آیا به رباتی که قرار است در سالخوردگی از شما مراقبت کند، اعتماد می‌کنید؟
در آزمایشگاهی در شمال غربی لندن، سه دست رباتیک فلزی و سیاه به طرز عجیبی روی یک میز کار مهندسی حرکت می کنند. آنها نه چنگال دارند، نه انبر، بلکه چهار انگشت و یک شست هر کدام دارند که به آرامی باز و بسته می شوند و مفاصل در جایی که باید باشند.
ریچ واکر، مدیر عامل Shado Robot، شرکت سازنده دست ها، به شوخی می گوید: «ما نمی خواهیم یک ترمیناتور بسازیم.
او عینک می‌زند، موهای بلندی دارد و با ریش و سبیل‌هایش بیشتر شبیه یک هیپی نسل جدید است تا یک نابغه فناوری. و با غرور آشکار مرا به همراهی خود می برد.
او می گوید: «هدف ما این بود که رباتی بسازیم که به شما کمک کند و زندگی شما را بهتر کند، خدمتکاری همه منظوره که بتواند هر کاری را در خانه انجام دهد، همه کارهای خانه را انجام دهد…».
اما یک آرزو و هدف عمیق‌تر وجود دارد: پرداختن به یکی از مهم‌ترین چالش‌های بریتانیا، بحران رو به رشد در مراقبت‌های اجتماعی.
گزارش موسسه خیریه “مهارت های مراقبت” در سال گذشته نشان داد که ۱۳۱۰۰۰ جای خالی برای پرستاران و مراقبان بزرگسال در بریتانیا وجود دارد. و با توجه به حمایت سالمندان انگلستان، در مجموع حدود دو میلیون نفر در سن ۶۵ سال و بالاتر در بریتانیا با نیازهای مراقبتی برآورده نشده زندگی می کنند.
تا سال ۲۰۵۰، از هر چهار نفر در بریتانیا یک نفر بالای ۶۵ سال خواهد داشت. موضوعی که احتمالا فشار بیشتری بر سیستم مراقبت وارد می کند.
اینجاست که ربات ها وارد می شوند.
دولت قبلی بریتانیا ۳۴ میلیون پوند برای توسعه ربات هایی سرمایه گذاری کرد که می توانند برای ارائه خدمات مراقبتی مورد استفاده قرار گیرند. حتی در سال ۲۰۱۹، آنها گفتند که “در ۲۰ سال آینده، سیستم های خودکار، از جمله ربات ها، به بخشی عادی از زندگی ما تبدیل خواهند شد و نحوه زندگی، کار و سفر ما را متحول خواهند کرد.”
اما آیا این «تکنوکراسی راه حل محور» که بیشتر شبیه فیلم های علمی تخیلی است، واقعا راه حل درستی خواهد بود؟ و آیا واقعاً آماده هستید که مراقبت از خود یا عزیزانتان را در زمان پیری و در آسیب پذیرترین حالت به یک دستگاه بسیار قدرتمند بسپارید؟
با ربات ورزش کنید
ژاپن نگاهی اجمالی به آینده ای ارائه می دهد که در آن روبات ها در کنار ما زندگی می کنند.
ده سال پیش، دولت ژاپن شروع به ارائه یارانه به تولیدکنندگان ربات کرد تا توسعه و استفاده از ربات ها در خانه های سالمندان را ارتقا دهد. این اقدام تا حدودی ناشی از پیری جمعیت و کمبود نیروی انسانی در مراکز نگهداری از سالمندان بوده است.
دکتر جیمز رایت، کارشناس هوش مصنوعی و استاد مدعو در دانشگاه کوئین مری لندن، هفت ماه را صرف مشاهده عملکرد این روبات ها در ژاپن کرد تا ببیند چقدر در خانه های سالمندان مفید هستند.
در مجموع سه نوع ربات مورد بررسی قرار گرفت.
اولین مورد “Hag” نام داشت که توسط شرکت فوجی در ژاپن طراحی شده بود و شبیه یک واکر بسیار پیشرفته به نظر می رسید. این دستگاه دارای پدهایی بود که افراد می توانستند به آن تکیه کنند و به مراقبان کمک می کرد تا افراد را از رختخواب بلند کنند و به عنوان مثال روی صندلی چرخدار یا توالت سوار شوند.
دومی روباتی بود که شبیه یک بچه فوک به نام پارو بود. این ربات برای ایجاد واکنش در بیماران زوال عقل ساخته شده است و با نوازش، صدا و حرکت واکنش نشان می دهد.
ربات سوم “فلفل” نام داشت. یک ربات انسان نما کوچک و دوستانه که می تواند دستورالعمل بدهد، بازوهای خود را برای نشان دادن نحوه انجام تمرینات حرکت دهد و کلاس های ورزشی را در خانه سالمندان رهبری کند.
دکتر رایت قبل از شروع تحقیقاتش کمی تحت تاثیر تبلیغات بود.
او می‌گوید: «انتظار داشتم که ربات‌ها به‌راحتی توسط مراقبین پذیرفته شوند، زیرا کارکنان بیش از حد بار و کار زیادی داشتند. اما چیزی که من پیدا کردم تقریباً برعکس بود.”
