اولین تانک جهان چه شکلی بود؟ ۵ مورد از اولین تانک هایی که وارد میدان نبرد شدند
تانک ها نماد جنگ مدرن هستند. از استراتژی بلیتزکریگ آلمان از طریق لهستان و فرانسه در آغاز جنگ جهانی دوم، تا استفاده از تانک های مدرن اصلی نبرد در خط مقدم اوکراین در سال ۲۰۲۴، این خودروهای زرهی شاهد نبردهای بی شماری در طول قرن های ۲۰ و ۲۱ بوده اند. با این حال، همیشه اینطور نبوده است. برای هزاران سال، ارتش‌های پیاده و سواره نظام در میدان‌های آزاد با هم ملاقات می‌کردند تا اینکه انقلاب صنعتی آغازگر جنگ مکانیزه بود. فناوری های جدید مانند مسلسل، توپخانه دقیق و تفنگ های دوربرد این نوع رویارویی را غیرممکن می کرد.
در طول سه ماه اول جنگ جهانی اول، ارتش‌های فرانسه، آلمان و بریتانیا مجموعاً ۳۸۰۰۰۰ سرباز را از دست دادند – عددی بی‌سابقه – و در پایان سال ۱۹۱۴، تعداد کشته‌ها و مجروحان از چهار میلیون نفر گذشت. این تلفات عظیم مستقیماً منجر به آغاز جنگ خندق در جبهه غربی شد، جایی که خط مقدم در امتداد یک سری سنگر از مرز سوئیس تا کانال مانش ایجاد شد. در طول سال‌های ۱۹۱۵ و ۱۹۱۶، جبهه غرب در بن بست قرار داشت و حملات متعدد از هر دو طرف به هزاران تلفات منجر شد و هیچ دستاوردی نداشت. انگلیسی ها و فرانسوی ها سرانجام مخفیانه خودروهای زرهی یا تانک ها را برای غلبه بر این بن بست ساختند. در ادامه این مقاله قصد داریم شما را با اولین تانک هایی که وارد میدان جنگ شدند آشنا کنیم.
۱- مارک I
تانک Mark I محصول کمیته محوطه سازی بریتانیا بود که هدف آن ایجاد یک خودروی زرهی غیرقابل نفوذ در برابر شلیک گلوله و له کردن و نفوذ به موانعی مانند سنگر و سیم خاردار بود. اولین نمونه اولیه این تانک Little Willie (Little Willie) نام داشت که در نهایت به Big Willie (Big Willie) تبدیل شد تا اینکه سرانجام با نام Mark I به خدمت ارتش بریتانیا درآمد. تانک های Mark I اولین تانک هایی بودند که شاهد نبرد بودند. در میدان نبرد و در نبرد سوم در ۱۵ سپتامبر ۱۹۱۶ علیه آلمان ها عمل کرد.
بریتانیایی ها ۱۵۰ فروند از Mark I را در دو نوع ساختند – نوع ماده ۷۵ که مجهز به دو مسلسل سنگین آب خنک ویکرز بود و نوع ۷۵ نر که این بار مجهز به یک توپ ۶ پوندی بود که در هر طرف نصب شده بود. یک پلت فرم خارجی نصب شد. این مخازن همچنین دارای ساختار چرخ دمی بودند که برای کنترل حرکت، تعادل و پشتیبانی در هنگام عبور از سنگرها استفاده می شد که ظاهراً در نسخه های بعدی به دلیل مشکل عدم اطمینان حذف شد. بریتانیایی‌ها در نهایت نسخه‌های جدیدتری از تانک را دریافت کردند که به Mark II، III، IV و V منجر شد. این نسخه‌ها زره‌های پیشرفته‌تر، موتور قدرتمندتر و حتی مسلسل‌های بیشتری داشتند. هنگامی که این زره پوش ها به خطوط مقدم رسیدند، تانک های اصلی Mark I به وظایف غیر رزمی، از جمله تدارکات زرهی و سیگنال دهی بی سیم مجهز به یک آنتن بزرگ منتقل شدند.
