تداوم حیات موسسات ناتراز موجب تورم می‌شود
به گزارش افق میهن، محمدجواد شریف زاده درباره انحلال موسسه اعتباری نور گفت: این موسسه حاصل ادغام تعاونی های اعتباری کارسازان آینده، پیسگامان کویر یزد و صندوق های قرض الحسنه ریهان گستر و مشیز در سال ۱۳۹۲ بوده است. مدل فعالیت تعاونی ها و اعتبار موسسات این بود که با پرداخت سود بالا به سپرده‌ها، منابع را از مردم جمع‌آوری می‌کردند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم (پرداخت تسهیلات به سهامداران و شرکای آنها) در املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری می‌کردند. گاهی اوقات در این فرآیند فسادهای بیشتری رخ می داد و مقداری از پول از بانک خارج می شد.
وی ادامه داد: متأسفانه در روند ادغام این مؤسسات و تشکیل مؤسسه نور، دارایی ها متناسب با بدهی های واگذار شده واگذار نشد و در عین حال فعالیت مؤسسه موفقیت آمیز نبود و عدم تعادل ایجاد شد. گزارش‌های مالی این نهاد به تدریج افزایش یافت.» با توجه به این اختلاف نظرها و با توجه به تعریف وظایف این نهاد، بانک مرکزی به دنبال اختیاراتی فراتر از اختیارات خود بر اساس قوانین موجود بود و در نهایت در سال ۱۳۹۷ سازمان عالی هماهنگی اقتصادی شورا اختیارات جدیدی برای تعیین تکلیف این موسسه و برخی دیگر از موسسات اعتباری اعطا کرد. بانک مرکزی داد
شریف زاده گفت: یکی از این اختیارات تعیین هیات نظارت بود که بانک مرکزی این اقدام را برای تعیین تکلیف این نهاد انجام داد. بر خلاف نظر برخی کارشناسان، نظر هیات نظارت و در نتیجه بانک مرکزی در دوره ریاست همتی بر «ساماندهی» و «احیای» مؤسسه نور بود. این تصمیم بد طبیعتاً منجر به افزایش زیان انباشته، عدم تعادل و اضافه برداشت شد. سال گذشته سرانجام دولت سیزدهم تصمیم گرفت فعالیت موسسه نور را متوقف کند. در عین حال پیشنهاد شد سپرده های موسسه نور به بانک ملی واگذار شود و دارایی های مربوطه واگذار شود.
وی تصریح کرد: اگر بانک با عدم تعادل در بخش نقدینگی مواجه شود و امکان احیای آن بانک یا موسسه وجود نداشته باشد، ادامه فعالیت هر روزه بانک موجب تشدید عدم تعادل و کشش بیش از پیش منابع بانک مرکزی خواهد شد. آیا اگر این نهاد در همان ابتدا و با اختیارات شورای عالی سران کشورها منصوب می شد، میزان زیان انباشته و اضافه برداشت بسیار کمتر از امروز بود. تداوم وجود نهادهای در حال ورشکستگی منجر به شکل گیری تورمی در اقتصاد می شود که زیان آن گریبان همه را خواهد گرفت. بنابراین، هر چه زودتر فعالیت یک بانک یا موسسه اعتباری مشکل دار متوقف شود، به نفع همه است.
معاون بانکی وزارت اقتصاد درباره روند واگذاری گفت: سال گذشته این طرح از سوی بانک مرکزی به ستاد اقتصادی دولت پیشنهاد شد و ستاد با کلیات آن موافقت کرد. پس از آن مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی لازم بود که آن هم موجود است خرداد این ماه گرفته شده است. در مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی مقرر شد سپرده های مردمی در موسسه نور به بانک ملی و معادل ارزش دارایی های این موسسه به بانک ملی واریز شود.
وی بیان کرد: سپرده های مدیران موسسه نور یا سهامداران عمده آن و تعاونی ها و صندوق های منحل شده فوق یا بستگان و اشخاص مرتبط به بانک ملی ایران منتقل نمی شود. در واقع سپرده افرادی که به هر نحوی در ورشکستگی این موسسه نقش داشته اند به بانک ملی منتقل نمی شود و باید تا اتمام مراحل انحلال صبر کرد. اگر دارایی باقی بماند سپرده های خود را دریافت می کنند.
