آیا می‌توان بازی کشف‌شده در شهر سوخته را پس از ۴ هزار سال بازی کرد؟
در سال ۱۹۷۷، گروهی از باستان شناسان ایتالیایی و ایرانی در حال حفاری گورستانی در شهر سوخته واقع در جنوب شرقی ایران بودند که با یک شی غیرعادی در قبر شماره ۷۳۱ مواجه شدند.
در این گورستان یک بازی تخته ای باستانی کشف شد که قدمت آن به حدود ۲۶۰۰ تا ۲۴۰۰ قبل از میلاد بر اساس تاریخ گذاری کربنی بازمی گردد.
این بازی تخته ای بدون نسخه ای از قوانین دفن شد. به همین دلیل، برای سال‌ها باستان‌شناسان یک بازی رومیزی تقریباً کامل داشتند که نمی‌دانستند چگونه بازی کنند.
گروهی از محققان اما می گویند که با کمک سرنخ ها قواعد احتمالی این بازی را کشف و بازسازی کرده اند.
آنها سعی کرده اند قوانینی را برای این بازی بر اساس اطلاعاتی که در مورد دیگر بازی های باستانی از جمله بازی سلطنتی “Ur” و دیگر شواهد تاریخی می دانیم، پیشنهاد کنند.
بازی‌های رومیزی مشابه قبلاً در این منطقه کشف شده است، از جمله بازی تخته دو نفره شاهی اور که در همان زمان در بین‌النهرین انجام می‌شد.
کشف بازی باستانی در شهر سوخته ایرانقوانین بازی بر روی یک لوح خط میخی نوشته شده بود و رمزگشایی لوح توسط ایروینگ فینکل، متصدی موزه بریتانیا، به درک بهتر قوانین کمک کرد و بازی را پس از هزاران سال دوباره قابل بازی کرد.
تفسیر دقیق قوانین باستانی یک راز باقی مانده است، با این حال اعتقاد بر این است که این یک بازی استراتژی رقابتی مبتنی بر تاس است.
محققان بر این باورند که بازی شهر سوخته شبیه به بازی Shahi Or است اما به دلیل تنوع قطعات کمی پیچیدگی بیشتری دارد.
لوح سلطنتی اور مربوط به هزاره سوم قبل از میلاداین بازی بین دو بازیکن بر روی تخته ای متشکل از ۲۰ خانه مربع شکل انجام می شود و هر بازیکن دارای ۱۲ قطعه است که بر اساس یک الگوی هندسی تقسیم شده اند.
مثلث ها مهره های اصلی و مخروط ها و مربع ها مهره های مسدود کننده هستند. هر دست بازی حدود ۴۵ دقیقه طول می کشد و بسته به شانس و استراتژی حرکت مهره ها روی تخته بازی، زمان آن می تواند متفاوت باشد.
به گفته محققان، تا زمانی که همه چیز تمام نشود، هیچ کس نمی داند چه کسی برنده خواهد شد.
این تیم تحقیقاتی در مقاله خود اعلام کردند: هدف اصلی این بازی این است که هر ۱۰ مهره خود را قبل از حریف از روی تخته بردارید. بازیکنان می توانند به مهره های حریف حمله کنند تا آنها را از صفحه بازی حذف کنند.
طبق یک قانون این بازی «وقتی حریف به مهره ای حمله می کند، آن مهره باید دوباره از نقطه شروع وارد شود».
این بازی که اکنون به صورت آنلاین در دسترس است، به عنوان یک نسخه بسیار قدیمی تخته نرد توصیف شده است.
به گفته محققان، تست و بازخورد این بازی بر روی ۵۰ بازیکن باتجربه تست شده است. آنها بازی را ارزیابی کردند و آن را با شاهی اور مقایسه کردند و به این نتیجه رسیدند که بازی هنوز پس از هزاران سال قابل بازی است، حتی اگر مطمئن نباشیم که قوانین را دقیقاً درست از نو ساخته ایم.
نتایج این مطالعات در مجله علمی «مطالعات ایرانی در بریتانیا» پذیرفته شده و به زودی منتشر خواهد شد.
منبع: یورونیوز
