بررسی دلایل بازدهی منفی بورس/ سهم ناچیز بورس از کیک اقتصاد :: افق میهن
بازده واقعی شاخص کل بورس ۲ برابر ۲ ٪ منفی و برای چهارمین سال متوالی بود. با این حال ، بخش غیر نفتی اقتصاد ایران برای چهارمین سال متوالی سال گذشته مثبت عمل کرده است.
به گزارش ناجوا نیوز ، تحقیقات سه عامل برای این واگرایی را مشخص می کند. اول ، سهم بالای نفت در اقتصاد باعث شده است تا بازار سهام تأثیر بر رشد اقتصادی این کشور نداشته باشد. دوم ، رشد اقتصادی مبتنی بر نفت در سالهای اخیر نتوانسته است تأثیر زیادی در رفاه عمومی داشته باشد. بنابراین ، صنایع بورس کوچک و کوچک ، که عمدتاً به قدرت خرید خانوار وابسته هستند ، شرایط مطلوبی ندارند.
سرانجام ، در صنایع بزرگی مانند فولاد ، خودرو و نفت ، مشارکت دولت در نرخ خوراک ، هزینه انرژی و کاهش یارانه ها خطرات عملیاتی زیادی را در بورس سهام ایجاد کرده است.
بررسی نسبت معروف وارن بافت نشان می دهد که ارزش بازار شرکت های بورس سهام به تولید ناخالص داخلی طی ۵ سال گذشته تقریباً بدون تغییر بوده است. این مشاهدات ، همراه با واگرایی بازده واقعی شاخص و نرخ رشد اقتصادی ، سهم متغیرهای اسمی را در بورس اوراق بهادار ایران تأیید می کند.
براساس دفتر سرشماری ، رشد اقتصادی ایران بدون نفت در سال گذشته حدود ۳.۵ درصد گزارش شده است که نشان می دهد ۴.۹ درصد در مقایسه با سال قبل بهبود یافته است. با این حال ، برای بازار سهام ، هنوز هم جای سوال دارد که چرا رشد اقتصادی ایران ، که برای چهارمین سال متوالی مثبت بوده است ، بر بورس سهام تهران تأثیر نمی گذارد؟
به گفته تحلیلگران اقتصادی ، کاهش مصرف خصوصی ۴.۹ درصد نشان می دهد که با وجود وابستگی شدید کشور به نفت ، رفاه خانوار به طرز چشمگیری کاهش یافته است. بنابراین انتظار می رود که با وجود نقش جسورانه تورم و نرخ ارز در روند شاخص کل سهام ، کاهش قدرت خرید خانوار تأثیر منفی بر صنایع ریال و داخلی خواهد داشت. علاوه بر این ، کاهش یارانه های غذایی دولت توسط دولت به دلیل تأمین هزینه ها و کسری ها و رشد اندک تشکیل سرمایه خالص ثابت ، صنایع دلار بازار را تحت تأثیر قرار داده است.
بنابراین ، بازار سهام به عنوان بازار تأمین مالی به حداقل رسیده است. در این گزارش ، ضمن بررسی تأثیر رشد اقتصادی بر روند بازار سهام ، نقش متغیرهای رشد نرخ ارز ، نرخ تورم و قیمت نفت نیز مورد بررسی قرار گرفت.
رشد اقتصادی باعث درد نمی شود
براساس داده های منتشر شده از وب سایت مرکز آمار ، گزارش شده است که رشد اقتصادی ایران بدون در نظر گرفتن نفت در طول سال حدود ۴.۹ درصد است. این امر منجر به رشد مثبت اقتصادی در اقتصاد ایران برای چهارمین سال متوالی به سال ۲ شد.
با این حال ، طبق آمار ، می توان نتیجه گرفت که با وجود نقش جسورانه مصرف خانوار در رشد اقتصادی ایران ، این بخش در سال گذشته ۴.۹ درصد کاهش یافته است. وابستگی بالای دولت به نفت و گاز و رشد قابل توجه هزینه دولت نتوانسته است تولید ناخالص داخلی را ۳.۵ درصد افزایش دهد.