۲- Schneider CA 1
تانک ها در طول جنگ جهانی اول هنوز یک مفهوم جدید بودند، بنابراین ما هنوز طرح استاندارد بدنه و برجک تانک های مدرن امروزی را نداشتیم. اولین تانک سازان طرح های مختلفی را آزمایش کردند و اولین تانک فرانسوی – Schneider CA 1 – بر اساس تراکتور آمریکایی Holt ساخته شد که در نهایت به شرکت تراکتور کاترپیلار تبدیل شد. CA 1 اساساً یک محفظه زرهی است که روی شاسی تراکتور توسعه یافته Holt نصب شده است. این تانک دارای یک توپ ۷۵ میلی متری اشنایدر بود که در گوشه جلو سمت راست و دو مسلسل ۸ میلی متری Hotchkiss M1914 روی یک توپ در هر طرف نصب شده بود.
یک موتور ۷۵ اسب بخاری این تانک را به حرکت در می آورد و حداکثر سرعت آن ۸ کیلومتر در ساعت بود. تانک اشنایدر CA 1 دارای شش خدمه بود که شامل فرمانده، راننده، مهندس و سه توپچی می‌شد. جدا از طراحی جعبه ای روی شاسی، CA 1 دارای یک دماغه نوک تیز برای کمک به دید راننده بود، اما همچنین دارای یک میله شنی در جلو و یک دم برای عبور از موانع در خط جلو، از جمله سیم خاردار و خندق بود. این طراحی ظاهری شبیه کشتی به CA 1 داد و ژنرال جوفر که ۴۰۰ نمونه از این تانک را سفارش داد، آنها را «آهن‌پوش‌های زمینی» نامید.
با این حال، CA 1 در طول تصدی خود موفقیت چندانی نداشت. اولین ماموریت آن در ۱۶ آوریل ۱۹۱۷ یک فاجعه بود. از ۱۳۲ تانکی که در آن روز مستقر شدند، تنها ۵۶ تانک از نبرد جان سالم به در بردند. بسیاری از تانک ها نتوانستند بر موانعی که با آن روبرو بودند غلبه کنند و زره آنها به اندازه کافی قوی نبود که بتواند در برابر آتش مستقیم توپخانه آلمانی مقاومت کند. بیشتر تانک‌های زنده‌مانده نیز در نهایت به وظایف آموزشی یا لجستیکی منتقل شدند و تنها تعداد کمی در حملات کم‌اهمیت با پشتیبانی سنگین پیاده نظام شرکت کردند.
۳- سنت شاموند
تانک سنت چاموند پسر عموی اشنایدر CA 1 بود و هر دو تانک به صورت موازی توسعه یافتند. مانند اشنایدر، سنت چاموند نیز طراحی مشابه جعبه شنی داشت، اما دارای یک تفنگ ۷۵ میلی متری در جلو و مرکز تانک بود. علاوه بر این، سنت چاموند چهار مسلسل داشت – یکی در هر طرف – برای درگیر کردن پیاده نظام. با این حال، تانک دماغه بلند و آویزان داشت – به این معنی که فاقد یک سکوی ثابت بود و می‌توانست به راحتی در زمین فرو برود، به خصوص هنگام عبور از زمین‌های ناهموار، موانع و سنگرها.
این تانک سنگین اولین نبرد خود را در ۵ می ۱۹۱۷ در Laffaux Mill مشاهده کرد. با این حال، این یک افتتاح فاجعه بار بود و تنها سه تانک توانستند بر موانع موجود در میدان نبرد غلبه کنند، در حالی که بقیه در سنگرهای دشمن گیر کردند. فرانسوی ها به زودی استفاده از آنها را به عنوان تانک های تهاجمی متوقف کردند، اما آنها اغلب به عنوان توپ های تهاجمی متحرک موثر بودند. این کارایی آنها را به نسخه اولیه اسلحه های تهاجمی متحرک مانند Sturmgeshütz III – یکی از خطرناک ترین تانک های نیروهای محور در جنگ جهانی دوم تبدیل کرد.
