ترم خوراکی؛ شگفتی پشت شگفتی | شکست رسمی قانون سقف اجارهبها
گزارش رسمی تورم مرداد پر از نکات و شگفتی است. به عنوان مثال تورم نقطه به نقطه ۵۴ درصد حمل و نقل عمومی گزارش می شود در حالی که همین دولت در تصویب سقف اجاره بها مالکان را موظف به افزایش ۲۶ درصدی نسبت به رقم سال گذشته کرده بود.
افق میهن به نقل از فرارو، گزارش تورم نشان می دهد که مالکان در سال جاری نیز دستوری را رعایت نکرده اند و اجاره بها به طور میانگین ۴۳ درصد افزایش داشته است. میوه و آجیل، سبزیجات از دیگر شگفتی های گزارش مرکز آمار است. این موسسه می گوید مرداد امسال خانوار ایرانی مجبور به خرید «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» نسبت به تیر دو درصد بیشتر در ماه خرج کنید. همچنین هزینه های این خانوار برای خرید همین بسته، نسبت به مرداد سال ۱۴۰۲ به طور متوسط ۳۱.۶ درصد افزایش داشته است. فشار تورم برای همه کالاها و خدمات یکسان نیست، زیرا در استان های مختلف متفاوت است و به گونه ای متفاوت بر خانوارهای هر دهک درآمدی فشار وارد می کند.
رازهای تورم ماهانه مرداد
تورم مرداد کم شده؟ بله اعداد دروغ نمی گویند. تورم ماهانه قیمت کالاها و خدمات مشابه را با ماه قبل مقایسه می کند و میزان رشد قیمت را نشان می دهد. مرداد امسال دو درصد بود. اگر تورم را نرخ افزایش قیمت در نظر بگیریم، در فرودین امسال تورم ماهانه ۲.۶ درصد بوده است. در اردیبهشت و خرداد به ۲.۸ درصد رسیده و در تیرماه تورم ماهانه ۲.۲ درصدی را تجربه کردیم.
تورم دو درصد مرداد این نشان می دهد که نرخ افزایش قیمت از ابتدای سال به طور پیوسته در حال کاهش بوده است، اما همچنان انواع کالاها و خدمات هر ماه به طور متوسط بین دو تا سه درصد گران می شوند. اگر کسی نتواند درآمد خود را با نرخ تورم هر ماه تنظیم کند یا دارایی و سرمایه ای داشته باشد که ارزش آن به اندازه تورم ماهانه افزایش نیابد، ضرر می کند.
رازهای تورم نقطه به نقطه
تورم نقطه به نقطه مهم ترین عدد در گزارش مرکز آمار است و در عین حال نشان می دهد که در مقایسه با مرداد سال گذشته برای خرید همین مجموعه کالا و خدمات باید به طور متوسط ۳۱.۶ درصد بیشتر هزینه می کردیم. از ابتدای سال تاکنون نرخ افزایش قیمت ها هفت دهم درصد افزایش یافته است.
تورم نقطه به نقطه فروردین امسال در سطح ۳۰.۹ درصد بود و تقریباً آماده خروج از کانال ۳۰ درصد بود، اما باریک شد و در مسیر صعودی قدم گذاشت. اردیبهشت به ۳۱ درصد رسید. خرداد سرعت آن به ۳۱.۹ درصد رسید و در ژوئیه به ۳۲.۲ درصد رسید.
تورم ۳۰.۹ درصدی تفاوت چندانی با تورم ۳۲.۲ درصدی مردم عادی ندارد، اما علم اقتصاد می گوید اگر تورم نقطه به نقطه مرداد ۱۴۰۲ را با عدد ۳۹.۸% به خاطر بسپارید، تفاوت را بهتر متوجه خواهید شد.
تورم از سوی سیاستمداران به شکل های مختلفی تعبیر می شود و جریان های موافق و مخالف دولت معمولاً بسته به زمان و مکان از اعداد و ارقام یکسان برای اعمال فشار بر دیگران یا دفاع از خود استفاده می کنند. به عنوان مثال تورم نقطه به نقطه اردیبهشت ۱۴۰۲ با سرعتی معادل ۶/۵۴ درصد پیش رفت که جز در سال های سرایت جنگ جهانی به کشورمان رقیبی نداشت.