نگاهی به روند تاریخی رشد اقتصادی سالانه و بازده سالانه در شاخص کل بورس نشان می دهد که نه تنها رشد اقتصادی از دهه تا به امروز بر بازده شاخص کل بورس تأثیر نگذاشته است ، بلکه روند بورس اوراق بهادار به متغیرهایی مانند رشد نرخ ارز و تورم وابسته است. در چهار سال اول دهه ۱۹۸۰ ، بورس اوراق بهادار با تشدید تحریم های بین المللی و سقوط تولید ناخالص داخلی ، راندمان مثبت و معناداری را به ثبت رسانده است. افزایش نرخ ارز ، همراه با انتظارات تورم بالا ، مانع از این که بازار سهام از پناهگاه به سرمایه خانگی جلوگیری کند.
در سالهای توافق سیاسی ، با وجود رشد سالانه اقتصاد ایران ، بازار سهام تحت تأثیر بیماری هلند ، سرکوب نرخ ارز و نرخ بهره در پاسخ به تحولات اقتصادی ناکام ماند. به دنبال کارآیی ترامپ و ترک کارگزاری ، با وجود رشد منفی اقتصادی ، کاهش درآمد نفت در شوک تاج ، رشد نرخ ارز و افزایش انتظارات تورم سرانجام باعث شد تا دولت با کاهش نرخ بهره ، کسری خود را جبران کند.
بازار سهام عمدتاً تحت تأثیر متغیرهای اسمی و حمایت مستقیم دولت در سال قرار داشت و بازده عجیبی را برای بازار سهام نشان می داد. ثمره رشد اقتصادی در سالها به بازارهای سهام نرسید. اما بازار سهام در سالهایی که با کاهش درآمدهای نفت همراه بود ، ابزاری برای دولت شد.
رشد اقتصادی چهار ساله ، اما ناپایدار
اگرچه اقتصاد ایران برای چهارمین سال متوالی با رشد اقتصادی واقعی بدون نفت همراه بوده است ، اما بازار سهام به جز دوره های کوتاه و موقت رکود بزرگی بوده است. وابستگی شدید دولت به درآمدهای نفت با کار در ایالات متحده و کاهش فشار بین المللی اولویت اصلی کشور بوده است. از طرف دیگر ، دولت به یک مانع اساسی در بورس سهام تبدیل شد و با دخالت بی شماری در صنعت ، فضای بورس اوراق بهادار تهران منجر به ناامیدی و کاهش اعتماد به نفس عمومی شده است.
مروری بر نسبت معروف وارن بافت یا ارزش بازار شرکتها به تولید ناخالص داخلی فعلی نشان می دهد که بازار سهام ایران بخش عمده ای از ارزش بازار سهام را در برابر رشد تولید ناخالص داخلی تغییر نداده است. به عبارت دیگر ، رشد اقتصادی از ابتدای دهه ۱۹۸۰ دیگر به عنوان محرک بازار سهام خدمت نکرده است.
علاوه بر این ، مقایسه سالانه تورم سالانه بازار سهام و رشد واقعی اقتصاد نشان می دهد که بازار سهام نه تنها تحت تأثیر رشد اقتصادی قرار گرفته بلکه تا حد زیادی توسط اقتصاد واگرایی نشان داده شده است.
بدیهی است که با افزایش قیمت نفت و درآمدهای دولت ، پایه پولی در اقتصادهای وابسته به نفت افزایش یافته و با رشد نقدینگی ، تورم بالا به اقتصاد کشور داده می شود. اگرچه دولت سیزدهم با تحمیل سیاست های انقباض پولی ، مانند رشد نرخ بهره ، در تلاش بوده است تا ۵ ٪ تورم را به کانال برساند ، اما آمار اقتصادی اخیر نشان می دهد که با افزایش نرخ ارز و تکانه های آن ، تورم نقطه به نقطه به کانال ۵ ٪ بازگردد.
