جوانانی که خط شکن و پیشرو هستند

ایران تحلیل – گروه فرهنگی: ششمین برنامه «یک سه شنبه کوتاه» شامگاه سه شنبه ۲۶ دی ۱۴۰۲ در تالار استاد ناصری خانه هنرمندان ایران به اکران فیلم های کوتاه «بومهن» به کارگردانی شاهین زوار، «بوتی و دیوانه» به کارگردانی فاضل اسماعیلی و «حرام» به کارگردانی مهدی داوری اختصاص داشت. پس از برپایی نمایشگاه آثار، جلسه پرسش و پاسخ با حضور سحر عصر آزاد (منتقد) برگزار شد. در ابتدای این نشست شاهین زوار کارگردان فیلم کوتاه «بومهن» گفت: این فیلم هفتمین اثر کوتاه من در قالب فعالیت حرفه ای است و این اثر با وقوع زلزله در ترکیه شکل گرفت. برای ساخت فیلم باید بر اساس برخی اتفاقات نگرانی وجود داشت و زمانی که بچه ها در ترکیه از زیر آوار بیرون می آمدند و پدر و مادر خود را از دست داده بودند، ایده این کار مطرح شد. وی ادامه داد: ما هنوز فیلم «جنگ جهانی سوم» را ندیده بودیم و وقتی آن را دیدم متوجه شدم اتفاقی که در فیلم ما افتاد، در «جنگ جهانی سوم» هم دیدیم بدون اینکه نقطه مشترکی در تولید دو اثر داشته باشیم. و این نکته برای من جالب بود. زوار همکاری با سیاوش چراغی پور را افتخار توصیف کرد. وی با اشاره به آشنایی با این بازیگر و پیشنهاد بازی در «بومهن» از اعتماد وی برای حضور در این اثر تقدیر کرد. شاهین زوار گفت: من در فیلمنامه دخالتی نداشتم اما شرایط تولید و فنی متفاوت است. با توجه به شرایط جغرافیایی با مشکلات زیادی مواجه شدیم و پلان سیلوئت مفهومی (تکنیکی در عکاسی و نقاشی) را اضافه کردیم. سیاوش چراغی پور گفت: من طرفدار فیلم کوتاه هستم. بچه های این عرصه سرمایه های آینده ایران هستند و سینمای ایران با آنها جلو خواهد رفت. جوانان در عرصه فیلمسازی پیشگام هستند، مانند همه زمینه ها، مرزها را می شکنند، از قراردادهای مرسوم عبور می کنند و با دنیای در حال پیشرفت همگام می شوند. آنها شجاع و مبتکر هستند و در واقع با همکاری با فیلم های کوتاه به آهنگ هایم کمک می کنم. رابطه بازیگر و کارگردان در فیلم کوتاه را دوست دارم و چالش ها و تجربیات این قسمت برایم ارزشمند است. در فیلم‌های بلند کارگردانان قدرت ریسک کردن و رفتن به سراغ افرادی که چندین اثر مشابه دارند را ندارند، اما بچه‌های جوان در حال تجربه هستند و به دنبال این هستند که بازی‌های جدیدی از بازیگر دریافت کنند. وی درباره بازی پاشا در فیلم «بومهن» تاکید کرد: پاشا تکلیف مشخصی دارد و شرایط زندگی، تنهایی و ناتوانی همسرش باعث شده دخترش تکیه گاه او باشد. همتا دختری فراتر از سنش است چون گذشته خاصی داشت، رابطه پاشا و این دختر فراتر از پدر و فرزند است و همتا برای او همنشین است. این نوع داستان ها و اتفاقات که موقعیت های روشنی دارند مورد استقبال من هستند و دنبال پیچیدگی شخصیت ها نیستم. سارا مایلی بازیگر نقش همتا نیز اظهار کرد: همتا متوجه شد پدرش مادرش را دوست ندارد و بعد از زلزله همتا با دیدن پدرش به یاد گذشته می افتد و به نوعی تلافی می کند. سحر عصر آزاد همچنین با اشاره به اینکه در «یک سه شنبه کوتاه» شاهد اکران آثاری هستیم که اکثرا کمتر دیده می شوند و اولین نمایش آنها در این برنامه است، گفت: شناخت دیدگاه فیلمسازان کوتاه اهمیت دارد. آنچه در جامعه می گذرد را می توان در نگاه نسل جوان و فیلمسازان جدید به حوزه فیلم کوتاه دید و این برای من جالب است. وی بیان کرد: فیلم «بومهن» با فیلمنامه ای از پدرام افشار و ایده آناهیتا سعیدی منش نوشته شده و حضور افرادی چون سیاوش چراغی پور می تواند آثار کوتاه را غنا بخشد. این فیلم در کارگردانی یک اثر پخته و منسجم بود و چینش میزانسن ها و ماهیت روایت ها در ۱۲ دقیقه کارگردانی قوی داشت. گره گشایی از فیلمنامه نیاز به انتظار بیشتری دارد و در این اثر نشانه گذاری به چشم می خورد.
