رازهای صورت ۱۲ هزار ساله؛ کشفی که نگاه نیاکانمان را آشکار میکند
یک کشف قابل توجه باستان شناسی نشان می دهد که اجداد ما چگونه خود را می دیدند.
یک ستون T شکل با نقش برجسته صورت انسان در Karahantepe، یک مکان باستانی در شانلی اورفا در جنوب شرقی ترکیه کشف شده است.
Karahantepe یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های شناخته شده است. جایی که انسان ها حدود ۱۲ هزار سال پیش در مکانی ثابت زندگی می کردند.
این تصویر از چهره انسان که در دوران نوسنگی ساخته شده است. سرنخ های مهمی در مورد تفکر نمادین و مفاهیم انتزاعی در جوامع اولیه بشری ارائه می دهد، زمانی که هنوز نوشته ای وجود نداشت و دامداری تازه در حال شکل گیری بود.
“ظرافت و پیچیدگی هنری”
پروفسور نجمی کارول، ناظر حفاری که در روز کشف در محل حضور داشت، می گوید: قبل از این باور داشتیم که سنگ هایی که پیدا کردیم نمادی از انسان هستند، اما این اولین بار بود که با یک چهره واقعی مواجه شدیم، لحظه فوق العاده هیجان انگیزی بود.
دکتر جران کابوکو، باستان شناس در دانشگاه لیورپول در بریتانیا و یکی از اعضای این پروژه، می گوید: “این یافته یک نمونه تکامل یافته و بسیار استادانه از ظرافت و پیچیدگی هنری است.”
او میگوید: «هرچه آثار بیشتری از مکانهای نوسنگی در اطراف شانلی اورفا به دست آوریم، بیشتر متوجه میشویم که جهان بسیار پیچیدهتر از آن چیزی است که فکر میکردیم.
در سال ۲۰۱۷، محققان تصویری ۱۲۰۰۰ ساله از یک انسان را در سایت باستان شناسی نهال عین گیو ۲، در دامنه های جنوب غربی بلندی های جولان کشف کردند.در این سنگ تراشی چهره ای با خطوط تیز، بینی کوچک و حدقه های عمیق چشم دیده می شود.
پروفسور کارول می گوید ما نباید فکر کنیم که این چهره نماد یک خدای باستانی است.
او می گوید: «ممکن است تصویر یک خدا یا موجود فراطبیعی نباشد. به احتمال زیاد از طریق شکل انسانی نماد یک ایده یا مفهوم است. این تصور با تفاسیر قبلی در مورد تحول فرهنگی مطابقت دارد.
پروفسور کارول می گوید: «نقوش برجسته اولیه بیشتر حیوانات را نشان می داد. چند قرن پس از گذار به زندگی بی تحرک، چهره های انسانی ظاهر شد. ابتدا با حیوانات و سپس به طور مستقل. این نشان می دهد که انسان ها به تدریج خود را در مرکز جهان می دیدند.
در این میان دکتر کابوکچو انگشت خود را روی جنبه احساسی این اثر انگشت می گذارد.
او میگوید: «آنها فقط یک صورت را اصلاح نکردند، بلکه به آن نگاه و احساس دادند. این افزودن معنی نشان می دهد که جهان بینی آنها بسیار پیچیده تر بوده است.”
“چهره آشنا”
حفاری ها در Karahantepe در سال ۲۰۱۹ آغاز شد، اما ترکیه برای اولین بار توجه جهانی را به میراث ماقبل تاریخ خود در Gobeklitepe جلب کرد که حدود یک ساعت با ماشین فاصله داشت. هر دو مکان بین ۹۶۰۰ تا ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد توسط انسان سکونت داشتند.
نمونه هایی مشابه چهره کاراهانتپه در منطقه شام از جمله لبنان، اسرائیل و سرزمین های اشغالی امروزی نیز کشف شده است.
در سال ۲۰۱۷، محققان دانشگاه عبری اورشلیم چهره انسانی دوازده هزار ساله را در محوطه باستانی نهال اینگیو دو، در دامنههای جنوب غربی بلندیهای جولان کشف کردند.
پروفسور ناتالی مونرو از دانشگاه کانکتیکات ایالات متحده که در آن پروژه همکاری داشت، می گوید: “کشف Karahantepe بلافاصله توجه ما را به خود جلب کرد.”
او می گوید: وقتی تصویر آن نقش را دیدیم، گفتیم ما این چهره را می شناسیم. شکل و ساختار آن برای ما بسیار آشنا بود.»
“سادگی سبک آن چشمگیر است؛ تنها با چند خط، چهره ای با ابروها و بینی مشخص و عمق آن با اسکنه ایجاد شده است.”
پروفسور مونرو می گوید: «همان هیجانی را که ده سال پیش وقتی خودمان را کشف کردیم، احساس کردم. واقعاً شگفتانگیز است که دو چهره را در دو مکان بسیار شبیه هم ببینیم.»
“تاریخ مشترک”
در آغاز دوره نوسنگی، تغییرات فرهنگی با شتاب قابل توجهی سراسر خاورمیانه را فرا گرفت. با این حال، پروفسور کارول می گوید جوامع آناتولی مانند Karahantepe و Gobeklitepe و مردم شام، اگرچه از وجود یکدیگر آگاه بودند، اما هر منطقه هویت فرهنگی منحصر به فرد خود را تشکیل می داد.
او می گوید: سانلی اورفه یکی از باشکوه ترین مظاهر آن عصر است و محوطه آن حاوی انسان گونه ترین نمادهای آن زمان است.
پروفسور مونرو نیز با این نظر موافق است. وی می گوید: تحقیقات قبلی ما نشان داد که این نوع هنر از شام به شمال و آناتولی گسترش یافته است، کشف اخیر در کاراهانتپه نشان می دهد که این زنجیره ادامه داشته است.
جدای از این چهره تراشیده شده، کاوش های کاراهانتپه، منطقه ای به مساحت ۱۴۰۰۰۰ متر مربع بر روی صخره های آهکی در قلب یک پارک ملی، مجموعه ای از ستون های T شکل دیگر را نیز آشکار کرده است. ستون هایی که احتمالا پشت بام ساختمان های مشترک، در کنار خانه ها و بناهای سنگی مختلف را نگه می داشتند.
کارشناسان بر این باورند که این کشف بسیار فراتر از یک گنجینه ملی برای ترکیه است. پروفسور کارول می گوید: «این فقط مربوط به آناتولی نیست. این پروژه بخشی از تاریخ مشترک همه انسان هاست.
منبع: بی بی سی
