جرم گوش چه چیزهایی درباره سلامتی ما فاش می‌کند؟
بی‌بی‌سی: از آلزایمر گرفته تا سرطان، جرم گوش می‌تواند حاوی اطلاعات ارزشمندی در مورد سلامتی افراد باشد. دانشمندان با امید به یافتن راه های جدیدی برای تشخیص بیماری ها به تجزیه و تحلیل شیمیایی این ماده روی آورده اند.
مواد نارنجی چسبناک داخل مجرای گوش شما احتمالا آخرین چیزی است که می خواهید در گفتگوی مودبانه درباره آن صحبت کنید. اما جرم گوش به طور فزاینده ای توجه دانشمندان را به خود جلب کرده است. آنها می خواهند از جرم گوش برای درک بهتر بیماری ها و اختلالاتی مانند سرطان، بیماری قلبی و اختلالات متابولیک مانند دیابت نوع ۲ استفاده کنند.
نام علمی این ماده چسبنده سرومن است و ترکیبی از ترشحات دو نوع غده ای است که مجرای بیرونی گوش را می پوشاند: غدد سرومن و غدد چربی. این ماده چسبنده هنگام بیرون آمدن با مو، سلول های مرده پوست و سایر ذرات بدن مخلوط می شود و به بافت مومی شکلی تبدیل می شود که همه می شناسیم و سعی می کنیم تا حد امکان به آن فکر نکنیم.
این ماده پس از تشکیل در مجرای گوش با مکانیزمی شبیه به تسمه نقاله به سمت بیرون حرکت می کند. به این ترتیب به سلول های پوست می چسبد و با سرعت حدود یک بیستم میلی متر در روز همراه آنها از گوش خارج می شود.
در مورد عملکرد اصلی جرم گوش اختلاف نظر وجود دارد، اما محتمل ترین عملکرد تمیز و مرطوب نگه داشتن مجرای گوش است. با این حال، جرم گوش همچنین به عنوان یک سد دفاعی کارآمد عمل می کند و از ورود باکتری ها، قارچ ها و حتی مهمانان ناخوانده مانند حشرات به سر ما جلوگیری می کند. تا اینجا همه چیز کمی ناجور به نظر می رسد. و احتمالاً به دلیل این ظاهر ناخوشایند، جرم گوش کمتر از سایر ترشحات بدن مورد توجه محققان قرار گرفته است.
ژنی که خیس یا خشک بودن پرده گوش را تعیین می کند “ABCC11” نام دارد. نکته جالب اینجاست که همین ژن در بوی زیر بغل افراد نیز نقش دارد. حدود ۲ درصد از افرادی که پرده گوش خشک دارند، نسخه ای از این ژن را دارند که زیر بغل آنها را بی بو می کند.
اما شاید مفیدترین کشفیات در مورد جرم گوش آنهایی باشد که نشان می دهد این ماده چسبنده چه اطلاعاتی را در مورد سلامتی ما آشکار می کند.
سرنخ های مهم
در سال ۱۹۷۱، Nicholas L. Petrakis، استاد پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، دریافت که زنان قفقازی، آفریقایی-آمریکایی و آلمانی در ایالات متحده، که همگی دارای “توده گوش مرطوب” بودند، تقریباً چهار برابر بیشتر از زنان ژاپنی و تایوانی با “توده های گوش خشک” در معرض خطر مرگ ناشی از سرطان سینه بودند.
در سال ۲۰۱۰، محققان موسسه فناوری توکیو از ۲۷۰ بیمار زن مبتلا به سرطان سینه تهاجمی و ۲۷۳ داوطلب زن به عنوان گروه کنترل نمونه خون گرفتند. آنها دریافتند که زنان ژاپنی مبتلا به سرطان سینه ۷۷ درصد بیشتر از داوطلبان سالم ژن جرم گوش مرطوب را دارند.
