بانک مرکزی، نقش اصلی فشار بر تولید و ریزش بازار سرمایه در ۴ ماه اخیر

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: بانک مرکزی نقش بسزایی در فشار بر تولید و کاهش بازار سرمایه در ۴ ماه گذشته داشته است نقش در ایجاد شوک در تولید و بازار سرمایه.

حسین محمودی اصل; کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با اخبار بورسوی بیان کرد: در مورد دامنه نوسانات بحث های مختلفی وجود دارد. معمولاً در شرایط ناپایدار تصمیم بر این است که احساسات بازار از طریق محدوده نوسان کنترل شود تا بازار به روند عادی خود بازگردد. در موارد غیر ضروری، دامنه نوسانات ممکن است همچنان محدود باشد که نشان دهنده نگرانی های خاصی در بازار سرمایه است. یکی از دلایلی که دامنه نوسان به شرایط عادی نسبت داده نمی شود، ممکن است دیده شدن صف خرید در محدوده مثبت و منفی ۲ درصد پس از رویت بودن صف فروش باشد.

وی تصریح کرد: مشکل اصلی بازار سرمایه دامنه نوسانات نیست، تولید و سرمایه گذاری از عوامل دیگر آسیب می بیند در ماه های اخیر در راستای منافع ملی صحبت هایی درباره تصمیمات و نتایج آن ها برای کاهش وجود داشته است تولید و سرمایه گذاری و پیامدهای آن، اما معمولاً تا زمانی که خطوط تولید تعطیل نشود و آثار آن مشهود نباشد، اقدام اصلاحی صورت نمی گیرد.

محمودی عسل افزود: حاشیه سود تولید ۱۳ درصد و نرخ سود در ایران سه برابر نرخ سود شرکت ها است. در کشورهای دیگر دنیا که نرخ بهره یک سوم نرخ سود شرکت است، از ابزار بهره برای کنترل تورم می توان استفاده کرد، زیرا سود تولید فاصله مناسبی با نرخ بهره دارد و تثبیت قیمت وجود ندارد. به همین دلیل تولید تقویت می شود و با انتقال منابع و نقدینگی جمع آوری شده به تولید، تولید کالا افزایش می یابد، تقاضا با عرضه داخلی کنترل می شود و با صادرات و واردات ارز به کشور و عرضه آن. ریال از بازار جمع‌آوری می‌شود، بنابراین برای پیاده‌سازی یک مدل موفق جهانی، باید شرایط مختلفی را که بر آن تأثیر می‌گذارند سنجید.

با نرخ تسهیلات تقریبا ۴۰ درصدی و سود ۱۳ درصدی حتی یک سوپرمارکت با چرخه فروش بالا هم نمی تواند دوام بیاورد چه برسد به تولید!

وی گفت: با نرخ تسهیلات تقریبا ۴۰ درصدی و سود ۱۳ درصدی حتی یک سوپرمارکت با چرخه فروش بالا هم نمی تواند دوام بیاورد چه برسد به تولید! در چنین شرایطی از یک سو تامین مالی تولید بسیار سخت و غیرموجه خواهد بود و از سوی دیگر انگیزه ای برای تولید با توجه به منابع موجود وجود نخواهد داشت. ناگفته نماند که این طرح از ابتدا شکست خورد و هزینه هایی را برای کشور به همراه داشت.

یک کارشناس بازار سرمایه با موضوع مالیات های کاذب گفت: تولید قبل از رسیدن به مالیات مقدار زیادی مالیات شبه پرداخت می کند و با کلاهبرداری های مختلف دست و پنجه نرم می کند. تسهیلات با چنین نرخ هایی یک شبه مشمول مالیات می شوند. تسویه ارزی ۵۰ درصد زیر قیمت شبه مالیات دردناک است زیرا در نهایت رانت خواران برنده اصلی هستند. نرخ های عجیب سود زمین، حقوق گمرکی و حق انتفاع، خوراک صنعتی و تعرفه انرژی نوعی مالیات شبه است زیرا در بسیاری از موارد از قیمت جهانی رقبا بالاتر است.

بیشتر بخوانید: ریزش بورس به دلیل تسویه ۵۵ درصد مطالبات پیمانکاران از طریق سفته

وی ادامه داد: این حکم علیرغم پیشنهاد و لغو قیمت ۷۰۰۰ تومانی مجلس، همچنان ناقض قانون الحاقی ۲ است، چرا که به طور خاص به موضوع حفظ رقابت پذیری و ایجاد انگیزه برای جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی اشاره شده است تخفیف و جبران قطعی یا کاهش تزریق گاز و تزریق صنعتی ذکر شده است و نرخ های فعلی به خصوص در حوزه تزریق گاز از نرخ های جهانی بالاتر است و اگر وظایف دیگری مانند مدیریت تیم و غیره را اضافه کنیم. ، وضعیت فشار بر تولید فاجعه بار و زنده است و آزمون و خطا مجدد به هیچ وجه موجه نیست.

مشکلات اساسی تر از تولید و سرمایه گذاری

محمودی عسل ادامه داد: مشکلات ما اساسی تر از بحث تولید و سرمایه گذاری است. باید از بازار شفافی به نام بورس و حرکت شرکت ها به سمت شفافیت حمایت شود. اتفاقات ناشی از بند ج تبصره ۶ روشن بود و از دولت و مجلس برای اصلاح اشتباهات کمال تشکر را داریم. اما قبل از آن، اقدامات پنل کارشناسی کشور و بورس می تواند به تصمیم گیری درست در زمان مناسب کمک کند. این اشتباه فاحشی است که وصول درآمد، مالیات و شبه مالیات را در کشور ما به هر نحوی اجباری بدانیم.

