آغاز مدیریت نقدینگی با تعامل بانک مرکزی و بازار سرمایه

بازار؛ گروه تبادل: هفته گذشته بارقه‌های امیدی در بازار سهام وجود داشت که روند نزولی متوقف شده و شاخص می‌تواند بازگردد. به نظر می رسد با توجه به گران فروشی برخی نمادها و همچنین کاهش نرخ پرداخت و ورود صندوق های حمایتی به بازار، برخی نمادهای بورسی مثبت شدند. اما آیا نرخ بهره در محدوده ۳۰ درصد می تواند سیگنالی برای بازگشت پول به بازار سهام باشد؟ از سوی دیگر، نقش بانک‌ها در صندوق‌های بازنشستگی و مدیریت نقدینگی در بازار و نیز ناهماهنگی بانک‌ها، سیاست‌های پولی را به چالشی بزرگ برای بورس تبدیل کرده است. از این رو بانک مرکزی وارد عمل شد و موضوع رعایت نرخ سود ۲۲.۵ درصدی مورد نیاز بانک ها را بررسی کرد. همچنین اقداماتی برای کنترل نرخ اخاذی انجام شده است.
برهمین اساس رئیس اداره تحلیل و ریسک های اقتصادی سازمان بورس در گفتگو با بازار تاکید کرد: در مذاکرات سازمان بورس و بانک مرکزی دستورالعملی برای هماهنگی شکاف های مشارکت اقتصادی و ریسک های تاثیرگذار بر بازار سرمایه ارائه شد. توافق شده، باید مدیریت شود.
در واقع بورس نیاز به مداخله دارد و بدون خرید قابل توجهی از عناصر بازار پول تعادل برقرار نخواهد شد. در حال حاضر نرخ سود به سقفی رسیده است که احتمالا سقف ثابتی خواهد بود اما باید برای کاهش نرخ سود تدابیری اندیشیده شود.

تاثیر نرخ بهره بر حجم و ارزش معاملات بازار سهام

حسن کاظم زاده، کارشناس بازار سرمایه در خصوص تاثیر نرخ سود بر حجم و ارزش معاملات بورس گفت: بخش بزرگی از کاهش اخیر بورس ناشی از افزایش نرخ سود از ۳۲ درصد بوده است. به ۳۸ درصد. در حال حاضر نرخ سود با مداخلات نظارتی بورس و سازمان بورس کنترل و متوقف می شود.

حسن کاظم معتقد است با قوی‌تر شدن سمت خرید، کنترل قیمت‌ها ادامه خواهد داشت. این ورود خریدار می تواند با دخالت بانک مرکزی اتفاق بیفتد که در این صورت کنترل پایدار بسیار موثر خواهد بود

وی افزود: اما با قوی‌تر شدن طرف خرید اخزا، این کنترل باقی خواهد ماند. این ورود خریدار می تواند با دخالت بانک مرکزی اتفاق بیفتد که در این صورت کنترل پایدار بسیار موثر خواهد بود. اما اگر این اتفاق نیفتد، می توان امیدوار بود که جریان پول در بازارها منجر به ورود پول به بازار شود.
کاظم زاده تاکید کرد: تا زمانی که تخلفات بانک ها به دقت بررسی و رصد نشود، مشکلات حوزه ارز و سرایت این مشکلات به بازار مالی قابل حل نیست. وی گفت: حتی افزایش سرمایه گذاری در صندوق های بازنشستگی همچنان پیام خوبی برای بازار نیست. لزوماً نشانه ای از کاهش مداوم نیست. اما ممکن است نشانه ای از توقف رشد بازار باشد. این بدان معناست که این افزایش در صورت وقوع، ماهیت موقتی خواهد داشت.
کاظم زاده با اشاره به اینکه فشار بر موسسات مالی و صندوق های بازنشستگی از گواهی سپرده ۳۰ درصدی آغاز شد، گفت: این فشار با شانتاژ بازار بدهی افزایش یافت اولین راه ساماندهی بازار سهام از طریق مستقیم یا غیر مستقیم است برای جلوگیری از مداخله بانک مرکزی پس از آن یا همزمان، رقابت بین بانک ها برای سپرده های با نرخ سود بالا باید کنترل شود.

