چرا ” فرزین” در بانک مرکزی ابقاء شد؟
بازار؛ اسدالله خسروی: رئیس جمهور کشورمان چهارشنبه گذشته با صدور حکمی مبنی بر ابقای محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی دولت قبل در این سمت مهم و حساس، وی را به تحقق اهداف سند چشم انداز توسعه و کلیات فراخواند. سیاست های اقتدار مصوب قانون اساسی مقام معظم رهبری باید مجدانه برای تحقق اهداف دولت و حل مشکلات کشور تلاش کنند. حکم جدید فرزین به امضای رئیس جمهور دولت سیزدهم رسید. وی در مدت دو سال تصدی خود در بانک مرکزی با اعمال سیاست های صحیح از جمله ساماندهی بازار ارز، حذف دلالان ارز و تامین این کالاها برای نیازمندان واقعی در بازارهای رسمی، اقدامات کارشناسی قابل توجهی انجام داد. رفتار متعادل و بی رحمانه با نیازمندان بانک ها و مؤسسات و همچنین در مورد مهار نرخ تورم و دیپلماسی اقتصادی.
البته با روی کار آمدن دولت سیزدهم بیش از ۹۷ درصد مدیران ارشد تیم اقتصادی دولت تغییر کردند. در این بین و پس از تشکیل تیم اقتصادی دولت جدید، گمانه زنی های زیادی در مورد بازگشت آقای دکتر به وجود آمد. عبدالناصر همتی به بانک مرکزی که در دوران فعالیت خود در دولت روحانی سمت مدیرکلی این بانک را برعهده داشت، اما همتی نماینده مجلس آن دولت است. او برای ریاست وزارت اقتصاد رای اعتماد گرفت.
به گفته کارشناسان فرزین، فرزین طی دو سال گذشته در شرایط سختی مانند ورود تدریجی شوک های غیراقتصادی به بازار با اجرای برنامه های کارشناسی اصولی توانسته از حاشیه ها دور بماند تا اجازه تورم و نقدینگی را ندهد. افسار را شکست و بازارهایی مانند ارز و طلا دچار آشفتگی شدند و قیمت ها به تدریج افزایش یافت.
جلوگیری از افزایش شدید قیمت ارز در هنگام ورود شوک های غیراقتصادی به بازار
دکتر تغییر نکردن فرزین در دولت سیزدهم و عدم تمایل او به ادامه کار و رهبری در معروف ترین و مهم ترین ساختمان شیشه ای خیابان میرداماد به این دلیل است که به گفته کارشناسان طی دو سال گذشته توانسته از حاشیه ها دور بماند. شرایط سختی مانند ورود پی در پی تکانه های غیراقتصادی در بازار، تورم و نقدینگی نباید با اجرای برنامه های کارشناسی اصولی از هم پاشیده شود و بازارهایی مانند ارز و طلا دچار تلاطم شدید و پی در پی خواهند شد. جهش قیمت
البته ممکن است برخی بگویند قیمت سکه و ارز در دو سه ماه اخیر افزایش چشمگیری داشته است، اما توجه به این نکته، افزایش قیمت ها برای مردم جهان و مشکلات سیاسی و بین المللی تحولات ضروری است. باعث افزایش قیمت این کالاها شده است. چرا؟ و معلوم نبود اگر بانک مرکزی حراج گسترده ای از این قبیل کالاها را در بازارهای رسمی برگزار نمی کرد، حالا قیمت آنها چقدر می شد. تجربه نشان می دهد که با کاهش تنش های سیاسی و بین المللی در منطقه، افزایش قیمت ها کاهش خواهد یافت.
نرخ تورم سالانه و نقطه به نقطه در زمان شروع به کار فرزین در بانک مرکزی دی ماه ۱۴۰۱ با احتساب سال پایه ۱۴۰۰ به ترتیب معادل ۴۲.۹% و ۴۷.۴% بوده است. اما در مردادماه امسال نرخ تورم سالانه به ۳۴.۸ درصد و تورم نقطه به نقطه به ۳۱.۶ درصد رسید و نرخ رشد نقدینگی نیز در این مدت ۳۳.۴ درصد به ۲۷.۵ درصد رسید.
کاهش نرخ تورم نقطه‌ای و نقدینگی طی دو سال گذشته نسبت به سال‌های گذشته
از سوی دیگر، سیاست اصلی بانک مرکزی از زمان حضور فرزین، سیاست تثبیت اقتصادی با هدف بازگرداندن متغیرها و شاخص های کلان اقتصادی به سطوح متوسط بلندمدت بوده است. پس از وارد شدن شوک های سیاسی به بازار، قیمت دلار برای مدتی طولانی در محدوده ۵۹ هزار تومان باقی ماند. به علاوه نرخ تورم سالانه و نقطه به نقطه در زمان شروع به کار در بانک مرکزی دی ماه ۱۴۰۱ با احتساب سال پایه ۱۴۰۰ به ترتیب معادل ۴۲.۹% و ۴۷.۴% بوده است. اما در مردادماه امسال تورم سالانه به ۳۴.۸ درصد و تورم نقطه به نقطه به ۳۱.۶ درصد رسید.
