آمریکا از ارز جدید بریکس هراس دارد؟| تبعات ارز بریکس از رکود جهانی تا بی تاثیرشدن تحریم ها

بازار؛ گروه بین المللی: سایت تحلیلی Thinkchina نوشت: در مورد امکان ایجاد ارز جدید BRICS یا تبلیغ یوان برای رقابت با دلار آمریکا صحبت های زیادی شده است. اما آیا می توان ارز جدیدی برای مقابله با دلار آمریکا ایجاد کرد؟ در پاسخ، بعید است که برجام سلطه دلار آمریکا را با موفقیت تهدید کند. با این حال، این بدان معنا نیست که ایالات متحده باید از خود راضی باشد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا اخیراً تهدید کرده است که تعرفه های بیشتری را بر کشورهای بریکس از جمله برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی، مصر، اتیوپی، ایران و امارات متحده عربی اعمال خواهد کرد. آیا تهدیدهای ترامپ جواب می دهد یا دلاری شدن آینده ای اجتناب ناپذیر است؟
وضعیت بین المللی دلار آمریکا را می توان در پایان جنگ جهانی دوم جستجو کرد. سیستم برتون وودز نرخ ارز را در سال ۱۹۴۴ با اجازه دادن به کشورها برای پیوند ارزهای خود به ۳۵ دلار در هر اونس طلا تعیین کرد. از دهه ۱۹۷۰، استفاده از دلار برای خرید نفت از سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) گردش خود را در اقتصاد جهانی بیشتر گسترش داده است.
علاوه بر این، اکثر متحدان ایالات متحده، کشورهای وابسته به تجارت هستند و دلار ابزار اصلی پرداخت در مبادلات تجاری آنها بود. دلارهای اضافی انباشته شده از مازاد تجاری عمدتاً برای خرید اوراق قرضه دولتی ایالات متحده استفاده می شود که منبع اصلی تامین مالی کسری بودجه این کشور است.

وابستگی متقابل بین ایالات متحده و متحدانش تسلط دلار آمریکا را برای همیشه تضمین نمی کند.

استقرار دلار آمریکا به عنوان ارز جهانی با انگیزه های نظامی و اقتصادی همکاری ایالات متحده با متحدانش حمایت می شد. آمریکا با ارائه حمایت نظامی و رشد اقتصادی به کشورهای متحد در ازای صادرات به ایالات متحده، شرکای استراتژیک را جذب کرده است که مایل به حمایت از دلار هستند.
با این حال، وابستگی متقابل بین ایالات متحده و متحدانش تسلط دلار آمریکا را برای همیشه تضمین نمی کند. یورو و ین ژاپن علاوه بر قدرت اقتصادی رو به رشد خود به رقبای بالقوه ای در سیستم پولی جهانی تبدیل شده اند. با این حال، هیچ یک از اینها نمی تواند جایگزین تسلط دلار آمریکا در اقتصاد جهانی شود. اگرچه سهم دلار از پرداخت‌های بین‌المللی و ذخایر ارزی در دهه‌های اخیر کاهش یافته است، دلار آمریکا همچنان پرمصرف‌ترین ارز در جهان است.
بر اساس گزارش انجمن ارتباطات مالی بین بانکی جهانی (SWIFT)، سهم دلار آمریکا به عنوان ارز پرداخت جهانی تا اکتبر ۲۰۲۴ ۴۷ درصد بود، پس از آن یورو با ۲۳ درصد، پوند انگلیس با ۷ درصد و ین ژاپن در رتبه های بعدی قرار گرفتند. در ۴ درصد صندوق بین المللی پول تخمین می زند که دلار آمریکا ۵۴ درصد از ذخایر رسمی جهانی را در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داده است و پس از آن یورو با ۱۸ درصد، ین ژاپن و پوند انگلیس قرار دارند.
وزن بیشتر سایر ارزها در پیکربندی پرداخت‌های جهانی و ذخایر خارجی رسمی نشان می‌دهد که متحدان ایالات متحده – مانند ژاپن، بریتانیا و اتحادیه اروپا – در خطرات مالی ناشی از اتکای بیش از حد به دلار سهیم هستند.

چرا ارز جایگزین؟

برخلاف اهمیت روزافزون یورو و ین ژاپن، دلیل جستجوی ارز جایگزین در کشورهای بریکس کاهش تاثیر یا تاثیر احتمالی تحریم های اقتصادی ایالات متحده آمریکا است. به ویژه روسیه به دلیل تحریم های اقتصادی اعمال شده توسط کشورهای غربی پس از حمله به اوکراین در سال ۲۰۲۲، تحت فشار مالی شدیدی قرار دارد. در صورت موفقیت، ارز جایگزین در نظر گرفته شده توسط کشورهای بریکس. می تواند اقتصاد جهانی را به دو بخش تقسیم کند، یکی توسط ایالات متحده و دیگری توسط چین و روسیه.