شریف زاده ادامه داد: علاوه بر این تصمیم روسا به گونه ای بود که هیچ گونه عدم تعادل، نه عدم تعادل دارایی و بدهی و نه عدم تعادل نقدینگی به بانک ملی منتقل نمی شود. پس از آن هم در کمیته فنی اصلاح نظام بانکی و هم در نامه رویه ای که به تصویب مراجع ذی ربط رسید، تلاش شد کار به گونه ای ادامه یابد که مشکل یک موسسه نامتعادل حل شود. که ضرری برای سپرده گذاران نداشته باشد و ضرر یا عدم تعادل تاثیری بر بانک نداشته باشد. ملی نکنید
وی گفت: میزان سپرده های منتقل شده به بانک ملی که ۳۳ میلیارد تومان است، نسبت به ترازنامه ۱۲۰۰ میلیارد تومانی بانک ملی و با توجه به دارایی های واگذار شده به ملی، رقم بسیار ناچیزی (کمتر از ۳ درصد) است. بانکی که مترادف با اراده است برای بانک ملی مشکلی نخواهد داشت.
معاون بانک وزارت اقتصاد درباره وضعیت بدهی مؤسسه نور گفت: مؤسسه نور سه نوع بدهی اصلی داشت، بدهی سپرده ها بالغ بر ۳۳ هزار میلیارد تومان بود که به جز سپرده های سهامداران، مدیران و بستگان آنها واگذار می شود. به بانک ملی بدهی های بیشتر از اضافه برداشت ها و بدهی های آنها که بانک مرکزی طرف حساب آن است و در نهایت از بدهی های مالیاتی ناشی می شود.
وی تصریح کرد: دارایی های موجود موسسه نور اعم از سپرده های اجباری و مقداری املاک که بخشی از آن شعب موسسه است پس از ارزیابی به بانک ملی منتقل می شود. مطالبات سایر طلبکاران یعنی بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی پس از تعیین تکلیف مطالبات و سایر دارایی های مؤسسه که برخی از آنها نزد مراجع قضایی نیز می باشد، تسویه خواهد شد. البته همانطور که در اطلاعیه بانک مرکزی آمده است، پس از پرداخت بدهی موسسه به طلبکاران مذکور، مبلغی باقی می ماند که به نسبت بین سهامداران این موسسه تقسیم می شود و پس از اتمام مراحل تصفیه، موسسه نور. منحل خواهد شد.
شریف زاده گفت: نیروی کار موسسه نور نزدیک به ۲۰۰۰ نفر است. مقرر شد طبق قراردادهایی که این افراد با موسسه نور بسته بودند به گروه بانک ملی منتقل شوند. شعب موسسه نور با نشان بانک ملی به فعالیت خود ادامه می دهند و مشتریان این موسسه مشتریان بانک ملی بوده و می توانند از خدمات این بانک بزرگ و معتبر استفاده کنند.
وی تصریح کرد: روش مورد استفاده در مورد موسسه نور می تواند الگوی مناسبی برای آینده کشور باشد. متاسفانه در اکثر ادغام های گذشته، عدم انطباق موسسات مشارکت کننده به بانک پذیرنده منتقل می شد. . اگر به گزارش حسابرسی برخی بانک های موجود در کدال نگاهی بیندازید، متوجه می شوید که پس از گذشت سال ها از واگذاری ادغام، همچنان عدم تعادل ناشی از واگذاری سپرده های مؤسسات میزان یا سامان الحجج یا … وجود دارد. بند شرط گزارش حسابرسی این بانک ها. اما در مورد موسسه نور و بانک ملی از روشی استفاده شد که اولاً با تعلیق و انحلال فعالیت نور، موتور تولید زیان در یکی از مؤسسات مالی و اعتباری کشور خاموش می شود و ثانیاً عدم تعادل. این موسسه به بانک گیرنده منتقل نمی شود.