با این حال، هنوز بحث های زیادی در مورد این یافته وجود دارد. مطالعات بزرگی که در آلمان، استرالیا و ایتالیا انجام شد، هیچ تفاوتی در خطر ابتلا به سرطان سینه بین افرادی که جرم گوش مرطوب و خشک داشتند، نشان نداد. البته باید توجه داشت که تعداد مبتلایان به بیماری خشکی گوش در این کشورها بسیار کم است.
اما آنچه مسلم تر است ارتباط بین برخی بیماری های سیستمیک و مواد موجود در جرم گوش است. به عنوان مثال، بیماری “ادرار شربت افرا” را در نظر بگیرید. این یک اختلال ژنتیکی نادر است که از تجزیه اسیدهای آمینه خاص موجود در غذا جلوگیری می کند. این حالت باعث تجمع ترکیبات فرار در خون و ادرار می شود که در نتیجه ادرار فرد بوی مشخصی شبیه شربت افرا دارد.
نام مولکولی که باعث بوی شیرین ادرار می شود سوتولون است و جالب اینکه در توده گوش افراد مبتلا به این بیماری نیز وجود دارد. به این معنی که این بیماری را می توان به سادگی با نمونه برداری از گوش فرد تشخیص داد. روشی بسیار ساده تر و ارزان تر از انجام آزمایش ژنتیکی. اگرچه ممکن است اصلا نیازی به انجام آزمایش نباشد.
رابی آن موسا، شیمیدان محیط زیست دانشگاه ایالتی لوئیزیانا، می گوید: جرم گوش واقعاً بوی شربت افرا می دهد. بنابراین اگر در عرض ۱۲ ساعت پس از تولد نوزاد این بوی خاص و مطبوع را احساس کردید به این معنی است که نوزاد این اختلال مادرزادی متابولیسم را دارد.
گاهی اوقات بیماری کووید ۱۹ با بررسی توده گوش و همچنین دیابت نوع ۱ یا ۲ قابل تشخیص است. تحقیقات اولیه نشان می دهد که توده گوش می تواند به تشخیص نوع خاصی از بیماری قلبی کمک کند. اگرچه هنوز تشخیص این بیماری با آزمایش خون آسانتر است.
بیماری منیر یکی دیگر از این بیماری هاست. اختلال مربوط به گوش داخلی که باعث سرگیجه و کاهش شنوایی می شود. موسی می گوید: علائم این بیماری از جمله حالت تهوع و سرگیجه شدید می تواند بسیار ناتوان کننده باشد. تا جایی که رانندگی یا رفتن به جایی برای فرد به تنهایی غیر ممکن می شود. در نهایت، گوشی که درگیر این اختلال است، شنوایی خود را به طور کامل از دست خواهد داد.»
یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی موسا اخیراً دریافتند که میزان سه نوع اسید چرب در توده گوش بیماران مبتلا به بیماری منیر کمتر از افراد سالم است. این اولین بار است که نشانگر زیستی برای این بیماری کشف می شود. تشخیص اختلال منیر معمولاً با حذف احتمالات دیگر انجام می شود و این روند ممکن است سال ها طول بکشد. اما این کشف جدید این امید را ایجاد کرده است که در آینده پزشکان بتوانند از جرم گوش برای تشخیص سریعتر این بیماری استفاده کنند.
موسی می‌گوید: «علاقه ما به جرم گوش به‌عنوان نشانگر بیماری‌ها عمدتاً بر روی آن دسته از بیماری‌هایی متمرکز است که تشخیص آنها با مایعات بیولوژیکی رایج مانند خون، ادرار یا مایع مغزی نخاعی دشوار است. بیماری هایی که چون نادر هستند تشخیص آنها به زمان زیادی نیاز دارد.
اما چه چیزی جرم گوش را به منبع ارزشمندی از اطلاعات سلامتی تبدیل می کند؟ پاسخ به این سوال در این واقعیت نهفته است که ترشحات مومی شکل گوش می تواند بازتابی از واکنش های شیمیایی یا متابولیسم داخلی بدن باشد.