تورم نقطه به نقطه اکنون پس از ۱۵ ماه به ۳۱.۶ درصد رسیده است. این دو عدد ۲۳ درصد با هم فاصله دارند و حامیان دولت قبل گاهی این موضوع را نشانه موفقیت می دانند. منتها را نباید به دور از جنجال های سیاسی معمول فراموش کرد. مرداد امسال هزینه مورد نیاز برای خرید کالا و خدمات توسط مردم ۳۱.۶ درصد نسبت به مرداد سال گذشته افزایش یافته است. فقط متوسط است!
مقایسه تورم در گروههای مختلف کالاها و خدمات
تورم اعم از نقطه به نقطه یا ماهانه مجموعه ای از گروه ها شامل خدمات و کالاها است. همه را با هم جمع می کنند و در نهایت یک میانگین می گیرند. به همین دلیل قیمت برخی از انواع کالاها یا خدمات با سرعت بیشتری و گروهی دیگر با سرعت کمتری حرکت می کنند.
تورم نقطه به نقطه مرداد ۱۴۰۳ در مجموع با سرعت ۳۱.۶ درصد جلو رفت، اما تورم گروه مسکن ۴۲.۱ درصد گزارش شد. یعنی قیمت مسکن و اجاره خانه یا قیمت قبوض آب و برق و گاز نسبت به مرداد سال گذشته ۴۲.۱ درصد افزایش داشته است.
تورم در بخش آموزش مرداد امسال از رشد ۴۰.۴ درصدی نسبت به مرداد از سال قبل می گوید. تورم گروه کالاها و خدمات متفرقه ۳۴.۴ درصد و تورم نقطه به نقطه بخش هتل و رستوران ۳۴.۱ درصد بوده است. پوشاک و کفش با تورم ۳۱ درصدی باقی مانده از تورم عمومی.
گروه تفریح و فرهنگ، تورم گروه حمل و نقل، تورم بهداشت و درمان، تورم دخانیات، تورم غذا و آشامیدنی، اثاثیه و لوازم خانگی و ارتباطات به ترتیب تورم ۲۹.۲ درصد، ۲۸.۴ درصد، ۲۸.۱ درصد، ۲۷.۴ درصد، تورم ۲۴.۴ درصد، ۲۴ درصد را تجربه کردند. ٪ و ۲۱٪ وضعیت مشابهی را تجربه می کنند. کالاها و خدمات هر یک از این گروه ها طی یک سال با نرخی بین ۲۱ تا ۲۹.۲ درصد گران شده است. گاهی اوقات این عقب ماندن نشانه خوبی نیست، زیرا این کودکان تنبل معمولاً خواستار و پرتوقع می شوند.
مورد عجیب تورم میوه و سبزیجات
تورم ماهانه مرداد ۱۴۰۳، دو درصد توسط مرکز آمار گزارش شده است. همین گزارش تایید می کند که نرخ رشد قیمت ها در گروه سبزی و مسکن به ترتیب ۳.۴ و ۳.۳ درصد بوده است. قیمت شکر در مرداد نسبت به تیر این ماه ۲.۳ درصد و چای و قهوه ۲.۲ درصد تورم ماهانه را تجربه کردند.
خانواده ایرانی مرداد امسال او مجبور شد ۱.۹ درصد بیشتر برای تحصیل بپردازد تیر پرداخت هتل ها و رستوران ها در یک ماه ۱.۷ درصد برای خانواده های ایرانی گران شده است. لباس و کفش نیز همین تجربه را پشت سر گذاشته است. مخارج مربوط به سرگرمی و فرهنگ ۱.۶ درصد رشد داشته و بهداشت و درمان با تورم ۱.۵ درصدی در یک ماه مواجه شده است.
افزایش هزینه های مورد نیاز برای خرید نان و غلات، انواع گوشت، لبنیات و تخم مرغ، تنباکو حدود یک درصد و رشد هزینه ها در بخش حمل و نقل و ارتباطات زیر یک درصد است.
میوه ها و آجیل مرداد امسال تورم ماهیانه منفی ۲.۳ درصد را تجربه کرده اند که به این معنی است که از تیر تا مرداد ارزان شده اند. یک دلیل ساده پشت این وجود دارد؛ میوه های جوان پای خود را از روی پدال گاز برداشته اند. اما اگر تورم نقطه به نقطه را بسنجیم، می بینیم که قیمت میوه است مرداد سال گذشته تا مرداد امسال به طور متوسط ۴۱.۱ درصد افزایش داشته است.
