روحانی مشهور: اوضاع مشهد وحشتناک است
آیت الله سروش محلاتی در سخنرانی شب شهادت امام رضا(ع) در مرکز توحید تهران، میراث فرهنگی و مناصب امام رضا(ع) را مشابه حضرت علی(ع) و در تبیین علت دانستند. برای این تشابه فرمود: در میان ائمه، امام علی خلافت ظاهری است. و امام رضا نیز در ولایت احدی شبه خلافت داشتند و بقیه ائمه یا استعفا دادند یا مخالف حکومت بودند.
در این دوره امام رضا علیه السلام نیز مانند علی علیه السلام بر عدالت و مساوات تأکید داشتند و همان گونه که امام علی علیه السلام پای انصاف ایستاد و بهای آن را پرداخت، امام رضا نیز بر عدالت و برابری و حقوق مردم ایستاد.
وی توحید را اساس عدالت دانست و افزود: امام رضا معتقد است فقرا در زندگی اغنیا شریک هستند. برای امنیت زندگی اغنیا باید حق فقرا را بدهند، زکات باعث برابری شود و فاصله طبقاتی را تا حدودی کاهش دهند و آن وقت می توانیم به دینداری کمک کنیم.
این استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه «ما فلسفه زکات را اشتباه برداشت کرده ایم»، ادامه داد: کارکرد زکات باید رفع فاصله طبقاتی باشد. زیرا در جامعه ای که برخی در اوج ثروت و برخی در وادی فقر هستند، نمی توان دینداری را ترویج کرد. جوانی که شغل، درآمد و سرپناهی ندارد، نمی‌توان او را از دین امر و نهی کرد.
به گفته سروش محلاتی دلیل محرومیت این است که کسانی که باید حقوق محرومان را بپردازند و مهمتر از آن فساد نظام اجتماعی و اقتصادی است.
وی با اشاره به روایتی از شیخ صدوق درباره «علت مسموم شدن امام رضا توسط مامون» گفت: امام رضا در کنار مامون ایستاده بود و درویشی را که دزدی کرده بود، آوردند. مامون گفت چطور دزدی کردی؟ گفت از روی اضطرار وقتی حقم را ندادی. پرسید چه حقی ندادم؟ گفت: من فقیر هستم و حق ما در قرآن آمده است، اما تو به ما ندادی. مامون گفت با این حرف ها نمی توانی جلوی اجرای حد دزدی را بگیری.
درویش گفت اگر می خواهی با اجرای حد مرا محو کنی باید اول خودت را پاک کنی. مامون رو به امام رضا کرد، چه می گوید؟ انتظار داشت امام به او کمک کند; اما امام فرمود می گوید دزدی کردی بعد دزدی کرد. یعنی اگر برای خودت با حقوق محرومان زندگی اشرافی درست نمی کردی دزدی نمی کرد.
این پژوهشگر با تاکید بر فضیلت زیارت گفت: زیارت امام رضا و امام حسین بسیار خوب است اما دزدی از جیب خودتان است. وقتی پرستاران و کارگران گندم کار اعتراض می کنند که مطالباتشان پرداخت نشده و دولت به آنها بدهکار است، آیا این بدهی پرداخت نشده می تواند خرج زیارت شود؟ اگر امام رضا اینجا بود در مقابل این سیاست ها چه موضعی می گرفت؟ به جای متهم کردن مردم، بیایید ببینیم منشأ این زندگی پر از اضطرار بسیاری از افراد که حداقل ها را ندارند چیست؟ امام رضا دزدی مامون را اختیاری و دزدی را امری اضطراری می دانند. بنابراین مشکل اصلی از مامون است.
وی افزود: در مشهد کمی فراتر از هتل های ۵ ستاره، وحشتناک ترین شهر از نظر فقر، فساد و فاصله طبقاتی است. هیاهوی عزاداری و راهپیمایی ما دنیا را فرا گرفته است اما امام رضا کجای زندگی و جامعه ماست؟
این محقق به نقل از شیخ صدوق گفت: این موضوع و مواردی از این قبیل مامون را به این نتیجه رساند که با امام رضا به تفاهم نرسید و تصمیم به کشتن او گرفت، پس امام رضا نیز شهید عدالت و حق و مدافع حق است. از ستمدیدگان
سروش محلاتی در ادامه گفت: روزی مامون خدمت امام رضا رسید و گزارشی از فتوحات به ایشان داد که لشکر ما مناطقی از کابل را از مشرکان گرفته است و جغرافیای اسلامی با سیاست خارجی ما در حال گسترش است. بعد از گزارش امام رضا فرمودند این فتوحات شما را خوشحال کرد؟ از این مردم و عذاب خدا از خدا بترسید که زندگی مردم را تباه کردید و به نادانان قدرت دادید و مسلمانان ستمدیدند و از تأمین جان خود ناتوان هستند. خداوند از تو درباره این قدرتی که بر مردم در روز قیامت به تو بخشیده است، خواهد پرسید.
وی تاکید کرد: خط مامون و عباسی اقتدار آفرینی است و در دوره های مختلف مرزهای کشور اسلامی را گسترش دادند اما امام رضا بر این روش صلیب سرخ گذاشت و فرمود در آخرت کمکی نمی کند. اولویت وضعیت مردم است. این روایت به سؤالات مربوط به فتوحات نیز پاسخ می دهد و نشان می دهد که امام علی فتوحات خلفا را قبول نداشت و ائمه در هیچ جا از این روش پیروی نکردند و حضور حسنین در سپاه فتوحات نیز کذب است.
وی در پایان گفت: مهم ترین مانع عدالت، دولت هایی هستند که با عدالت ناسازگار هستند و کل ساختار، قوانین و رویه ها باید در راستای عدالت باشد. گسترش اسلام خوب است، اما وقتی جامعه نمونه داشته باشیم و آن را به کفار نشان دهیم، نه برعکس. نتیجه سیاستی که بدون توجه به حقوق مردم به دنبال توسعه قدرت در خارج از کشور است، افزایش فشار بر مردم است و امام رضا علیه السلام به این رویکرد اعتراض دارند.
