​تغییر زمین بازیگران بورسی در بازار سرمایه

با رشد روز گذشته، بازدهی بورس تهران از ابتدای سال همچنان در محدوده منفی قرار دارد. در این شرایط مسیر پیش روی بورس برای جبران عقب ماندگی خود در رالی بازار با توجه به مخاطرات سیاسی بسیار سخت و طاقت فرسا به نظر می رسد. اما یکی از نکات مثبت در مورد وضعیت معاملات روز شنبه به ارزش معاملات خرد و ورود پول واقعی به بورس بازمی گردد. با رشد روز گذشته ارزش معاملات خرد، برخی سناریوها حاکی از آن است که در صورت ادامه این وضعیت، بورس وارد مرحله جدیدی از رشد خواهد شد. بازدهی شاخص بورس متاثر از «تب تنش برون مرزی» (طی یازده روز معاملاتی) به منفی ۱.۸۹ درصد رسید. موضوعی که نشان می دهد بازار سهام تا چه حد می تواند تحت تاثیر ریسک های سیاسی بی ثبات باشد.

بورس تهران معاملات خود را در روزهای پایانی مهرماه آغاز کرد و توانست روز اول را با رشد ۰.۶۹ درصدی به پایان برساند. زمین بازی بازیگران بورس در این روز وضعیت متفاوتی به خود گرفت به طوری که پس از ۱۱ روز متوالی که حقوقی ها پیشتاز بازار بودند، این بار خالص تغییر مالکیت به بازیگران واقعی تغییر کرد و بیش از ۱۸ میلیارد تومان. نقدینگی از پرتفوی قانونی به سبد سهام معامله گران واقعی. بازار اضافه شد. البته این رقم به قدری ناچیز است که نمی تواند نشان دهنده جریان جدی پول باشد. اما دور شدن بازار از ترس و تردید معامله گران می تواند از نظر روانی وضعیت بهتری را به خصوص در فضای فعلی بازار ایجاد کند. حال این سوال پیش می آید که آیا می توان به تداوم رشد بازار امیدوار بود؟

کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که دو متغیر «رشد دلار نیما» و «کاهش ریسک های نظامی و منطقه ای» به وضوح اثرات مثبتی بر ادامه روند صعودی بورس تهران خواهند داشت. دلار نیما دیروز با افزایش قیمت مواجه شد و به سطح ۴۷ هزار و ۷۵۰ تومان رسید. این در حالی است که به گفته کارشناسان بورس، جهش هزار تومانی دلار نیما نشانه رشد بورس خواهد بود؛ تا زمانی که رشد این دلار محدود و در محدوده ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان باشد آنطور که باید تاثیرگذار نخواهد بود. به همین دلیل است که در اکثر مواقع این متغیر تاثیرگذار وزن قابل توجهی به فرآیند معاملات سهام نمی دهد.

نتایج اظهارات کارشناسان بورس نشان می دهد که با کاهش ریسک های سیاسی نمادهای کوچک پتانسیل بیشتری برای رشد خواهند داشت. اما جهش قابل توجه نرخ دلار نیما می تواند به سرعت این معادله را بر هم بزند. با توجه به اتفاقاتی که در دو هفته اخیر در بازار رخ داده است، می توان دریافت که در کوتاه مدت نمی توان فاصله دلار نیما با دلار آزاد و همچنین کاهش نرخ سود را کاهش داد. و در ریزش های اخیر شاخص متعادل و سهام خرد بازار، رفتار متعادل تری از خود نشان دادند.

شرط گذر هیجان

بورس تهران هفته جاری را با نشانه های مثبتی از امید فعالان بازار به سهام آغاز کرد. البته اتفاقات روز گذشته حاکی از هیجانات فضای معاملاتی بر اساس افزایش دامنه نوسان از یک تا سه درصد بود. اما در شرایط فعلی به نظر می رسد نگاه حاکم به معاملات همچنان برگرفته از بلاتکلیفی ها و ریسک های اساسی پیش رو باشد و همین موضوع دلیلی برای هیجان در معاملات روزهای آینده خواهد بود.

به همین دلیل نباید انتظار داشت که روند مذکور با قاطعیت ادامه یابد. طبق رویه ای که سایر بازارها دنبال می کنند، کارشناسان بورس را گزینه مناسب تری برای سرمایه گذاری می دانند. وضعیت فعلی روند قیمت در بازار ارز و سکه و رکود تورمی حاکم بر بازار مسکن طبیعتا بورس را در موقعیت برنده قرار می دهد. از سوی دیگر قرار گرفتن نرخ ارز در محدوده ۳۲ درصدی را می توان عامل بازدارنده ورود پول دانست که گرایش به بازار فوق را غیرقابل انکار می کند. البته در این راستا متغیرهای پولی و سیاست های حاکم باید با دقت بیشتری توسط سیاست گذار اعمال شود.

یکی دیگر از عواملی که می تواند بر تداوم رشد بورس تهران تأثیر بگذارد «پایان دادن وعده های سیاست گذار اقتصادی» است. از ابتدای تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری یکی از وعده های مهم مسعود مزیکیان استفاده از خبرگان در دولت جدید بود. اجرای هوشمندانه این وعده می تواند بسیار کارآمد و راهگشا باشد. اما اجرای ناشیانه آن می تواند به پاشنه آشیل دولت چهاردهم تبدیل شود. این موضوع و تاثیر آن بر بورس از این جهت حائز اهمیت است که در دوره های گذشته کارشناسان بازار سرمایه پشت درهای بسته به انتقاد از برخی تصمیمات پرداختند. بنابراین به نظر می رسد بخشی از روند نزولی بورس در سال های گذشته به همین موضوع مربوط باشد. علاوه بر آن، با توجه به روی کارآمدن دولت پزشکی و اظهارات حمایتی تیم اقتصادی بورس، در راستای وعده های ارزی سیاست گذار، طی آن روزها با تحرکات مثبت سرمایه گذاران بورس مواجه شد. .