تاراج سرمایه ملی در نیروگاه های حرارتی | مصرف سالانه گاز معادل هزینه ساخت ۵۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی
یک نیروگاه حرارتی گاز یارانه ای معادل هزینه ساخت ۵۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی می سوزاند. از مجموع ۳۸۹ میلیارد کیلووات ساعت برق تولیدی کشور در سال گذشته ۳۶۰ میلیارد کیلووات ساعت برق توسط نیروگاه های حرارتی تولید شده است.
افق میهن به نقل از روزنامه خراسان، شاید باور کردنی نباشد که تنها با هزینه سوخت مصرفی نیروگاه توس مشهد، می توان نیروگاه خورشیدی تقریباً با توان نیروگاه توس در سال ۲۰۱۸ ساخت. فقط یک سال و دیگر هرگز برق تولید نکنیم، نگران سوخت نباشیم، واضح است که هزینه نگهداری آن و همچنین هزینه های جانبی مانند هزینه نیروی کار نخواهد بود. قابل مقایسه با نیروگاه حرارتی
نیروگاه طوس مشهد ظرفیت اسمی تولید ۶۰۰ مگاوات برق در هر ساعت از شبانه روز را دارد که رقم بسیار قابل توجهی در تولید برق استان حدود ۶۰۰۰ مگاوات است که البته در روزهای سرد تنها ۲۰۰۰ مگاوات برق تولید می کند. به دلیل کمبود سوخت اگر فرض کنیم نیروگاه طوس بتواند ۱۰۰ درصد توان خود را بدون مشکل یا خرابی تولید کند، در یک سال بیش از ۵ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید می کند و با یک ضرب و تقسیم ساده می توان دریافت که این نیرو نیروگاه بیش از آن است که فقط گاز ۲۰ همات مصرف می کند که معادل ساخت حدود ۵۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی است.
هر متر مکعب گاز، ۴.۵ کیلووات برق
مدیرعامل شرکت مادر متخصص برق حرارتی اردیبهشت امسال از مجموع ۳۸۹ میلیارد کیلووات ساعت برق تولیدی کشور در سال گذشته، ۳۶۰ میلیارد کیلووات ساعت برق توسط نیروگاه های حرارتی تولید شده است. آبان امسال خبرگزاری شانا به نقل از رئیس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران می نویسد از مجموع ۲۴۰ میلیارد مترمکعب گاز مصرفی ایران، حدود ۸۰ میلیارد مترمکعب آن صرف انرژی حرارتی شده است. گیاهان؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که نیروگاه های حرارتی به ازای هر متر مکعب گاز ۴.۵ کیلووات ساعت برق تولید می کنند. این رقم کاملاً عملیاتی و واقعی است و به همین دلیل ممکن است از داده های برخی نیروگاه ها کمتر باشد.
برای یک کیلووات گاز ۶.۶ سنت می سوزانیم
خبرگزاری تسنیم آذر وی در سال ۱۴۰۲ نرخ گاز صادراتی را ۳۰ سنت اعلام کرد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که برای یک کیلووات ساعت برق در نیروگاه های حرارتی باید ۶.۶ سنت گاز مصرف کنیم. این عدد با فرض میانگین قیمت دلاری مرکز مبادلات که حدود ۶۰ هزار تومان است، به ما می گوید که در یک سال بیش از ۲۰ همت هزینه سوخت برای نیروگاه طوس ایجاد می شود. البته با فرض اینکه هیچ خرابی در نیروگاه رخ ندهد و نیروگاه بتواند توان اسمی کامل خود را تولید کند. بدیهی است که هزینه نگهداری نیروگاهی که در سال ۱۳۶۱ شروع به کار کرد، مبلغ قابل توجهی خواهد بود. اما ما در این گزارش روی این موارد تمرکز نمی کنیم.
روزنامه خراسان چند ماه پیش در گزارش های متعددی نرخ تولید برق خورشیدی برای یک مگاوات را بین ۳۰ تا ۵۰ میلیارد تومان اعلام کرد و به طور متوسط می توان دانست که راه اندازی ۵۰۰ مگاوات برق خورشیدی حدود ۲۰ همات هزینه دارد. و البته نیازی به نیروی کار زیاد و همچنین هزینه تعمیرات خاص ندارد و طبیعتا آسیب زیست محیطی به مراتب کمتری نسبت به نیروگاه های حرارتی
نیروگاه هایی ساخته شده اما به دلیل کمبود گاز استفاده نشده است
باید بدانیم که با همه این ارقام، دولت سیزدهم مدعی شد که توانسته ۹۰۰۰ مگاوات برق از طریق نیروگاه های حرارتی تولید کند. البته نکته جالب ماجرا این است که بدانید دو نیروگاه سیکل ترکیبی در استان در تربت حیدریه و سبزوار با مجموع ۳۶۶ مگاوات ظرفیت تولید برق و هزینه ای بالغ بر ۱۴۰ میلیون یورو در استان وجود دارد. خانه صمت استان به دلیل کمبود سوخت (گاز) در روزهای سرد سال. با وجود اینکه این دو نیروگاه در حال حاضر حتی یک کیلووات برق تولید نکرده اند. خرداد این ماه توسط مخبر ریاست سیزدهم افتتاح شد.