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه بانک های متوازن پیش از این توانسته بودند نرخ سود بالای سپرده را به متقاضیان وام منتقل کنند، گفت: سود بالای وام بدهی معوق است. بانک های نتراز اصلا خوشحال نیستند. اگر در کوتاه مدت مداخله مطلوبی صورت نگیرد، بانک‌های مضطر دچار مشکل می‌شوند و سپرده‌گذاری با آنها به‌ویژه در مقادیر زیاد می‌تواند مشکل‌ساز شود. اگرچه مداخله سودمند کم است و دردی از این بانک ها کم نمی کند. در واقع، بانک های نتراز در موقعیتی قرار می گیرند که تنها با مداخلات قوی می توانند از ریسک جلوگیری کنند. اما اگر اصلاً مداخلات کوچک یا مداخلات مطلوبی صورت نگیرد، پس از یک سال و با افزایش معوقات بدهکاران به بانک‌ها، شرایط برای بانک‌های متوازن نیز بدتر می‌شود.
این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه با کاهش نرخ سود شاهد بازدهی در معاملات سهام بودیم، گفت: در یک هفته ۱۰ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی (آراد) سررسید شده است و در واقع این پول توسط دولت به دارندگان اوراق قرضه، که در آن موسسات مالی و بانک ها هستند. از طرفی در فروش اخزا کنترل بیشتری بر رقابت پیمانکاران وجود داشت. با انتشار اخباری مبنی بر کنترل بیشتر بانک مرکزی بر نرخ های سود رقابتی بانک ها و همچنین تسهیل مداخلات احتمالی بانک مرکزی در بازار اوراق قرضه، خوش بینی نسبت به عدم رشد نرخ بهره افزایش یافت. همین کاهش نرخ بهره تا ۳۰ درصد مستلزم منابع مالی واقعی است و صرف اخبار نمی تواند کمکی کند. از سوی دیگر نرخ سود ۳۰ درصدی سپرده ها و به طور کلی نرخ سود بدون ریسک مشترک همچنان راکد است.

نقش بانک ها و صندوق های بازنشستگی در بورس
بخشی از کاهش نرخ سود ناشی از اخبار کنترل نرخ سپرده بانکی و همچنین دخالت بانک ها در بازار نقدی بود. به نظر می رسد هیئت اخزا بر این اثر کوتاه مدت غلبه کرده و البته نرخ برد نسبت به سه شنبه هفته گذشته اندکی بیشتر بوده و در این هیئت همچنان هیچ نشانی از مداخله بانکی یا سایر مداخلات برای رفع گرسنگی عرضه دیده نمی شود. طلبکارانی که از دولت پول دریافت کرده اند پول طلب می کنند و مقدار این پول کم نیست. بر اساس وعده ها، مداخله باید هرچه سریعتر انجام شود تا بعداً بانک مرکزی مجبور به دخالت نشود.

به گفته پرویز خلیلی، مجوز صندوق های بازنشستگی وابسته به بانک ها لغو شود. یا صندوق های بازنشستگی که به طور غیرمستقیم با بانک ها در ارتباط هستند باید متوقف شوند. این مشکل می تواند در کنترل نقدینگی بورس موثر باشد

پرویز خلیلی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه جریان نقدینگی در صندوق ها بر معاملات بورس نیز تاثیرگذار است، گفت: مجوز صندوق های بازنشستگی وابسته به بانک ها لغو شود. یا صندوق های بازنشستگی که به طور غیرمستقیم با بانک ها در ارتباط هستند باید متوقف شوند. این مشکل می تواند در کنترل نقدینگی بورس موثر باشد.
وی با بیان اینکه کاهش شدید نرخ سود و افزایش قیمت آنها مانع خروج پول از بورس می شود، گفت: در روزهای اخیر تا حدودی این اتفاق افتاده و به نظر می رسد مداخله در قالب کنترل نرخ سود باشد. «تقویت طرف خریدار شدت کاهش نرخ بهره را تسریع کرده است.
بر اساس این گزارش می توان ادعا کرد که بانک مرکزی اقدامات موثری برای مهار تورم و مدیریت نقدینگی انجام داده است. این امر قطعاً بر بازار سرمایه نیز تأثیر می گذارد. از این رو کمیته مشترک بانک مرکزی با بازار سرمایه برای مدیریت نقدینگی و کاهش تاثیر منفی آن بر بازار سرمایه تشکیل شد. در این زمینه هفته گذشته شاهد کاهش حاشیه سود به ۳۰ درصد بودیم. اما اینکه نرخ سود ۳۰ درصدی چقدر می تواند جذابیت را کاهش دهد بستگی به شرایط بازار سهام دارد.