نلسون روبرتو آنتونیوسی فیلیو، استاد شیمی در دانشگاه فدرال گویاس، برزیل، با اشاره به بیماری هایی مانند دیابت، سرطان، پارکینسون و آلزایمر می گوید: “ریشه بسیاری از بیماری ها در موجودات زنده متابولیسم بدن است. در چنین شرایطی، میتوکندری – اندامک های سلولی. مواد شیمیایی مختلفی ترشح می کند و حتی ممکن است تولید برخی مواد شیمیایی دیگر را در بدن متوقف کند.
محققان آزمایشگاه آنتونیوسی فیلیو دریافتند که تنوع مواد موجود در جرم گوش در مقایسه با سایر مایعات بیولوژیکی مانند خون، ادرار، عرق و اشک بسیار بیشتر است.
بروس کیمبال، اکولوژیست شیمیایی در مرکز تحقیقاتی مونل در فیلادلفیا، می گوید: «این کاملاً منطقی است زیرا جرم گوش به ندرت جایگزین می شود و بیشتر در گوش جمع می شود. بنابراین، این ایده که این ماده می تواند تصویری بلندمدت از تغییرات متابولیک ارائه دهد، اصلا دور از ذهن نیست.
تشخیص های پیچیده
با توجه به این موضوع، آنتونیوسی فیلیو و تیمش شروع به طراحی و راه اندازی فرآیندی به نام «سرموگرام» کرده اند. این یک ابزار تشخیصی است که به ادعای آنها می تواند با بررسی توده گوش، برخی از انواع سرطان را با دقت بالا تشخیص دهد.
در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، تیم آنتونیو فیلیو نمونه های توده گوش را از ۵۲ بیمار مبتلا به سرطان غدد لنفاوی، کارسینوم (نوعی سرطان که ممکن است روی بافت پوست یا پوشش هر اندام بدن ایجاد شود) یا سرطان خون جمع آوری کرد. آنها همچنین از ۵۰ فرد سالم نمونه جرم گوش گرفتند. آنتونیوسی فیلیو و تیمش نمونه ها را با روشی تجزیه و تحلیل کردند که قادر به تشخیص وجود ترکیبات آلی فرار با دقت بالا بود. ترکیبات آلی فرار مواد شیمیایی هستند که به راحتی در دمای اتاق تبخیر می شوند.
محققان ۲۷ ترکیب شیمیایی را در جرم گوش شرکت‌کنندگان شناسایی کردند که در تشخیص سرطان مانند «اثر انگشت» عمل می‌کنند. یعنی تنها با بررسی میزان این ۲۷ ماده توانستند با ۱۰۰ درصد دقت پیش بینی کنند که آیا فرد سرطان دارد یا خیر. جالب اینجاست که این آزمایش نمی تواند بین انواع مختلف سرطان تمایز قائل شود و نشان می دهد که این مواد شیمیایی یا مستقیماً توسط خود سلول های سرطانی تولید می شوند یا در پاسخ به حضور آنها در بدن افراد مبتلا به این سرطان ها.
آنتونیوسی فیلیو می گوید: «اگرچه سرطان صدها بیماری مختلف را شامل می شود، اما از نقطه نظر متابولیک، این یک فرآیند بیوشیمیایی واحد است که در هر مرحله با بررسی انواع خاصی از ترکیبات آلی فرار قابل تشخیص است.
اگرچه این تیم موفق به شناسایی ۲۷ VOC در سال ۲۰۱۹ شد، اما اکنون بر روی تعداد کمی از این ترکیبات تمرکز کرده اند که به طور خاص توسط سلول های سرطانی به عنوان بخشی از متابولیسم منحصر به فرد آنها تولید می شوند. آنتونیوسی فیلیو می‌گوید در مطالعه‌ای که هنوز منتشر نشده است، آنها همچنین نشان داده‌اند که سرومنوگرام‌ها می‌توانند اختلالات متابولیکی را که در مراحل پیش سرطانی رخ می‌دهند، تشخیص دهند. سلول های این مراحل هنوز سرطانی نیستند، اما تغییرات غیر طبیعی را نشان می دهند که ممکن است منجر به سرطان شود.