او متوجه شد که بزرگترین اتلاف وقت کارکنان خانه سالمندان، تمیز کردن، شارژ کردن و از همه مهمتر عیب یابی ربات ها است.
دکتر رایت می‌گوید: «بعد از چند هفته، کارکنان به این نتیجه رسیدند که ربات‌ها بیشتر دردسرساز هستند تا خوب، و به دلیل نداشتن زمان کافی از آنها کمتر و کمتر استفاده می‌کردند.
هاگ باید به حرکت ادامه می داد تا از سر راه ساکنان خارج شود. پارو یکی از ساکنان را که بیش از حد به آن وابسته شده بود ناراحت کرد.
تیم های سازنده این روبات ها هر کدام پاسخ های خاص خود را به تحقیقات دکتر رایت داشتند.
سازندگان Hag گفتند که از آن زمان طراحی را بهینه‌سازی کرده‌اند تا آن را فشرده‌تر و کاربرپسندتر کنند. طراح پارو، تاکانوری شیباتا، گفت که این ربات بیش از ۲۰ سال است که مورد استفاده قرار گرفته است و به آزمایشاتی اشاره کرد که “شواهد بالینی اثرات درمانی آن” را ارائه کرده است. Pepper نیز اکنون متعلق به شرکت دیگری است و نرم افزار آن به طور گسترده به روز شده است.
با این حال، تحقیقات دکتر رایت بیهوده نبود.
Rich Walker از Shdo Robot معتقد است که استفاده از ربات ها در بخش مراقبت را نباید کنار گذاشت، زیرا نسل بعدی آنها بسیار پیشرفته تر خواهد بود.
از آزمایشگاه تا دنیای واقعی
پرامیندا کالب سالی، استاد دانشگاه ناتینگهام، مصمم است که این ربات ها را عملی کند.
او می گوید: «ما در تلاش هستیم تا این ربات ها را از آزمایشگاه بیرون بیاوریم و وارد دنیای واقعی کنیم.
او شبکه ای به نام Emergence راه اندازی کرده است تا سازندگان ربات ها، شرکت ها و افرادی که قرار است از آن ها استفاده کنند را به هم متصل کند و از خود سالمندان بپرسد که دقیقا چه می خواهند.
پاسخ ها متفاوت است.
برخی می خواهند ربات هایی با تعامل صوتی و ظاهری غیر تهدید آمیز داشته باشند. دیگران “طراحی زیبا” را ترجیح می دهند. اما بسیاری از درخواست‌ها به نیازهای عملی مربوط می‌شوند، مانند اینکه ربات بتواند با نیازهای در حال تغییر فرد سازگار شود و خودش را تمیز و شارژ کند.
یکی از شرکت کنندگان گفت: “ما نمی خواهیم از ربات مراقبت کنیم، بلکه می خواهیم ربات از ما مراقبت کند.”
برخی از شرکت ها در بریتانیا نیز در حال آزمایش روبات ها هستند.
شرکت مراقبت خانگی Kermark همچنین در حال آزمایش یک ربات کوچک به نام “جنی” است که با دستورات صوتی کار می کند.
یکی از بیماران اولیه زوال عقل گفت که از اینکه می تواند از جینی بخواهد آهنگ های گلن میلر را پخش کند، لذت می برد.
با این حال، به گفته مدیر شرکت مایکل فولکز، واکنش ها به این ربات متفاوت بوده است. بعضی ها واقعاً «جینی» را دوست داشتند و بعضی دیگر اصلاً آن را دوست نداشتند.
اما فولکز تاکید می کند که هدف جایگزینی انسان ها نیست: “ما می خواهیم آینده ای بسازیم که در آن مراقبان زمان بیشتری برای مراقبت واقعی داشته باشند.”
دست های رباتیک: یادگیری از طریق تکامل
در آزمایشگاه ربات Shado در لندن، ریچ واکر چالش بزرگ دیگری را ارائه می دهد: ساخت دستی که مانند دست انسان عمل می کند.
او می‌گوید: «برای اینکه یک ربات مفید باشد، باید مانند یک انسان توانایی تعامل با جهان را داشته باشد. و برای این کار به چابکی انسان نیاز دارد.»
دستی که به من نشان می دهد واقعا چابک است. ساخته شده از فلز و پلاستیک، دارای ۱۰۰ حسگر است و مانند دست انسان قوی و انعطاف پذیر است. هر انگشت به آرامی و به سرعت به سمت شست حرکت می کند و با حرکتی شبیه به علامت “OK” به پایان می رسد.
حتی می تواند مکعب روبیک را با یک دست حل کند.
با این حال، هنوز با انجام کارهای ظریف تر، مانند استفاده از قیچی یا برداشتن اشیاء کوچک و شکننده فاصله دارد.