وی گفت: بخش غیرشفاف باید ملزم به پرداخت مالیات شود و با مبناهای جدید مالیاتی و شناسایی فرار مالیاتی جبران خسارت در کشور شود. با وجود فشارهای مداوم بر بخش تولید، طبیعی است که شاهد کاهش حاشیه سود و قیمت سهام و کمبود سرمایه گذاری باشیم. عدم توجیه در تولید همه صنایع را پوشش می دهد و محدود به بورس نمی شود، اما مزیت بورس این است که این سیگنال ها به دلیل شفافیت به سرعت دریافت می شود و می توان از بروز خطا جلوگیری کرد.

این کارشناس بازار سرمایه یادآور شد: بازار نباید روی دامنه نوسانات تمرکز کند، بلکه باید روی سایر عواملی که بازار را پوشش می دهد تمرکز کند. تعمیم افزایش دامنه نوسانات به برخی از نوسانگرها که به دلیل داده ها و جو نادرست در نوسان هستند باید با دقت انجام شود. بنابراین در تعیین دامنه نوسانات علاوه بر نقدینگی، باید به نوسانگرها نیز توجه کرد. این مشکل می تواند آسیب زا باشد و سهامداران را در بازار سرمایه متضرر کند.

نفوذ ۱۰۰ درصدی بانک مرکزی بر بازار سرمایه در ماه های اخیر

محمودی عسل با اشاره به سخنان رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه افزایش نرخ سود بین بانکی تاثیری در کاهش بازار نداشته است، گفت: بیش از ۵۰ درصد از عوامل ریزش بازار در ماه های اخیر توسط بانک مرکزی بوده است. چرا باید به بهانه کنترل بازار و ایجاد رانت ارز شرکت های فولادی، پتروشیمی، سیمانی و … را بانک مرکزی دریافت کند و با قیمت بالاتر عرضه کند؟ در سال ۱۴۰۲ حداقل ۴۵۰ همات اجاره توزیع شد که از این تعداد حداقل ۳۰۰ همات متعلق به شرکت های سهامی بود که پس از آن ۲ همات برای اداره بازار تزریق شد. متاسفانه کشور تا حدی بر اساس داده ها و تحلیل های نادرست اداره می شود. به عنوان مثال، بانک مرکزی می گوید پتروشیمی ها از یارانه استفاده می کنند، بنابراین باید ارز آنها کاهش یابد. مثلا اشتباه این است که قیمت مواد اولیه پتروشیمی دو برابر قیمت بازار جهانی است.

تحقق اهداف دشمن از طریق تصمیمات داخلی

وی افزود: بنابراین بحث یارانه باید تفکیک شود و اگر تکلیف و قیمت گذاری وجود دارد جبران شود. سود زیر نرخ بهره یا تسهیلات برابر با زیان است. نرخ سود ۱۳ درصدی و حرکت آن به زیر ۱۰ درصد به معنای تعطیلی تولید و اجرایی نشدن شعار سال است و در عین حال تعطیلی و تعدیل نیرو نیز زیاد است.

محمودی عسل توضیح داد: با توجه به موارد فوق بانک مرکزی مسئول ۵۰ درصد سقوط بازار است. ۲۵ تا ۳۰ درصد برای نرخ عرضه و تعیین قیمت های نظارتی برای پالایشگاه ها به وزارت نفت تعلق می گیرد و شاید ۱۰ درصد به قیمت های دستوری و عوامل دیگر تعلق می گیرد. اما نفوذ بانک مرکزی در بازار ما در سال گذشته ۵۰ درصد و در دو سه ماه گذشته ۱۰۰ درصد بوده است.

وی تاکید کرد: نرخ های پالایشی به دلیل عدم اطلاع قبلی و ارقام نامناسب غیرقانونی بود. در خصوص مالیات، تصمیم اشتباه مجلس اصلاح شد و افرادی از بازار سرمایه، سازمان بورس و کمیسیون اقتصادی به ریاست آقای پورابراهیمی تلاش زیادی در این زمینه کردند و این اقدام یک حرکت جمعی بود. اما قبل از این اتفاقات، مجلس خبرگان باید نظرسنجی انجام دهد، فعالان بازار باید زنگ خطر را بشنوند و موانع را برطرف کنند. نقش بورس نیز در این چند ماه تقویت شده است، ملاحظاتی جز منافع ملی وجود ندارد و باید از اشتباهات پرهیز کرد.

تصمیمات دولت، مهمترین اهرم بازار است

محمودی عسل تاکید کرد: تمرکز ما تنها بر موفقیت بازار سرمایه نیست، بلکه هدف ما تحقق شعار سال رونق، توجیه اقتصادی و حاشیه سود مناسب برای تولید و سرمایه گذاری و هدایت منابع به سمت تولید است. آنگاه بازار سرمایه نیز مسیر درستی را طی خواهد کرد. تصمیمات فنی مدیران سازمان بازار سرمایه برای جهت دهی به بازار کافی نیست و اهرم اصلی تصمیمات دولت است که باید تغییر و اصلاح شود.