انقلاب داروهای ضدچاقی؛ از اثرات مثبت معجزه‌آسا تا عوارض احتمالی و گسترش نوع تقلبی آن بیشتر بدانیم
در آمریکا انقلابی در داروهای ضد چاقی در حال رخ دادن است و تعداد افرادی که در مدت زمان کوتاهی وزن زیادی از دست داده اند رو به افزایش است. استفاده از داروی ضد دیابت سماگلوتید بدون توجه به عوارض آن در حال گسترش است و بازار تقلبی نیز داغ است.
معرفی داروی ضد دیابت «سماگلوتید» به عنوان ماده موثره داروی معروف ضد چاقی «Ozempic» زندگی میلیون ها آمریکایی را تغییر داده است، کشوری که ۴۰ درصد از جمعیت آن با چاقی و بیماری های مرتبط با آن دست و پنجه نرم می کنند. اما گسترش استفاده از این دارو تنها به آمریکا ختم نمی شود.
Ozempic، یکی از محبوب ترین داروهای معجزه آسای کاهش وزن در ایالات متحده، در ابتدا برای بیماران دیابتی ساخته شد. این دارو که ماده موثره آن سماگلوتید است، به عنوان یک سرکوب کننده اشتها شناخته می شود و اکنون برای مبارزه با چاقی استفاده می شود. کل آمریکا از این دسته دارویی که توسط غول داروسازی آمریکایی Eli Lilly و شرکت دانمارکی Novo Nordisk عرضه می شود، استقبال کرده است.
به طور خاص، سماگلوتید یکی از داروهایی است که با تقلید از هورمونی که به طور طبیعی توسط بدن تولید می شود، به کنترل قند خون کمک می کند. اما این دارو که زیر نظر سازمان ملی ایمنی داروها و فرآورده های بهداشتی است به دلیل برخی عوارض آن زیر سوال رفته است.
در فرانسه، داروی Ozempic تولید شده توسط Novo Nordisk با مشکلات جدی تامین مواجه است. این در حالی است که به زودی محصول تزریقی دیگری به نام «ویگووی» تولید همین آزمایشگاه در فرانسه عرضه می شود. این دارو مانند Ozempic عمل می کند.
موثر در کاهش وزن و جایگزینی برای جراحی بای پس معده
یکی از اثرات مهم سماگلوتید کاهش وزن است که به دلیل کاهش سرعت تخلیه معده اتفاق می افتد و می تواند کاهش وزن ۱۰ تا ۲۰ درصد و گاهی اوقات بیشتر را به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد از نتایج مثبت مصرف این دارو راضی هستند.
زنی در کاله فرانسه که به دلیل یک بحران ناگهانی به بیمارستان منتقل شد و در نهایت به دیابت نوع ۲ مبتلا شد، بلافاصله شروع به تزریق آمپول اوزیپیک کرد و رژیم غذایی خود را به طور کامل تغییر داد. او بارها برای کاهش وزن تلاش کرده بود اما در نهایت پس از مدتی به وزن قبلی خود بازگشت. این زن ۴۴ ساله در عرض یک سال و نیم ۴۵ کیلو از وزن خود را کاهش داد.
درمان با این دارو جایگزین مناسبی برای «جراحی چاقی» است که در آن آناتومی دستگاه گوارش تغییر کرده و برای همه افراد قابل تحمل نیست.
در حال حاضر، بسیاری از کاربران شبکه های اجتماعی اثرات معجزه آسا و کاهش وزن سریع استفاده از این دارو را به اشتراک می گذارند، حتی ایلان ماسک، مدیر عامل تسلا، علناً در شبکه اجتماعی X خود در مورد این دارو صحبت کرده بود.
با این حال، در فرانسه Ozempic فقط برای بیماران دیابتی تایید شده است.
کاهش خطرات قلبی عروقی
برونو ورج، محقق و سرپرست گروه تحقیقاتی “موسسه ملی تحقیقات بهداشتی و دارویی” تاکید می کند که “بیمارانی که تحت درمان با اوزمپیک قرار می گیرند کمتر دچار حملات قلبی و سکته می شوند.” به گفته وی، کاهش برخی سرطان ها مانند سرطان روده بزرگ نیز گزارش شده است.