واکر می گوید: «وقتی به آن فکر می کنید، واقعاً شگفت انگیز است که چگونه از قیچی استفاده می کنیم. شما از حس لامسه خود به روشی دقیق و ظریف استفاده می کنید و بازخورد دریافت می کنید که به شما امکان می دهد نحوه برش را تنظیم کنید. چگونه می توان این را به یک ربات آموزش داد؟”
تیم آقای واکر به همراه ۳۵ شرکت مهندسی دیگر در حال طراحی دستی شبیه انسان هستند. این طرح بخشی از پروژه ای به نام «برنامه چابکی ربات» است.
این طرح یکی از طرح هایی است که نهاد دولتی «آژانس تحقیقات و اختراعات پیشرفته» در حال اجرای آن است. موسسه ای که هدفش حمایت از تحقیقات علمی پرخطر است (چون ممکن است نتیجه ای نداشته باشند)، اما در صورت موفقیت، پتانسیل تغییر جامعه را دارند.
پروفسور جنی رید، مدیر پروژه توضیح می دهد که به عنوان بخشی از این پروژه، آنها در حال بررسی چگونگی حرکت حیوانات برای بازنگری نه تنها در طراحی دست، بلکه ساختار کلی روبات ها هستند.
او می گوید: یکی از ویژگی های شگفت انگیز بدن حیوانات، ظرافت و کارایی آنهاست؛ نتیجه ای که در واقع حاصل تکامل است، به نظر من ظرافت خود نوعی کارآمدی است.
بازسازی عضلات انسان
مهندس و کارآفرین دانمارکی گوجی کافود در تلاش است تا ماهیچه های مصنوعی برای روبات ها بسازد تا جایگزین موتورهای سنگین شود.
شرکت او، Plyantix، در مراحل اولیه توسعه است، اما او موفق شده است ماده ای بادوام پیدا کند که می تواند مانند یک ماهیچه منقبض و منبسط شود.
او انگیزه شخصی هم دارد. وی می گوید: چندی پیش چند نفر از نزدیکانم به دلیل زوال عقل فوت کردند، شاهد بودم که مراقبت از بیماران زوال عقل چقدر سخت است.
“اگر بتوانیم سیستم هایی بسازیم که به آنها آرامش خاطر بدهد و به آنها کمک کند زندگی قابل تحمل تری داشته باشند… این یک انگیزه بزرگ برای من است.”
ماهیچه هایی که شرکت او طراحی می کند از مواد نرمی ساخته شده اند که مانند ماهیچه های واقعی با الکتریسیته منبسط و منقبض می شوند.
به عنوان بخشی از پروژه آریا، کافود با ربات Shdo همکاری می کند تا دستی به اندازه دست انسان بسازد که بتواند اجسام را با ماهیچه های مصنوعی با دقت و ظرافت بیشتری بگیرد.
هدف نهایی این است که دست ربات بتواند تغییرات جزئی فشار را هنگام گرفتن یک شی تشخیص دهد و بداند چه زمانی فشار را متوقف کند، درست مانند پوست روی نوک انگشتان انسان.
ربات ها و مراقبان انسان
دکتر رایت، محققی که برای مطالعه ربات ها به ژاپن رفته است، ابراز نگرانی می کند که اگر روبات ها در همه جا حاضر شوند، ممکن است وضعیت برای مراقبان انسان بدتر شود.
او می‌گوید: «تنها راهی که می‌توان این مدل را از نظر اقتصادی توجیه کرد، کاهش حقوق پرستاران و بزرگ‌تر کردن و استاندارد کردن خانه‌های سالمندان است تا ربات‌ها بتوانند راحت‌تر در آنها کار کنند».
در نتیجه، تعداد ربات‌ها افزایش می‌یابد و مراقبین انسانی با حداقل دستمزد صرفاً وظیفه خدمات رسانی به ربات‌ها را بر عهده خواهند داشت، که دقیقاً برعکس این ایده است که ربات‌ها زمان مراقبت‌کنندگان را برای صرف وقت بیشتر برای صحبت و توجه به ساکنان آزاد می‌کنند.»
برخی دیگر از کارشناسان خوشبین تر هستند.
گوپال رامچاران، استاد هوش مصنوعی در دانشگاه ساوتهمپتون، گفت: با کمبود نیروی کار که در حال حاضر داریم، این صنعت به طور چشمگیری رشد خواهد کرد.
او که همچنین مدیر عامل Responsible AI است، شرکتی که هدفش اطمینان از ایمنی و قابلیت اطمینان سیستم‌های هوش مصنوعی است، به ربات انسان‌نما Optimus ایلان ماسک اشاره می‌کند که سال گذشته در یک رویداد تسلا نوشیدنی سرو می‌کرد و با مردم تعامل داشت و می‌گوید این نشان می‌دهد که روبات‌ها در راه هستند. چه بخواهیم چه نخواهیم.
او می افزاید: «ما سعی می کنیم آینده را پیش بینی کنیم، قبل از اینکه شرکت های بزرگ فناوری این ابزارها را بدون مشورت با ما وارد زندگی ما کنند.
به گفته او، اکنون زمان آن است که مقررات درستی را وضع کنیم تا اطمینان حاصل شود که روبات ها به ما خدمت می کنند، نه برعکس.
او می گوید: «ما باید برای آن آینده آماده شویم.
منبع: بی بی سی