تورم مسکن؛ قیمت و اجاره خانه
تورم مسکن داستان کاملا متفاوتی را دنبال می کند. تورم ماهانه بخش مسکن مرداد امسال معادل ۳.۳ درصد گزارش شده است. یعنی اگر تیر امسال خانه ای را دوست داشتی اما قبل از امضای قرارداد آن را واگذار کردی مرداد اگر او بکشد، قیمت خانه ۳.۳ درصد افزایش می یابد.
تورم نقطه به نقطه در بخش مسکن مرداد امسال ۴۳ درصد بوده است. یعنی خانه ای که مرداد پارسال یک متر ۱۰۰ میلیون بود، اواسط تابستان ۱۴۰۳ یک متر ۱۴۳ میلیون قیمت داشت. اگر سال گذشته نتوانستید به جمع بندی تعمیرات منزل برسید و ترفند را انجام دهید، بهتر است بدانید مرداد در سال جاری، هزینه نگهداری از خانه ۴۰.۳ درصد افزایش یافته است. هزینه آب، برق و گاز که معمولاً به صورت قبض پرداخت می شود، طی یک سال گذشته ۲۷.۴ درصد گران شده است.
تورم در بخش اجاره دقیقاً مطابق با تورم مسکن پیشرفت کرده است. گزارش مرکز آمار می گوید که اگر صاحبخانه مرداد وی امسال پیش پرداخت و اجاره ماهانه را در مجموع ۴۳ درصد افزایش داده است، درخواستش دور از انصاف نیست اما قسمت عجیب ماجرا به مصوبه شورای عالی مسکن برمی گردد که حداکثر مجاز را تعیین کرد. افزایش اجاره توسط صاحبان ۲۶٪، اما نه در دنیای واقعی آن را جدی نمی گیرد.
سقف افزایش اجاره بها در سال جاری ۲۶ درصد تعیین شد، در حالی که خود دولت نسبت به سال گذشته ۵۴ درصد هزینه حمل و نقل عمومی را افزایش داد. این هم نکته قابل تاملی است که از طریق گزارش رسمی مرکز آمار قابل درک است.
تورم دهان؛ غافلگیری پشت شگفتی
قیمت میوه و آجیل مرداد امسال نسبت به مرداد سال گذشته به طور متوسط ۴۱.۱ درصد افزایش داشته است. سبزیجات در همین مدت ۴۰.۴ درصد گران شده است. تقریباً همه با این موضوع کنار آمده اند، اما بد نیست بدانید که تورم عمومی ۳۱.۶ درصد است و تنها تورم بخش حمل و نقل عمومی با ۵۴ درصد و مسکن و اجاره بها با تورم ۴۳ درصد توانسته اند از میوه ها پیشی بگیرند. و سبزیجات حتی تورم آموزش و پرورش که امسال با رسیدن به ۴۰.۴ درصد شگفتی ایجاد کرده است، مانع رشد قیمت میوه می شود.
قیمت ماهی از مرداد سال گذشته تا مرداد امسال ۳۱.۷ درصد رشد داشته و رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. تورم چای ۲۷ درصد و قیمت گوشت با احتساب گوشت قرمز و گوشت ماهی ۲۶.۷ درصد تورم را پشت سر گذاشته است.
قیمت شیر، پنیر و تخم مرغ افزایش یافته است به طوری که تورم نقطه به نقطه است مرداد عددی برابر با ۱۴.۳ درصد را نشان می دهد. نان با تورم ۱۲.۷ درصدی رتبه آخر را به خود اختصاص داده است اما تورم نقطه به نقطه نفت منهای هفت دهم درصد است. این بدان معناست که نفت ارزان تر شده است، اما فقط اندکی.
بررسی روند تورم در سال ۱۴۰۳
فروردین ۱۴۰۳ | اردیبهشت ۱۴۰۳ | خرداد ۱۴۰۳ | تیر ۱۴۰۳ | مرداد ۱۴۰۳ | مرداد ۱۴۰۲ | |
تورم ماهانه | ۲.۶ درصد | ۲.۸ درصد | ۲.۸ درصد | ۲.۲ درصد | دو درصد | ۲.۴ درصد |
تورم سالانه | ۳۸.۸ درصد | ۳۷ درصد | ۳۶.۱ درصد | ۳۵.۵ درصد | ۳۴.۸ درصد | ۴۶.۷ درصد |
نقطه به نقطه | ۳۰.۹ درصد | ۳۱ درصد | ۳۱.۹ درصد | ۳۲.۲ درصد | ۳۱.۶ درصد | ۳۹.۸ درصد |