آنتونیوسی فیلیو می گوید: طبق آمار پزشکی، اکثر سرطان هایی که در مرحله اول تشخیص داده می شوند تا ۹۰ درصد شانس بهبودی دارند، بنابراین می توان فرض کرد که با تشخیص بیماری در مراحل پیش سرطانی، میزان موفقیت درمان بسیار بیشتر خواهد بود.
این تیم همچنین در حال بررسی امکان تشخیص تغییرات متابولیک در مراحل اولیه بیماری های عصبی مانند پارکینسون و آلزایمر با استفاده از این روش هستند. البته این تحقیق هنوز در مراحل اولیه است.
آنتونیوسی فیلیو می گوید: امیدواریم در آینده سرمنوگرام به یک معاینه بالینی معمولی و ترجیحاً هر شش ماه یکبار تبدیل شود. این آزمایش امکان تشخیص همزمان بیماری هایی مانند دیابت، سرطان، پارکینسون و آلزایمر را تنها با مقدار کمی از توده گوش فراهم می کند و علاوه بر این، به بررسی تغییرات متابولیک ناشی از سایر مشکلات سلامتی کمک می کند.
آنتونیوسی فیلیو می گوید: در بیمارستان آمارال کاروالیو در برزیل، سروماگرام اخیراً به عنوان یک روش تشخیصی و نظارتی برای درمان سرطان پذیرفته شده است.
موسی همچنین امیدوار است که تحقیقات او بتواند روزی به افراد مبتلا به بیماری منیر که در حال حاضر هیچ درمانی ندارد، کمک کند. در اولین قدم، او امیدوار است که بتواند آزمایش خود را بر روی نمونه بزرگتری از بیماران پیاده کند و پس از تایید، آزمایش تشخیصی تولید کند که پزشکان بتوانند در مطب خود از آن استفاده کنند.
موسی می‌گوید: «در حال حاضر، ما در حال کار روی یک کیت آزمایشی هستیم که بسیار شبیه به کیت‌های خانگی موجود در بازار است، از جمله آزمایش‌های کووید-۱۹.
تشخیص بیماری گوش
موسا می‌گوید: «ساده مشاهده اینکه میزان سه نوع اسید چرب در توده گوش یک فرد مبتلا به بیماری منیر در مقایسه با یک فرد سالم بسیار کمتر است، می‌تواند ما را به سرنخ‌هایی هدایت کند که ارزش بررسی بیشتر را دارند.» این یافته می تواند به ما در شناسایی علت این اختلال یا حتی درمان آن کمک کند.”
به گفته موسی، هنوز کار اساسی زیادی برای شناخت ترکیب شیمیایی جرم گوش نرمال و سالم و درک چگونگی تغییر این ترکیب در حالات مختلف بیماری لازم است. اما او امیدوار است روزی برسد که جرم گوش نیز مانند سایر آزمایش‌های معمول از جمله خون در بیمارستان‌ها برای تشخیص بیماری‌ها بررسی شود.
موسی می‌گوید: جرم گوش بستر فوق‌العاده‌ای برای معاینه و آزمایش است، زیرا سرشار از چربی است و بسیاری از بیماری‌ها نتیجه اختلال در متابولیسم چربی هستند.
پردیتا باران، شیمیدان و استاد طیف سنجی جرمی در دانشگاه منچستر، انگلستان، به طور خاص جرم گوش را مطالعه نمی کند، اما به بررسی مولکول های زیستی و امکان استفاده از آنها برای تشخیص بیماری ها پرداخته است. او همچنین معتقد است که حداقل از نظر تئوری منطقی است که جرم گوش محل مناسبی برای جستجوی علائم بیماری است.
باران می گوید: «ترکیبات موجود در خون معمولاً محلول در آب هستند. در حالی که جرم گوش ماده ای غنی از چربی است و چربی ها با آب سازگار نیستند. بنابراین، اگر فقط خون را بررسی کنیم، فقط نیمی از حقیقت را خواهیم دید. چربی ها مانند قناری در معدن زغال سنگ هستند. آنها اولین مولکول هایی هستند که شروع به تغییر کرده و زنگ خطر را به صدا در می آورند.