ارز جایگزینی که کشورهای بریکس در نظر دارند می تواند اقتصاد جهانی را به دو بخش تقسیم کند، یکی توسط ایالات متحده و دیگری توسط چین و روسیه.

دولت چین همواره نگران این بوده است که نوسانات نرخ ارز در برابر دلار آمریکا بر رشد اقتصادی، قدرت خرید و جذب سرمایه گذاران خارجی به دلیل صادرات چین تأثیر بگذارد. تیرگی روابط با آمریکا در سال های اخیر لزوم دور شدن از دلار را توجیه می کند. دولت چین نگران است که تحریم های مالی مشابهی علیه روسیه اعمال شود، به ویژه پس از جنگ روسیه و اوکراین علیه چین.
ارز جایگزین می تواند برای کشورهایی مانند ایران و کره شمالی که از تحریم های غرب در دهه های اخیر آسیب دیده اند، جذاب باشد. در صورت موفقیت، ارز جایگزینی که کشورهای بریکس در نظر دارند می تواند اقتصاد جهانی را به دو بخش تقسیم کند، یکی توسط ایالات متحده و دیگری توسط چین و روسیه. اگرچه استفاده از ارز جایگزین می تواند از تاثیر تحریم های اقتصادی جلوگیری کند، اما ممکن است به دلیل وابستگی آنها به تجارت با کشورهای توسعه یافته، اقتصاد کشورهای بریکس را دچار رکود کند.
تجارت بین اعضای BRICS تنها بخش کوچکی از کل تجارت هر کشور را تشکیل می دهد، به استثنای تجارت با چین. با این حال، بیشتر صادرات چین به سایر کشورهای بریکس، کالاهای تولیدی در ازای مواد خام است. مشتریان نهایی در کشورهای غربی همچنان به دلار برای کالاهای تولید شده و مونتاژ شده در کشورهای در حال توسعه پرداخت خواهند کرد. به دلیل عدم اطمینان به شرایط عمومی اقتصادی کشورهای بریکس و عدم توانایی مدیریت مالی، ارز جایگزین نمی تواند ذخیره ارزی بالقوه باشد.

تحکیم نقش هژمونیک دلار آمریکا برای تقویت ثبات اقتصادی جهانی مستلزم تلاش های اقتصادی و سیاسی است تا ایالات متحده به شریک قابل اعتمادی برای همه کشورهای جهان تبدیل شود.

کشورهای بریکس نیز ممکن است علاقه مند به استفاده از رنمینبی برای تجارت با یکدیگر باشند. با این حال، بعید است که رنمینبی جایگزین دلار شود. در مقایسه با دلار آمریکا و یورو، رنمینبی همچنان سهم کمی از پرداخت های فرامرزی جهانی و ذخایر ارز خارجی را به خود اختصاص می دهد. در کوتاه مدت، آزادسازی محدود حرکت سرمایه توسط چین، باز بودن محدود بازارهای مالی و کنترل های شدید بر جریان سرمایه، بین المللی شدن بیشتر پول چین را محدود خواهد کرد.
با توجه به بازار مالی نابالغ چین و مقررات مالی کمتر توسعه یافته، استفاده گسترده تر از رنمینبی در واقع می تواند تهدیدی برای ثبات بازارهای مالی جهانی باشد. ایالات متحده باید از چالش های بالقوه ای که استفاده بیشتر از پول چین می تواند به همراه داشته باشد، مانند نوسانات بالقوه یا بحران در اقتصاد جهانی آگاه باشد. به طور خلاصه، حتی بدون اعمال تعرفه واردات، بعید است که کشورهای بریکس ارز جدیدی ایجاد کنند یا از ارز چینی برای جایگزینی دلار برای منافع اقتصاد خود استفاده کنند.
در دهه‌های اخیر، قدرت دلار آمریکا در اقتصاد جهانی توسط پایگاه قوی اقتصادی و سیاسی آن، از جمله اقتصاد پویا، بازار مالی بسیار نقدشونده، سیستم قانونی شفاف و رهبری اقتصادی و نظامی جهانی پشتیبانی شده است. اگرچه جایگزین بهتری برای جایگزینی دلار وجود ندارد، اما هنوز جای پیشرفت وجود دارد. تحکیم نقش هژمونیک دلار آمریکا برای تقویت ثبات اقتصادی جهانی مستلزم تلاش های اقتصادی و سیاسی است تا ایالات متحده به شریک قابل اعتمادی برای همه کشورهای جهان تبدیل شود.