در ادامه این نشست مهدی داوری کارگردان فیلم کوتاه «حرام» گفت: کارگردانی فیلمنامه هایی که می نویسم برایم مهم است و حالم بهتر است. اگر قرار است کارگردانی کنم، باید روایت کارم را بنویسم و ​​ترجیح می دهم خودم فیلمنامه ام را بنویسم. دوست دارم هر داستانی را که می خواهم با توجه به خود داستان و بر اساس سبک روایت بسازم. زمانی که دکوپاژها را انجام می دادم، به دنبال ایجاد دنیایی بودم که شخصیت در آن شبیه یک کودک باشد و هیچ ارتباطی با دنیای بیرون نداشته باشد. اگر علیرضا برازنده، فیلمبردار خوب نبود، شاید این اثر ساخته نمی شد. در چند جلسه از تجربیات ایشان استفاده کردیم، این استاد سینما در ساخت این فیلم کمک زیادی کرد و فیلمبردار فیلم دستیار اول علیرضا برازنده بود. وی ادامه داد: یکی دو ماه از آغاز اکران فیلم در جشنواره های بین المللی می گذرد و امیدوارم اتفاقات خوبی برای این فیلم بیفتد. پس از ساخت فیلم برای آهنگساز ارسال شد و بر اساس فیلم، موسیقی آن تولید شد. استفاده از قدرت، هویت و رسانه در ساخت این فیلم در ذهن من بود و وقتی اثر از دست نویسنده خارج شود، هر کسی می تواند هر برداشتی داشته باشد. همچنین آروین محتشمی بازیگر فیلم «هرم» با اشاره به تجربه بازی در تئاتر گفت: بازنمایی این شخصیت خاص سختی خاص خودش را داشت و من مجبور شدم به سمتی بروم که شخصیت در آن قرار دارد. نه زوال عقل و نه آشنا با محیط موجود.» امیدوارم توانسته باشم این نقش را ایفا کنم. من در تئاتر کار می کنم و این دومین فیلم کوتاهی است که در آن بازی می کنم. ایده کارگردان برای این کاراکتر مثل یک بچه بود و من احساس می کردم بچه هستم. سعی می کردیم به این سمت برویم تا همه چیز در محیط برای شخصیت جدید باشد. عصر آزاد همچنین بیان کرد: دنیای فیلم را می توان به دنیای حوادث تبدیل کرد و هرکسی می تواند برداشت خود را از آن داشته باشد. نویسنده در حال نویسندگی، کارگردانی اثر است و با چالش‌های فضا و شخصیت منزوی روبرو شده است. تعابیر مختلفی از فضای فیلم وجود دارد اما این محیط بسیار شبیه به یک ذهن بسته بود. دنیایی ترسناک و وهم انگیز در این اثر به تصویر کشیده شده است. استفاده درست از متخصصان و پیشکسوتان سینما به فیلمسازان کمک می کند. این حرکت هوشمندانه ای است و تاثیر این اهمیت را در کیفیت کار می توان دید.

