دیاِناِی بهدستآمده از موی بتهوون، ۲۰۰ سال بعد یک شگفتی را آشکار میکند
در یک دوشنبه طوفانی در مارس ۱۸۲۷، لودویگ ون بتهوون آهنگساز آلمانی پس از یک بیماری طولانی درگذشت. او از کریسمس قبلی زمین گیر شده بود. یرقان تمام بدنش را پوشانده بود، دستها و پاها و شکمش متورم شده بود و هر نفسی برایش به مبارزهای خطرناک تبدیل میشد.
به گزارش افق میهن و به نقل از sciencealert; وقتی اطرافیانش وسایل شخصی او را مرور کردند، به سندی رسیدند که بتهوون حدود ۲۵ سال قبل از آن نوشته بود: وصیت نامه ای که در آن از برادرانش می خواست تا جزئیات بیماری خود را با مردم در میان بگذارند.
امروز دیگر بر کسی پوشیده نیست که یکی از بزرگترین موسیقیدانانی که جهان تا به حال دیده است در اواسط دهه چهارم خود عملاً ناشنوا بوده است.
این تضاد غم انگیز همان چیزی بود که بتهوون می خواست جهان آن را بفهمد. نه فقط از دیدگاه شخصی، بلکه از نظر پزشکی.
بتهوون نزدیک به دو دهه از پزشکش بیشتر عمر کرد، اما تقریباً دو قرن پس از مرگ او، گروهی از محققان تصمیم گرفتند وصیت او را به روشی که او هرگز تصور نمی کرد اجرا کنند: با تجزیه و تحلیل ژنتیکی. دیDNA از نمونه های تایید شده موهای وی استخراج شد.
یوهانس کراوز، بیوشیمیست در موسسه انسان شناسی تکاملی ماکس پلانک در آلمان، در بیانیه ای هنگام انتشار نتایج در سال ۲۰۲۳ گفت:
«هدف اصلی ما روشن کردن مشکلات سلامتی بتهوون بود؛ معروفترین مشکلات کاهش شنوایی تدریجی است؛ کاهشی که در اواخر دهه بیست زندگی او شروع شد و او را عملاً تا سال ۱۸۱۸ ناشنوا کرد.
علت اصلی این کم شنوایی هرگز مشخص نشد. حتی پزشک شخصی او، دکتر یوهان آدام اشمیت، از آن بی خبر بود.
آنچه با وزوز گوش در دهه بیست زندگی بتهوون شروع شد، به تدریج منجر به کاهش تحمل صداهای بلند و در نهایت کاهش شنوایی در فرکانسهای بالا شد. موضوعی که عملا به کار موسیقیدانش پایان داد.
برای یک نوازنده، چه چیزی می تواند تلخ تر از این باشد؟ بتهوون در نامه ای خطاب به برادرانش اعتراف کرد که از این وضعیت «عمیقاً نگران» است. حتی به فکر خودکشی هم افتاد.
اما کم شنوایی تنها مشکلی نبود که او در بزرگسالی با آن دست و پنجه نرم می کرد. گفته می شود که او حداقل از ۲۲ سالگی دچار درد شدید شکم و اسهال مزمن بوده است.
شش سال قبل از مرگ او، اولین علائم بیماری کبد ظاهر شد. بیماری که گمان می رود حداقل تا حدی علت مرگ او در سن نسبتاً جوان ۵۶ سالگی بوده است.
در سال ۲۰۰۷، یک معاینه پزشکی قانونی از یک دسته مو که گمان میرود متعلق به بتهوون باشد، این فرضیه را مطرح کرد که مسمومیت با سرب ممکن است مرگ او را تسریع کرده یا حتی علت علائم کشنده او باشد.
با توجه به استفاده گسترده از ظروف سرب و درمان های پزشکی حاوی سرب در آن زمان، چنین نتیجه ای دور از انتظار نبود.
با این حال، یک مطالعه جدید منتشر شده در مارس ۲۰۲۳ این نظریه را رد می کند. نتایج نشان داد که موهای مورد استفاده در آن مطالعه در واقع متعلق به بتهوون نیست، بلکه متعلق به یک زن ناشناس است.
مهمتر از آن، چندین تار موی دیگر که به احتمال بسیار بیشتر متعلق به خود بتهوون است، نشان می دهد که مرگ او احتمالاً ناشی از عفونت هپاتیت B بوده است. عفونتی که با مصرف الکل و وجود عوامل خطر متعدد برای بیماری کبد تشدید می شود.
کراوس توضیح داد:
ما نمیتوانیم با قطعیت بگوییم چه چیزی بتهوون را کشته است، اما اکنون حداقل میتوانیم وجود یک خطر ژنتیکی قابل توجه و قرار گرفتن در معرض ویروس هپاتیت B را تأیید کنیم.
اما بیماری های دیگر او چطور؟
کراوس گفت:
ما نتوانستیم دلیل قطعی برای ناشنوایی یا مشکلات گوارشی بتهوون پیدا کنیم.
به یک معنا، اکنون با سؤالات بیشتری در مورد زندگی و مرگ این آهنگساز بزرگ کلاسیک روبرو هستیم:
از کجا هپاتیت گرفت؟ چگونه موهای یک زن برای قرن ها به عنوان موهای بتهوون پذیرفته شد؟ و علت واقعی درد شکم و کم شنوایی او چه بوده است؟
با توجه به اینکه این تحقیق از تمایل خود بتهوون برای درک عمومی از ناشنوایی خود الهام گرفته شده است، این نتیجه تا حدودی ناامید کننده به نظر می رسد. با این حال، شگفتی دیگری در ژن او پنهان بود.
بررسیهای بیشتر در مورد مقایسه کروموزوم Y در نمونههای مو با کروموزوم Y از بستگان پدری امروزی بتهوون، عدم تطابق را نشان داد.
این نشان می دهد که ممکن است روابط خارج از ازدواج در نسل های منتهی به تولد آهنگساز رخ داده باشد.
تریستان بگ، انسان شناس زیستی که اکنون در دانشگاه کمبریج در بریتانیا کار می کند، گفت:
این یافته نشان می دهد که بین زمان لقاح هندریک ون بتهوون در حدود سال ۱۵۷۲ در کامپنهوت، بلژیک، و تولد لودویگ ون بتهوون هفت نسل بعد، در سال ۱۷۷۰ در بن، آلمان، یک رویداد پدری خارج از ازدواج رخ داده است.
شاید این مکاشفه بیش از آن چیزی باشد که بتهوون جوان هنگام نوشتن وصیت نامه خود انتظار داشت.
او هرگز نمی توانست تصور کند که اسرار محفوظ در آن شب طوفانی و غم انگیز مارس ۱۸۲۷، زمانی که موهایش پس از مرگش کوتاه شد، دو قرن بعد چنین رونمایی شگفت انگیزی را رقم زد.
این تحقیق در Current Biology منتشر شده است.
نسخه قبلی این مقاله در مارس ۲۰۲۳ منتشر شده است.
