دانشمندان راز پیش‌بینی خورشیدگرفتگی‌ها توسط تمدن مایاها در طول قرن‌ها را فاش کردند
متنی قرون وسطایی از تمدن مایاها که برای پیش بینی خورشید گرفتگی نوشته شده بود، قرن هاست که ذهن محققان غربی را به خود مشغول کرده است. اما اخیراً دو محقق توانسته اند راز واقعی نحوه عملکرد آن را کشف کنند.
به گزارش افق میهن و به نقل از sciencealert; تمدن‌های بومی مکزیک و گواتمالا، بیش از دو هزار سال قبل از ورود اروپایی‌ها به قاره آمریکا، تقویم‌های دقیق و پیشرفته‌ای داشتند که به آنها اجازه می‌داد زمان رویدادهای مهم در آسمان و زمین را با دقت قابل توجهی پیش‌بینی کنند.
متأسفانه، بسیاری از این دانش – و متون حاوی آن – در جریان تفتیش عقاید اسپانیایی از بین رفت و تنها قطعات پراکنده‌ای باقی ماند که محققان مدرن می‌توانند روش‌های پیشرفته پیش‌بینی نجومی مایا را بازسازی کنند.
کد پنهان در “درسدن کدکس”
کتاب Dresden Codex که به قرن یازدهم یا دوازدهم پس از میلاد برمی گردد، یکی از چهار کتاب هیروگلیف مایا است که از دوران استعمار اروپا جان سالم به در برده است.
این کتاب از پوست درخت و به صورت آکاردئون در ۷۸ صفحه نوشته شده است. هر صفحه با دست نوشته و با رنگ های درخشان تزئین شده و حاوی اطلاعاتی در مورد نجوم، طالع بینی، فصول و دانش پزشکی است.
در جامعه مایا، پیش‌بینی خورشید گرفتگی – زمانی که نور خورشید توسط ماه در حال عبور مسدود می‌شود و بر زمین سایه می‌اندازد – یک موضوع بسیار مهم و آیینی بود.
کیمبرلی بروئر، مورخ دانشگاه تگزاس، در مصاحبه ای با The Conversation توضیح می دهد:
«اگر کسی می‌دانست که هنگام وقوع برخی رویدادهای آسمانی چه اتفاقی می‌افتد، می‌توانست به او هشدار داده شود و زمانی که چرخه‌ها تکرار می‌شوند، اقدام کند».
به عنوان مثال، هنگامی که خورشید در پشت ماه پنهان می شد و روز تاریک می شد، اشراف مایا برای قدرت بخشیدن به خدای خورشید مراسمی را انجام می دادند که از بدن خود خون می ریختند.
برویر می گوید:
کاهنان و حاکمان می‌دانستند چگونه رفتار کنند، چه مراسمی را انجام دهند و چه قربانی‌هایی به خدایان بدهند تا چرخه‌های نابودی، تولد دوباره و تجدید را ادامه دهند.»
جدول اسرارآمیز پیش بینی کسوف
در یکی از بخش‌های کدکس درسدن جدولی وجود دارد که به کارشناسان تقویم مایاها – به نام “روز نگهبان” – اجازه می‌دهد تا زمان خورشید گرفتگی را در حدود ۷۰۰ سال آینده پیش‌بینی کنند.
این جدول شامل ۴۰۵ ماه قمری (معادل ۱۱۹۶۰ روز) است. اما تا همین اواخر، دانشمندان دقیقاً نمی دانستند که چگونه از جدول استفاده می شود.
در مقاله جدیدی در مجله Science Advances، زبان شناس جان جاستسون از دانشگاه آلبانی و باستان شناس جاستین لاوری از دانشگاه ایالتی نیویورک در پلاتسبورگ توضیح قانع کننده ای برای نحوه استفاده صحیح از این جدول ارائه کرده اند.
راز میز مایا کشف شد
برای مدت طولانی تصور می شد که پس از رسیدن به ماه ۴۰۵، جدول باید دوباره از نو شروع شود – یعنی یک چرخه پیوسته که از ماه اول شروع می شود.
اما جاستسون و لاوری نشان دادند که این روش اصلاً جواب نمی دهد.
آنها در مقاله خود می نویسند:
“اگر جدول پس از ایستگاه نهایی تنظیم مجدد شود، گرفتگی های غیرمنتظره در جداول بعدی رخ می دهد و این خطاها با هر تکرار افزایش می یابد.”
در عوض، این دو محقق پیشنهاد می کنند که جدول جدید باید از سیصد و پنجاه و هشتمین ماه جدول قبلی شروع می شد. با این روش، پیش‌بینی‌ها فقط ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه جلوتر از زمان واقعی بود – هم برای خورشید و هم برای ماه.
همچنین می نویسند که گاهی لازم بود جدول جدیدی از ماه ۲۲۳ شروع شود تا انحرافات تدریجی در طول زمان اصلاح شود.
دقت شگفت انگیز یک تمدن باستانی
با مقایسه این جدول با دانش مدرن چرخه‌های خسوف، محققان دریافتند که با این روش، مایاها می‌توانند با دقت تمام خورشید گرفتگی‌های قابل مشاهده در قلمرو خود را بین سال‌های ۳۵۰ تا ۱۱۵۰ میلادی پیش‌بینی کنند.
این جدول به قدری دقیق بود که اختلاف پیش‌بینی آن با زمان واقعی کمتر از ۵۱ دقیقه در طول ۱۳۴ سال بود.
میراث ریاضی و معنوی مایاها
این کشف نگاهی جذاب به نقش حیاتی “نگهبانان روز” در جامعه مایا و ریاضیات پیشرفته ای که برای پیوند معنویت و کیهان استفاده می کردند ارائه می دهد.
