آیا سیاره‌ای در جهان وجود دارد که «گِرد» نباشد؟
از نظر فنی، سیارات طبق تعریف گرد هستند. سوزانا باروس، محقق ارشد مؤسسه اخترفیزیک و علوم فضایی پرتغال می گوید: «در واقع یکی از ویژگی های سیاره بودن این است که جرم کافی برای گرد کردن آن ها وجود دارد. به عبارت ساده تر، از آنجایی که جرم سیارات زیاد است و نیروی گرانش در مرکز آنها قرار دارد، بنابراین، همه اطراف آنها فاصله تقریباً مساوی از مرکز پیدا می کنند و بنابراین گرد هستند.
اما این لزوما به این معنی نیست که سیارات دایره های کاملی هستند. امیرحسین باقری، محقق علوم سیاره‌ای و ژئوفیزیک در انستیتو فناوری کالیفرنیا می‌گوید: ما آنها را گرد می‌گوییم، اما واقعاً کاملاً گرد نیستند، زمین خودمان هم کاملاً گرد نیست.
زمین و سیاراتی مانند آن معمولاً دارای برآمدگی در اطراف استوا هستند که ناشی از نیروی گریز از مرکز است. نیروی بیرونی که توسط هر جسم دوار تجربه می شود. در زمین، این برآمدگی کوچک اما قابل توجه است: به دلیل تفاوت در نیروی گریز از مرکز و فاصله از مرکز زمین، وزن اجسام در استوا ۰.۵ درصد کمتر از وزن آنها در قطب است.
اما این تاثیر در شرایط مناسب می تواند قابل توجه باشد. باروس می‌گوید: «اگر سیاره خیلی سریع بچرخد، قطب‌ها صاف می‌شوند و به شکل توپی صاف (بیضی‌شکل آمریکایی) می‌شوند.
نیروی گریز از مرکز تنها نیرویی نیست که می تواند شکل یک سیاره را تغییر دهد. باقری می گوید: اگر جرم به اندازه کافی به ستاره میزبان نزدیک باشد، این نیروهای گرانشی وارد بر جرم آنقدر بزرگ می شوند که سیاره کشیده می شود.
تصویری خیالی از سیاره WASP-103b که به دلیل چرخش بسیار سریع به شکل توپ راگبی است.
یکی از این جرم ها سیاره فراخورشیدی WASP-103 b است، غول گازی دو برابر مشتری و جرمی ۱.۵ برابر که به دور ستاره ای تقریبا دو برابر خورشید می چرخد.
باروس می گوید WASP-103 b بسیار نزدیک به ستاره است. این مجاورت شکل خود را تغییر می دهد. تعادلی بین نیروی گاز به نام تعادل هیدرواستاتیکی که می‌خواهد سیاره را گسترش دهد و نیروی جاذبه گرانشی وجود دارد. این کشش از ستاره میزبان منجر به سیاره ای می شود که شبیه یک قطره اشک است. »
این تغییر شکل حتی می تواند نحوه چرخش سیاره را تغییر دهد. باروس می گوید، اگر سیاره ای با برآمدگی خاصی به سمت ستاره میزبان شروع شود و به چرخش عادی خود ادامه دهد، آنگاه برآمدگی همیشه در یک مکان نخواهد بود.
حرکت آن برآمدگی به دور سیاره در حین چرخش انرژی زیادی مصرف می کند. باروس توضیح می‌دهد: «بنابراین آنها کار را از این طریق شروع می‌کنند، اما پس از آن، خیلی سریع، به یک سطح می‌رسند. سیاره به طور جزر و مدی به ستاره میزبان خود قفل شده است، به طوری که یک طرف سیاره همیشه رو به ستاره باشد.
علاوه بر این، WASP-103 b با سرعت زیادی به دور ستاره خود می چرخد و باعث صاف شدن قطب های آن می شود. نتیجه یک سیاره بسیار له شده است.
اما یک کره له شده هنوز تا حد زیادی کروی است. برخی از دانشمندان احتمال وجود یک سیاره حلقه ای یا دونات شکل را پیشنهاد کرده اند. این به طور فرضی زمانی اتفاق می‌افتد که سیاره به اندازه کافی سریع می‌چرخد که نیروی گریز از مرکز به بیرون از نیروی گرانشی که جرم سیاره را به سمت مرکز آن می‌کشد، بیشتر باشد.
اما تاکنون سیاره حلقه دار مشاهده نشده و احتمالا در آینده نزدیک نیز مشاهده نخواهد شد. باقری می گوید: این احتمال بیشتر علمی تخیلی است تا علمی!