نرخ رشد نقدینگی در آذرماه ۱۴۰۱، ۳۳.۴ درصد بوده است. این در حالی است که فرزین در ابتدای سال ۱۴۰۳ نرخ رشد نقدینگی را بین ۲۱ تا ۲۵ درصد تا پایان سال جاری هدف گذاری کرده بود، اما بر اساس آخرین آمار منتشر شده، این نرخ در مردادماه امسال به ۲۷.۵ درصد رسید. توجه رئیس کل بانک مرکزی به تراز بانک ها و وضعیت نابسامان برخی از آنها موضوع مهمی است که از گذشته به عنوان یک چالش اساسی، عدم تعادل منجر به رشد پایه پولی و ادامه رشد تورم و نقدینگی این در حالی است که بانک مرکزی در دو سال گذشته به طور جدی بر بهبود وضعیت نظام بانکی تمرکز کرده و در صورت عدم رعایت مقررات بانک مرکزی، برخورد با بانک‌های آسیب دیده را نیز در برنامه خود قرار داده است. فعالیت آنها منحل می شود یا مجوز آنها در بانک دیگری ادغام می شود.
فرزین وقتی به بانک مرکزی آمد به شایسته سالاری توجه کرد نه باندبازی. جدیت در اجرای سیاست های پولی و ساماندهی اوضاع نابسامان بانکی از دیگر شاخص های مثبت مدیریت وی در بانک مرکزی است چرا که پیش از او بانک ها به حرف های بانک مرکزی گوش نمی دادند و اکثر آنها با ناهماهنگی زیادی کار می کردند.
جدیت در اجرای سیاست های پولی و ساماندهی وضعیت آشفته بانک ها
آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرگزاری “بازار” دلایل دکتر وی درباره حضور فرزین در بانک مرکزی برای ادامه رهبری خود در این نهاد توضیح داد: فرزین طی دو سال گذشته در اجرای سیاست های پولی، مدیریت بازار ارز و تلاش برای ساماندهی بانک ها نقش داشته است. همچنین اجرای سیاست‌های اقتصادی که منجر به مهار نرخ تورم و نقدینگی می‌شود با وجدان و موفقیت انجام شود.
یکی از دکتر فرزین نسبت به سایر رؤسای قبلی بانک مرکزی صلاحیت ویژه اقتصادی اوست، زیرا وی در رشته اقتصاد تحصیل کرده است اما روسای قبلی این ویژگی را نداشتند. مثلاً رئیس کل بانک مرکزی قبل از ایشان کارشناس مدیریت مالی و دارای مدرک حسابداری بود و فکر می کنم مدیریت ایشان فقط به درد بازار سرمایه می خورد. از سوی دیگر فرزین با آمدن به بانک مرکزی به عملکرد محوری مدیران این بانک توجه کرد و به باندبازی توجهی نکرد. جدیت در اجرای سیاست های پولی و ساماندهی اوضاع نابسامان بانکی یکی دیگر از شاخص های مثبت مدیریت وی در بانک مرکزی است چرا که پیش از او بانک ها به حرف های بانک مرکزی گوش نمی دادند و اکثر آنها با ناهماهنگی زیادی کار می کردند، اما اکنون شد او به طور جدی هشدار داد که اگر همچنان ناراضی باشند و نتوانند خود را به حالت متعادل برسانند، مجوز آنها لغو خواهد شد. این سیاست می تواند به معنای پایان کار بانکی توسط بانک ها و از یک سو مانع از رشد پایه پولی باشد.
قبل از اینکه فرزین ریاست بانک مرکزی را بر عهده بگیرد، چندین نرخ ارز در بازار، هرات، سلیمانیه و اربیل اعمال می شد، در حالی که همه این نرخ ها از بانک مرکزی بود. از سوی دیگر، نرخ ارز نیز توسط بازار آزاد تعیین شد، اما با روی کار آمدن فرزین، دامنه آن کاهش یافت.
پایان قانون نرخ ارز برون مرزی
وی یکی از ویژگی های مطلوب دکتر مدیریت فرزین در بانک مرکزی، جمع آوری نرخ های مختلف بی اساس در خارج از مرزها و تاثیرگذاری این نرخ ها در بازار ارز کشور بود و توضیح داد: تا مدیریت فرزین، بانک مرکزی چندین نرخ ارز در بازار هرات داشت. سلیمانیه و اربیل در حالی که همه این نرخ ها از دل بانک مرکزی آمده است. از سوی دیگر، نرخ ارز نیز توسط بازار آزاد، سایت های متعدد، کانال های تلگرامی و اینستاگرام و… تعیین شد که بر نوسانات نرخ ارز در فضای مجازی و حتی تعیین نرخ تاثیرگذار بود، اما با انتصاب فرزین به بانک مرکز. میز شما جمع شده است ابعاد فاجعه به حدی بود که سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی غیر معتبر حتی نرخ ارز را برای فردا اعلام کردند.
بغزیان در ادامه افزود: بانک مرکزی در این مدت توانست تراکنش های عجیب و غریب بانکی را رصد کرده و از این طریق از پولشویی جلوگیری کند و حتی با این کار کمک شایانی به سازمان امور مالیاتی کرد چرا که با شناسایی فعالان اقتصادی، از طریق تراکنش ها. مالیات دهندگان در حال حاضر افزایش یافته است. بانک مرکزی همچنین میلیون ها دستگاه کارتخوان غیروابسته به سازمان امور مالیاتی را ثبت و شناسایی کرد.