با افزایش هزینه های دولت در اقتصاد ، به نظر می رسد کسری بودجه تعداد زیادی دارد. شماره هایی مانند هزاران دلار که برای بودجه ایران شنیده می شود نگران کننده است. همانطور که در گزارش دفتر سرشماری مشاهده می شود ، نقش جسورانه هزینه های دولت در تولید ناخالص داخلی ، حاکمیت را برای تأمین این هزینه ها از مکانهای مختلف به ارمغان آورده است. دولت در طی چند سال گذشته به دنبال کاهش یارانه های غذایی صنایع بزرگ برای جبران افزایش بودجه خود بوده است.
وابستگی زیاد به نرخ خوراک پتروشیمی ، مواد اولیه زنجیره ای فولادی ، معادن و نرخ بهره در نرخ ارز و مطابق با تورم و حتی بیشتر از تورم افزایش یافته است ، نشانه های دولت برای جبران سودآوری صنایع است.
علاوه بر این ، کاهش مصرف نهایی خانوارها ۴.۹ درصد ، با وجود ۵ ٪ سهم این بخش در تولید ناخالص داخلی ، نشان می دهد که با وجود رشد اقتصادی بالای آن ، رفاه خانوار کاهش یافته است. درست همانطور که کتابهای اقتصادی از شاخص تولید ناخالص داخلی برای ارزیابی رفاه خانوار انتقاد می کنند ، با تأکید بر استفاده از سایر نمایندگان برای اندازه گیری زندگی مردم در اقتصاد ، در اقتصاد ایران ، بیش از ۵ ٪ رشد اقتصادی اکنون می تواند قدرت خرید و رفاه مردم را بهبود بخشد.
بنابراین ، طبق آمار فوق و تورم بالا در ماه های اخیر بیش از ۵ ٪ گزارش شده است ، قدرت خرید خانواده کاهش یافته است ، و این نقش مهمی در تقاضای کالاهای تولید شده در ریال های کوچک یا مشابه دارد. بنابراین ، این صنایع احتمالاً قادر به افزایش سودآوری خود مطابق با تورم نیستند ، در حالی که تورم که از مواد اولیه رنج می برند.
بورس اوراق بهادار سیاسی یا اقتصادی؟
متغیرهای واقعی نه تنها در طی چند سال گذشته تأثیر مثبتی در بورس اوراق بهادار تهران داشته اند ، بلکه این متغیرها همیشه بهانه ای برای مداخله دولت در بورس سهام بوده اند. رشد اقتصادی بالا عمدتاً ریشه در افزایش درآمدهای نفتی دارد ، که دولت را وادار به سرکوب نرخ ارز و مداخله در صنایع برای جبران کسری و هزینه ها کرده است.
از طرف دیگر ، فقدان سرمایه گذاری اقتصادی و تشکیل سرمایه باعث شده است که صنعت سهام از بین برود. صنایعی که به یکدیگر وصل می شوند و هر صنعت می توانند غذایی برای محصولات موجود در صنایع دیگر باشند. برق و گاز قطعی گسترده ای که در سالهای اخیر تشدید شده است ، نمونه بارز استهلاک صنایع و تأثیر قابل توجه آن در سایر بخش های اقتصاد است.
با این حال ، متغیرهای اسمی ، مانند گذشته ، بورس اوراق بهادار تهران را جابجا کرده اند. افزایش نرخ ارز در سالهای گذشته منجر به ضرب شاخص کلی بر روی تکانه های دلار شد. در طی چند سال گذشته ، تورم بالا و گسترش مستقیم صنعت خوراک و سربار باعث افزایش دلار در منبع بازگشت دلار شده است. این در نهایت نقش سپر سهام را برای محافظت از سرمایه در برابر تورم کاهش داده است.
طبق دلایل ، نقش انتظارات در سیاست و سیاست خارجی ایران افزایش یافته است. عوامل سیاسی در تصمیم گیری سرمایه گذار -در نظر گرفته شده است که اقتصاد ایران در وضعیت بحرانی قرار دارد و هرگونه توافق صلح و سیاسی احتمالاً باعث بهبود سرمایه گذاری اقتصادی در صنایع خواهد شد.
