان است که جان یک فیلم یا سریال کمدی می شود. اگرچه رئالیتی شو جوکر در بخش مردانه با استفاده از جوک های جنسی با پسرفت مواجه شده است، اما در بخش زنانه به دلیل “اول” بودنش همچنان جای پیشرفت دارد و می تواند بهتر باشد، بدون اینکه بخواهیم با خطوط قرمز بازی کنیم.