سایه سنگین گواهی سپرده بر سر بازار سرمایه؛ شوک ۳۰ درصدی با بورس چه کرد؟
بازار؛ گروه تبادل: پس از اقدام عجیب بانک مرکزی با گواهی شوک سپرده ۳۰ درصدی، اکنون بازار پول و بازار بدهی کاملاً به هم ریخته است. بانک ها نرخ سود سپرده پیشنهادی را تا ۳۰ درصد افزایش داده اند. در بازار بدهی نرخ سود به بیش از ۳۰ درصد رسیده است. وضعیت انتشار اوراق قرضه دولتی نیز جالب نیست و نسبت اوراق دولتی منتشر شده ۲۷.۵ درصد است. همه این قیمت ها سیگنال منفی به بازار سهام ارسال کرده و منجر به صف های طولانی فروش اخیر شده است. زیرا گواهی سپرده ۳۰ درصدی بیش از آنکه بتواند تورم مورد انتظار و تقاضای ارز را کنترل کند، بازار پول و سیستم های بازار بدهی را به هم ریخت.
به گفته فردین آقابزوری، در سالهای اخیر دولت برای متعادل کردن نقدینگی خود بهطور غیرمستقیم وام میگیرد، مثلاً از طریق فروش اوراق قرضه و همچنین تأمین منابع از طریق شرکتهای دولتی. در نتیجه بانک ها ناراضی شدند و در نهایت مجبور شدند منابع نقدینگی خود را از طریق بانک مرکزی بهبود بخشند.
فردین آقابزوری کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار بازار با اشاره به اینکه کمیته های فنی در دولت و مجلس باید بر سر تصمیمات مالی و پولی به توافق برسند، اظهار داشت: زمانی که تصمیمات در بازار پول گرفته می شود و باعث آسیب به بورس می شود، نشان دهنده آن است. که اقدامات غیر همگرایی و غیر کارشناسی وجود دارد. از سوی دیگر، در سالهای اخیر دولت برای تعادل نقدینگی خود بهطور غیرمستقیم وام گرفته است، مثلاً از طریق فروش اوراق قرضه و همچنین از طریق تأمین منابع از طریق شرکتهای دولتی و بعضاً از طریق استفاده از شرکتها توسط بانکهای عامل. و در نتیجه بانک ها ناراضی می شوند و در نهایت مجبور به بهبود منابع خود از طریق بانک مرکزی می شوند.
گفت تو یه چیزی به جی بدهکار هستی دی سهم کشورهای توسعه یافته گاهی حتی بیش از ۱۰۰ درصد است.
وی افزود: حتی صندوق های بازنشستگی نیز که حدود ۱۰ صندوق از ۱۲ مورد آن ورشکسته هستند و هزینه های آنها بیشتر از درآمد است، به نوعی به جریان ناهماهنگی دامن زده است. به عنوان مثال صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی ۳۵۰ هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارد و دولت با انتشار اوراق از طریق صندوق های بازنشستگی بدهی های خود را پرداخت می کند و این انتشار منجر به ورشکستگی صندوق های بازنشستگی می شود.
آقا بزرگی با تاکید بر اینکه نرخ گواهی سپرده ۳۰ درصدی که اخیراً از سوی بانک ها معرفی شده است منجر به افزایش ناهماهنگی می شود، گفت: نرخ بالای گواهی سپرده به دلیل افزایش هزینه های تامین مالی بانک ها باعث افزایش تورم و ناهماهنگی می شود. عجیب است که رئیس کل بانک مرکزی مجوز صدور گواهی سپرده ۳۰ درصدی می دهد و مدعی می شود تورم از این طریق کنترل می شود، در حالی که همین مشکل منجر به افزایش هزینه های بانک ها و در نهایت افزایش می شود. به نارضایتی و تورم دامن می زند. بودن
وی با تاکید بر اینکه دولت مدعی افزایش نرخ سود برای کنترل تورم است، همانطور که در ترکیه، آمریکا و … چنین است، تصریح کرد: در واقع انتشار نرخ سود ۳۰ درصدی در شرایطی که ناهماهنگی وجود دارد نمی تواند موثر باشد. البته در سال های اخیر بانک های ایرانی با تکیه بر افزایش سرمایه از تجدید ارزیابی سود برده اند، اما در آینده با توجه به نرخ سود اوراق گواهی سپرده، سود عملیاتی بانک ها کاهش خواهد یافت.
گواهی سپرده ۳۰ درصدی موجب نگرانی سهامداران است
با سامانه گواهی سپرده ۳۰ درصدی اخیرا نگرانی ها برای مشارکت در گروه بانکی تا حدودی افزایش یافته است. اما واقعیت این است که جریان نقدی آزاد گروه بانکی اعم از زیان یا سود به دلایل مختلف اصلاً در حدی نبود که سهامداران را به این موضوع وابسته کند و اغلب نمادها خرید و فروش می شوند. به بهانه های دیگر به نظر می رسد با توجه به پایان سال و تسعیر دارایی های ارزی و همچنین امکان عبور از زیر مجموعه ها، این نمادها مورد توجه قرار گرفته است.
آلبرت بوغوزیان معتقد است وقتی نقدینگی از طریق اوراق منجمد می شود، دیگر وارد بازارهای سفته بازی نمی شود و به نوعی از تورم در کشور جلوگیری می کند، اما عامل اصلی تاثیرگذار بر این روش کنترل تورم، نحوه انتشار آن است که به جای اینکه در ساخت و ساز استفاده شود. صرف هزینه های جاری می شود
آلبرت بوغوزیان، اقتصاددان با اشاره به اینکه از منظر دولت، تامین نقدینگی از طریق اوراق نسبت به سایر روشها منطقیتر است، گفت: اگر نقدینگی از طریق اوراق منجمد شود، ورود آن به بازارهای سفتهبازی متوقف میشود و به نوعی از تورم آن جلوگیری میکند. عامل اصلی تأثیرگذار بر این روش کنترل تورم، نحوه مصرف آنهاست. اینها باید برای پروژه های ساختمانی استفاده شود و صرف هزینه های جاری نشود.
وی با تاکید بر اینکه گواهی سپرده با نرخ سود بالا منجر به افزایش هزینه های بانک ها می شود، تصریح کرد: اگر دولت گواهی سپرده بالای ۳۰ درصد صادر کند عملا هزینه بانک ها افزایش می یابد و نمی توانند این را با این موضوع جبران کنند. درآمد عملیاتی آیا از سوی دیگر قیمت گواهی سپرده در حال حاضر به دلیل کمبود نقدینگی برای معاملات به چالشی برای بورس تبدیل شده است.
بر اساس این گزارش، پیشبینی میشود تبعات جدی گواهی سپرده در بازار سرمایه ثابت بماند مگر اینکه تورم بسیار شدیدی وجود داشته باشد و رشد ارزش داراییهای بانکها، صندوقها و غیره به نحوی افزایش یابد. صدور هزینه های گواهی سپرده ۳۰ درصد جبران می شود.
در حال حاضر وضعیت رگولاتوری بورس حاکی از آن است که اگرچه مدتی از برنامه بانک مرکزی برای تامین نقدینگی از بازار می گذرد، اما سایه قوی گواهی سپرده همچنان در بازار سرمایه و تاثیر آن بر بورس و بازار سهام مشهود است. صندوق های درآمدی محکم