برونو ورگه همچنین به “برخی مطالعات اولیه” اشاره می کند که اثرات مفید بالقوه ای را بر آلزایمر و پارکینسون نشان می دهد. با این حال، سوزرین کار پترو، سردبیر مجله پزشکی “Persekreer” این اثرات را چندان معجزه آسا نمی داند، زیرا “با کاهش وزن قابل توجه، منطقی است که خطرات قلبی عروقی کاهش می یابد.”
عوارض جانبی: “خطر نامتناسب برای چند کیلو کاهش وزن”
سوزرین کار پترو توقعات زیاد از این دارو را عامل سوء استفاده از این محصولات می داند. به گفته وی، کاهش حوادث قلبی عروقی قابل توجه است اما این کاهش حدود ۱.۵ درصد است.
با این حال، برخی از عوارض جانبی اثبات شده برای این دارو عبارتند از تهوع، اسهال و هیپوگلیسمی (قند خون پایین). سایر عوارض جانبی رایج عبارتند از کاهش اشتها، سرگیجه، استفراغ، درد شکم، یبوست، هضم مشکل، سوزش سر دل، رفلاکس گوارشی، نفخ، آروغ زدن، خستگی، سنگ کیسه صفرا و کاهش وزن.
برونو ورج می‌گوید: در بیشتر بیماران، این عوارض پس از چند هفته ناپدید می‌شوند، اما برای برخی، این عوارض باقی می‌ماند و حدود ۶ تا ۱۷ درصد از بیماران باید درمان را متوقف کنند.
این عوارض جانبی به دلیل اثر سماگلوتید بر کاهش تخلیه معده است. همچنین آژانس دارو و فرآورده های بهداشتی بلژیک از تداخل این دارو با قرص های ضد بارداری و بارداری ناخواسته در زنان خبر داده است.
سایر عوارض جانبی نادر عبارتند از تغییر در حس چشایی، افزایش ضربان قلب، التهاب لوزالمعده و سایر عوارض مانند انسداد روده و واکنش های آلرژیک.
عوارض جدی تر می تواند شامل التهاب لوزالمعده، انسداد روده، گاستروپارزی یا فلج معده (اختلالی که باعث می شود معده کندتر تخلیه شود)، و همچنین افزایش افکار خودکشی، یا عوارض کمتر شناخته شده مانند خطر سرطان تیروئید یا سرطان های دستگاه گوارش اگرچه این عوارض جدی تر بسیار نادر هستند، اما در صورت بروز خطرات جدی را به همراه خواهند داشت.
پروفسور سورین کار پترو افزود: “در حال حاضر ابهامات زیادی در مورد این محصول وجود دارد و خطرات آن هنوز به طور کامل درک نشده است.” وی همچنین از تجویز این دارو برای افراد غیر دیابتی انتقاد کرد و آن را خطری نامتناسب برای کاهش وزن چند کیلویی دانست.
گسترش تقلبی در کشورهای مختلف
یک مرد ۳۶ ساله اهل تگزاس پس از خرید اوزمپیک ارزان از مکزیک متوجه شد که این دارو تقلبی است. وی با اشتراک گذاری تصاویر در شبکه های اجتماعی متوجه شد که احتمالا این محصول به جای اوزمپیک انسولین بوده که مصرف آن می تواند خطرات جدی مانند افت شدید قند خون، سرگیجه، تشنج و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد. این اتفاق نشان دهنده مشکل بزرگ تولید داروهای تقلبی است که مجرمان با جعل شماره سریال دارو اقدام به توزیع این محصولات خطرناک می کنند.
Novo Nordisk، سازنده Ozempic تایید کرد که شماره سریال جعلی مربوط به داروهای ارسال شده به مصر است، اما داروهای تقلبی با همان شماره سریال در چندین کشور دیگر از جمله مکزیک و عراق نیز یافت شده است. سازمان جهانی بهداشت و اینترپل در مورد این محصولات در سال ۲۰۲۳ هشدار داده اند.
این داروهای تقلبی با شماره سریال جعلی MP5B060 در ۱۴ کشور از جمله آذربایجان، مقدونیه شمالی، مکزیک، ایالات متحده آمریکا، نیجریه، عراق و لبنان شناسایی شده و در برخی موارد باعث بستری شدن افراد در بیمارستان شده است.
منبع: یورونیوز