۴- Sturmpanzerwagen A7V
اگرچه کشورهای عضو آنتانت سه گانه (قرارداد قبل از جنگ جهانی اول بین بریتانیا، فرانسه و روسیه) به جنگ زرهی اعتقاد داشتند، آلمانی ها عموماً آنها را هیولاهایی کند و غیرقابل اعتماد می دیدند که با آتش توپخانه می توان آنها را شکست داد. یا با گلوله های زره پوش شکست خورد. با این حال، شوک دیدن یک جعبه زرهی که با شلیک مسلسل قابل مهار نبود، آنها را به ساخت تانک خود سوق داد. Daimler-Motoren-Gesellschaft، پیشرو یکی از قدیمی ترین برندهای خودرو، اولین نمونه اولیه تانک آلمانی – Sturmpanzerwagen A7V – را در سال ۱۹۱۷ به دستور بخش حمل و نقل وزارت جنگ آلمان تولید کرد.
این تانک که رسماً به عنوان بخش حمل و نقل خودروهای زرهی تهاجمی تعیین شد، به یک توپ ۵۷ میلی‌متری میدانی و شش مسلسل Maxim MG08 – دو تا در هر طرف و دو قبضه در عقب – مسلح شد. مسلسل های آن به دو اپراتور نیاز داشت که در مجموع معادل ۱۴ پرسنل بود. همچنین این تانک دارای راننده، مکانیک، علامت دهنده و فرمانده بود. بدین ترتیب این تانک آلمانی برای انجام عملیات معمولی به ۱۸ سرباز نیاز داشت. این تانک نیز دارای مهمات زیادی بود که به بیش از ۳۰ تن می رسید. با وجود استفاده از دو موتور ۱۰۰ اسب بخاری دایملر برای به حرکت درآوردن آن، A7V حداکثر سرعت ۴.۸ کیلومتر در ساعت در جاده های خارج از جاده داشت و تنها می توانست حدود ۶۰ کیلومتر را با مخزن ۵۰۰ لیتری خود طی کند.
آلمان ۱۰۰ دستگاه A7V را در اکتبر ۱۹۱۷ سفارش داد و ۲۰ تانک از این تانک به سرعت تحویل داده شد. A7V اولین بار در ۲۱ مارس ۱۹۱۸ در نزدیکی سنت کوئنتین فرانسه وارد جنگ شد، زمانی که ۵ A7V شروع به پیشروی به سمت خطوط بریتانیا کردند. در طول این حمله، سه تانک از کار افتادند – یا به دلیل نقص مکانیکی یا گیر کردن در موانع. اما دو فروند A7V باقی مانده به حمله خود ادامه دادند و با موفقیت به اهداف خود اصابت کردند. با وجود موفقیت در نبرد اول، A7V ها در نبرد دوم Villers-Bretonneux در ۲۴ آوریل ۱۹۱۸ ناموفق بودند. این شکست منجر به حذف تانک از خدمت و لغو سفارش تانک های باقی مانده شد.
۵- رنو اف تی
این تانک اولین تانکی نیست که فرانسوی ها ساختند، اما ماندگارترین تانک را داشت و یکی از خودروهای نظامی است که مسیر تاریخ را تغییر داد. این دوام به همین دلیل است که رنو FT را اولین تانک مدرن با بدنه و برجک می‌دانند که هنوز هم می‌توانید آن را در بیشتر تانک‌های مدرن امروزی پیدا کنید. برخلاف طراحی های قبلی که هیولاهای کند و سنگینی بودند، رنو FT یک تانک جمع و جور و چابک بود که بر میدان های نبرد جنگ جهانی اول حکومت می کرد.این خودرو از یک موتور ۴.۵ لیتری چهار سیلندر با قدرت ۳۹ اسب بخار بهره می برد.
با این حال، تنها هفت تن وزن داشت و تنها دو خدمه داشت – راننده و توپچی/فرمانده. همچنین این تانک فرانسوی مجهز به مسلسل ۷.۹۲ میلی متری Hotchkiss یا توپ ۳۷ میلی متری Puteaux SA 18 بود. اولین عملیات FT در ۳۱ می ۱۹۱۸ بود که ۳۱ تانک هنگ توپخانه ویژه ۵۰۱ پیشروی آلمان را در Ploissy-Chazelle دفع کردند. این هنگ زرهی به تنهایی دو ستون از نیروهای آلمانی را شکست داد و تنها پنج تانک را از دست داد. این نشان دهنده پتانسیل بالای تانک رنو اف تی بود و بسیاری از کشورها از جمله ایالات متحده آن را سفارش دادند و یا مجوز ساخت آن را تحت لیسانس گرفتند.
منبع: روزیاتو
