آغاز عرضه ارز پتروشیمی‌ها در بازار/ قیمت ارز کاهش می یابد؟ :: افق میهن
گام دیگر برای تحقق نظام پرداخت ارزی رسمی، ورود شرکت های پتروشیمی به بازار ارز تجاری است که از امروز (دوشنبه) عملیاتی می شود و قرار است هر ماه ۹۰۰ میلیون دلار به بازار ارز تزریق کنند. بنابراین با توجه به حضور شرکت های پتروشیمی به عنوان بزرگترین تامین کننده ارز در کشور، باید منتظر افزایش حجم معاملات در بازار ارز تجاری بود که تعادل را برای بازار به همراه خواهد داشت.
به گزارش افق میهن، تامین ارز حاصل از صادرات پتروشیمی ها (به عنوان بزرگترین تامین کننده ارز در کشور) در سامانه ارزی مرکز مبادلات ایران که قرار بود از ابتدا انجام شود. بهمن امسال با تصمیم جدید بانک مرکزی و پس از جلسه هماهنگی بانک مرکزی و شرکت های پتروشیمی از امروز اجرا می شود.
دیروز دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی میزان صادرات محصولات پتروشیمی در ۹ ماهه امسال را حدود ۱۰ میلیارد دلار اعلام کرد که از این میزان ۸ میلیارد و ۱۷۶ میلیون دلار در سامانه نیما تامین و مابقی مصرف شده است. برای نیازهای خود صنعت این در حالی است که صنعت پتروشیمی ماهانه حدود ۹۰۰ میلیون دلار در بازار ارز مرکز مبادلات ایران عرضه خواهد کرد.
به گفته ابهری، صنعت پتروشیمی در بین تمامی صنایع رتبه اول را در تسویه بدهی های ارزی دارد. با عرضه ارز پتروشیمی ها در سامانه ارز تجاری مرکز مبادلات، درآمد پتروشیمی ها افزایش می یابد و گردش مالی بیشتری خواهند داشت.
تحولات نظام ارزی کشور
با آغاز به کار دولت چهاردهم عزم وزارت اقتصاد و به تبع آن بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار پولی برای انجام برخی اصلاحات در نظام ارزی و مقررات این حوزه بیشتر نمایان شد. البته از سال ۱۴۰۱ با راه اندازی مرکز مبادلات ایران به عنوان مرجع مبادلات ارزی کشور و همچنین ایجاد شفافیت اطلاعات و داده ها در کشور، فرآیند ایجاد تغییرات در نظام ارزی کشور و نظام مندسازی آن آغاز شد. مبادلات تجاری اما در ماه های اخیر روند اعمال اصلاحات اقتصادی در نظام ارزی کشور سرعت بیشتری یافته است.
بانک مرکزی در آبان وی امسال با هدف تسهیل در روند تامین ارز طی دستورالعملی اعلام کرد که از سوم آذر ماه، معاملات بازار ارز تجاری بر روی پلت فرم مرکز مبادلات طلا و ارز ایران آغاز می شود و عملیات اجرایی آن یک ماه پس از تاریخ ابلاغ این بخشنامه قابل اجرا خواهد بود.
بر اساس این بخشنامه، کلیه صادرکنندگانی که از سامانه نیما برای تامین ارز خود استفاده نمی کنند، موظفند ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادلات طلا و ارز ایران ارائه کنند. اما سامانه ارزی تجاری با هدف ایجاد بازار توافقی و مرجع ارز از پنجم آذرماه سال جاری به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد.
ضرورت ایجاد و احیای نظام پرداخت ارزی رسمی در کشور مهمترین عامل ایجاد اصلاحات اخیر در نظام ارزی بود. بدون شک در نبود سامانه رسمی پرداخت ارزی، مشخص نیست صادرکنندگان خرد در ازای انجام تعهدات ارزی خود ارز خود را به چه گروه هایی عرضه می کنند. به عنوان مثال، مشخص نشد این ارز به شخصی که قصد سرمایه گذاری و خرید خانه در خارج از کشور را دارد، به شخصی که کالای قاچاق وارد کشور می کند یا به فردی که تولیدکننده است و برای واردات مواد اولیه برای خود به ارز نیاز دارد داده شده است. تولید .
علاوه بر این، در سمت تقاضای ارز، مشخص نبود که متقاضی ارز مورد نیاز خود را از چه کسی خریداری کرده است. به عنوان مثال، مشخص نیست که صاحب ارز قاچاقچی سوخت در خارج از کشور است یا از افراد دیگری خریداری شده است.
پیش از این برای ایجاد بازاری شفاف و رسمی که به عنوان نهاد مرجع در مبادلات ارزی و تجاری کشور عمل می کند، بانک مرکزی و سیاست گذار پولی در کشور ابزار لازم را نداشتند، امروز مشخص شده است که تاسیس مرکز مبادلات در سال ۱۴۰۱ توسط بانک مرکزی با هدف ساخت ابزار برای بانک مرکزی انجام شد.
از سوی دیگر، به گفته بسیاری از کارشناسان و مراجع اقتصادی کشور، مسائل مربوط به ارز چند نرخی و تعدد نرخ ارز زمینه را برای توزیع رانت ارزی فراهم کرده است. رانتی که وزیر امور اقتصادی و دارایی بارها بر آن تاکید کرد و گفت در سال ۱۴۰۲ به دلیل چند نرخی بودن ارز، ۱۷۰۰ واحد رانت در کشور توزیع شد.
جدا از موارد ذکر شده، از امروز شرکت های پتروشیمی ارز خود را در سامانه ارزی تجاری عرضه خواهند کرد. در این سامانه که به صورت توافقی و البته با دامنه نوسان پنج درصدی نسبت به میانگین موزون نرخ روز معاملاتی قبل انجام می شود، حوزه قیمت گذاری دستوری ارز تا حد امکان حذف خواهد شد.
بنابراین با حضور شرکت های پتروشیمی به عنوان بزرگترین تامین کننده ارز در کشور، باید انتظار حجم معاملات بالاتر از حجم معاملات فعلی در بازار ارز تجاری را داشت که باعث ایجاد تعادل در بازار ارز می شود. متعاقباً بازار ارز تجاری در جهت تبدیل به سمت تبدیل شدن به بازار مرجع ارز در کشور حرکت کرد.