در بخشی دیگر از این دیدار رضا فیاضی بازیگر فیلم کوتاه
بوتی و دیوانه تصریح کرد: من با بچه های خردسال خیلی کار کردم و عشقم کار با جوانانی است که شاگرد من بودند یا با آنها کار می کردم. کارگردان «بوتی و دیوانه» برای همکاری در تئاتر به سراغ من آمد و در نهایت بدون اینکه این کارگردان را بشناسم، بازی در کار را پذیرفتم. داستان را خوانده بودم اما با تدوین دنیای دیگری دیدم و به این کارگردان ایمان آوردم. ممکن است روشنفکرانه صحبت کنیم و در قالب بمانیم، اما درست صحبت کردن با فکر متفاوت است و من از نگاه این کارگردان در این فیلم خیلی خوشم آمد. وی ادامه داد: صحبتی درباره دکتر بوتی داشتیم اما این اثر را در یک شبانه روز و در یک بازه زمانی فشرده تصویربرداری کردیم. من سعی کردم
اغراق نمی کنم، من خودم این شخصیت را دوست داشتم و مخاطب باید در مورد این نقش نظر بدهد. فیاضی گفت: بسیاری از دوستان من را با نام آقای جمالی در سریال «زی زی گولو» می شناسند. با وجود تنوع در آثارم از جمله آثار تاریخی، مردم این نقش را به یاد دارند و من تلاشی برای ایجاد تیپ نکردم. فاضل اسماعیلی کارگردان فیلم کوتاه «بوتی و دیوانه» گفت: این بیستمین فیلمی است که ساخته ام و تاکنون ۱۹ اثر ساخته ام که منتشر نشده است. دلیل این اتفاق این است که در این فیلم ۸۰ درصد به خواسته هایم نزدیک شدم و خروجی برایم ایده آل بود. حضور در کنار رضا فیاضی بازیگر سینما و تلویزیون اتفاق خوبی بود. من ۵ سال روی فیلمنامه این فیلم کار کردم. در تمام این سال ها این فیلم را ساختم و تدوین کردم و در نهایت این اثر تولید شد. وی با اشاره به چگونگی شکل گیری ایده «غنیمت و دیوانه» گفت: برای من مهم است که سوال کنم و این تابو پرسیدن از قدرتمندان باید شکسته شود و به موازات این تفکرات شکل گرفت. از حضار پرسیدم اگر به این موضوع فکر کرده اند، اگر با قدرت در دنیا همخوانی نداشته باشید حذف می شوید؟ این سوال است؛ آنچه برای من مهم است این است که آیا مخاطب می تواند با کار من قدمی به جلو بردارد؟ اگر فقط سلیقه مخاطب را دنبال کنیم در باتلاق سینمای تجاری غرق می شویم. الهه رعیت پیشه تهیه کننده و بازیگر این فیلم نیز یادآور شد: به همه کسانی که آثارشان در «یک سه شنبه کوتاه» نمایش داده شد، تبریک می گویم و خسته نباشید. من با فیلمنامه ها و آثار آقای اسماعیلی آشنا بودم و سطح افکار ایشان را می دانستم. ابتدا به من پیشنهاد بازی در این کار داده شد و سپس با توجه به علاقه ای که به کار داشتم، تولید را پذیرفتم. در طول ۵ سال این فیلمنامه بازنویسی شد و هر چه بیشتر این فیلمنامه را خواندم، معانی بیشتری پیدا کردم و همه شخصیت ها را دیدم. وی افزود: روایت این اثر در بیمارستان نیست، در موزه حیات وحش است و دکتر بوتی بیماران خود را در این موزه نگهداری می کند. با اینکه با کارگردان درباره نقش صحبت می کردیم، پیشنهاد می دادم و او تصحیح می کرد و در نهایت نقش را گرفتم. من نقش های چالش برانگیز را دوست دارم. این فیلم را باید چندین بار دید تا متوجه موضوع شد. نمی توان با یک بار دیدن این اثر را تحلیل کرد. سحر عصر آزاد نیز نقش دکتر بوتی را چندلایه و دارای جنبه های مختلف دانست و گفت: حضور رضا فیاضی در آثار کوتاه سینمایی دلگرم کننده است و به استانداردسازی آثار کوتاه کمک می کند. پرانتز در کار باز می شود و فیلم محدود به جغرافیا و زمان خاصی نیست. شاید پایان فیلم در این شکل نمی گنجید. «یک سه شنبه کوتاه» عنوان مجموعه برنامه هایی است که به نمایش و پرسش و پاسخ با سازندگان فیلم کوتاه اختصاص دارد.