چون نفت هستیم!
این ارقام اطلاعاتی است که هر کارشناس می تواند به محض اینکه بخواهد به دست آورد. بنابراین محاسبه این میزان زیان برای مدیران دولتی که این مطالب را منتشر می کنند کار سختی نیست، اما اگر واقعاً بخواهیم بدانیم چرا با وجود چنین شرایطی هنوز یک مقام مسئول بر رویه قبلی اصرار دارد، شاید لازم باشد نفت کشور را به خاطر بسپاریم. برکت این کار را بکنیم که امیرخانی بارها در «نفحات نفت» به بوروکراسی تحمیل شده به کشور از طریق تولیدکننده نفت اشاره می کند. مدیران هر زمان که میدان برایشان تنگ است شیر نفت را باز می کنند و اینجا هم قیمت گاز تحویلی به نیروگاه ها به نقل از سایت بازار برق ایران ایرما ۷۵ تومان است. یعنی چیزی حدود ۲۴۰ برابر کمتر از نرخ گاز صادراتی، حالا با این نرخ همه نیروگاه ها می توانند تولید مقرون به صرفه و حتی سودآوری داشته باشند. حتی قیمت برق صادراتی به گفته مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر در مرداد وی در این ماه می نویسد: «در پی مصوبه وزیر نیرو، قیمت هر کیلووات ساعت برق مصرفی مراکز ماینینگ ارزهای دیجیتال بر اساس میانگین ریال برق صادراتی و میانگین حواله ارزی ایران تعیین شده است. مرکز مبادلات طلا برای دوره ۲۸ مرداد تا ۲۸ آبان امسال ۳۱۵۷۴ ریال محاسبه شده است. یعنی وقتی دلار به ۶۰ هزار تومان می رسد، نیروگاه های حرارتی ما حدود ۴ هزار تومان گاز می سوزانند تا حدود ۳ هزار تومان برق به دستگاه های رمز ارز بدهند. چرا چون ما نفت هستیم چگونه می توان این سطح از سردرگمی در مدیریت انرژی را توجیه کرد؟
ماجرای یارانه های پنهان
وقتی به درستی به این اطلاعات نگاه کنیم، متوجه می شویم که آنچه در اخبار به عنوان یارانه پنهان انرژی به چشم می خورد و خواستار افزایش قیمت انرژی است که البته در جای خود باید به طور جدی بررسی و موشکافی شود. یارانه ای که مدیران و مسئولان از آن برای پنهان کردن عمق سوء مدیریت استفاده می کنند، اما اکنون با نمایان شدن شدت تحریم ها و عمق آن، می بینیم که چه سال ها پنهان شده است کوه یخی که سال ها زیر آب بوده، کم کم پیدا می شود. چرا که با وجود تحریم ها و ایجاد مشکلات جدی و مکرر، اولاً در عقب ماندگی تکنولوژی و در گام بعدی کاهش چشمگیر درآمد کشور، مسئولان و مدیران نمی توانند هرجا که لازم باشد، پول نفت را پاشیده و مشکلات را زیر آن پنهان کنند. به محض کمبود برق نمی توانند روی روال قبلی پافشاری کنند و نیروگاه حرارتی راه اندازی کنند، زیرا دیگر حتی گاز هم وجود ندارد. آنها باید فکر کنند، خلاق باشند و از همه مهمتر چابک باشند، باید برنامه داشته باشند، شاید تعجب آور باشد که بدانیم در این روزها و سال هایی هستیم که به گفته رئیس برق استان به شدت دچار بحران انرژی هستیم. اتحادیه صنعت ما طرح و نقشه جامع انرژی نداریم. این بدان معناست که هر چه در مورد مسائل دیگر برنامه ریزی کنیم اتلاف وقت است، زیرا اساساً نمی توانیم بدانیم صنعت بر چه اساسی باید رشد کند. یک منطقه شهری چه ویژگی هایی می تواند ایجاد کند؟ وقتی نمی دانیم چقدر انرژی داریم، مبنای صحبت ما در مورد توسعه چیست؟ پیش می آید که با سرمایه گذاری زیاد نیروگاه گازی می سازیم و ژست توسعه می گیریم، اما گاز نداریم که آن را راه اندازی کنیم.