روایت تلخ از مصائب سقط جنین در ایران

رئیس کانون جوانان وزارت بهداشت از سقط جنین روزانه ۱۰۰۰ نفر در کشور خبر داد. اما آیا این آمار درست است؟ خانم ها برای خاتمه بارداری چه هزینه هایی می پردازند؟

اوایل سال گذشته بود که سقط جنین غیرقانونی اعلام شد و پدرام پاکاین سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرد که سقط جنین جرم شناخته شده است. کمی بعد مشخص شد که در صورت مثبت بودن تست بارداری فردی نام وی در سامانه ثبت می شود و تا زمان لقاح نظارت می شود. در این صورت اگر سقط جنین عمدی یا غیرعمدی اتفاق بیفتد، وزارت بهداشت پیگیری می کند.

ممنوعیت سقط جنین در کشور با هدف کاهش آمار سقط جنین در کشور و در نتیجه افزایش جمعیت اجرا شد. در تیرماه ۱۴۰۱ صالح قاسمی، دبیر شورای راهبردی استان تهران درباره آمار سقط جنین در کشور گفت که سالانه ۳۷۰ هزار سقط جنین در کشور داریم که بیشتر آنها غیرقانونی است.

صابر جابری رئیس کانون جوانان وزارت بهداشت اخیرا در یک برنامه تلویزیونی گفته است که روزانه ۱۰۰۰ سقط جنین در کشور انجام می شود. به عبارت دیگر سالانه حدود ۳۶۰ هزار سقط جنین در کشور انجام می شود. اگر بر اساس آمار مراجع رسمی قرار بگیریم، می توان گفت که ممنوعیت و جرم انگاری کمکی به کاهش این آمار نکرده است.

دلایل اصلی سقط جنین در کشور

با توجه به غیرقانونی بودن سقط جنین در کشور، وزارت بهداشت چگونه به چنین آماری دست یافته است؟

صابر جابری رئیس کانون جوانان وزارت بهداشت توضیح داد: این آمار بر اساس برآوردها و بررسی های انجام شده به صورت میدانی منتشر شده است و آمار دقیق و مستندی برای این موضوع وجود ندارد به عنوان مثال در قالب در پرسشنامه ای از مردم پرسیده می شود که آیا فرد نزدیک خود را می شناسید که سقط جنین عمدی داشته است، به عبارت دیگر، این اطلاعات با روش های مختلف آماری به دست ما رسیده است؟

رئیس کانون جوانان جمعیت وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه این آمار تنها شامل سقط جنین می شود، خاطرنشان کرد: طبق بررسی های انجام شده سقط جنین سه علت اصلی و مکرر دارد؛ اولین دلیل عدم تمایل به فرزند بیشتر تحت تاثیر تنظیم خانواده شناسایی شده است. دلیل دوم مسائل اقتصادی و دلیل سوم بارداری نابهنگام است.

وی با اشاره به آثار زیانبار سقط جنین بر سلامت زنان باردار گفت: آثار زیانبار سقط جنین با اثرات روانی آغاز می شود و حتی در مواردی منجر به مرگ مادر می شود اما این آثار مخرب سقط غیرقانونی باعث نمی شود روند سقط جنین قانونی و مراکز آن به مردم معرفی می شود زیرا سقط جنین غیر قانونی، غیر اخلاقی و مغایر با مبانی دینی است.

رنج سقط جنین غیرقانونی

همانطور که قبلا گفته شد سقط جنین غیرقانونی جرم انگاری شده است و اکنون زنان باردار به دلایل مختلف اقدام به سقط غیرقانونی می کنند که می تواند برای آنها خطرناک باشد. اما این سوال نیز مطرح می شود که روند سقط جنین غیرقانونی در کشور چگونه است؟

با گشت و گذار در فضای مجازی می توانید افرادی را که سقط جنین غیرقانونی انجام می دهند پیدا کنید. البته پزشک بودن یا نبودن آنها ابهام دارد. این افراد برای جنین های جوان قرص های سقط جنین تجویز می کنند و برای جنین های بزرگتر سقط جنین و حتی زایمان زودرس در خانه را پیشنهاد می کنند.

برخی از کسانی که غیرقانونی عمل می کنند می گویند که هزینه سقط جنین بسته به سن جنین و محل زندگی زنان متفاوت است. اکانت تلگرامی که به عنوان متخصص زنان فعالیت می کند می گوید برای سقط بالای پنج ماه ۳۰ میلیون تومان دریافت می کند و در زمان سقط، ماما را با گواهی پزشکی به خانه زنان باردار می فرستد تا مراحل سقط را انجام دهد. برخی کار را با قیمت های پایین تر انجام می دهند. از ۱۰ میلیون تا ۲۰ میلیون

یک متخصص زنان و زایمان می گوید کار غیرقانونی محدودیتی ندارد. افراد ممکن است در یک زیرزمین غیربهداشتی سقط جنین انجام دهند یا به خانه زنان باردار مراجعه کنند. البته دلالانی هم هستند که به زنان قرص سقط جنین می فروشند. مشکل اصلی سقط جنین های غیرقانونی غیر اصولی بودن آنهاست. در واقع هیچ پروتکل درمانی یا استریلیزاسیون محیطی و تجهیزاتی رعایت نمی شود.

او می گوید بارها دیده ام که همان سقط های غیرقانونی به صورت اصولی انجام نمی شود و حتی جنین به طور کامل از بدن مادر خارج نشده و بقایای حاملگی دیده می شود. در این شرایط بیمار با خونریزی شدید به بیمارستان مراجعه می کند. جدای از بحث مشکلات روحی و عفونتی که برای مادر پیش می آید، احتمال مرگ و عوارض جبران ناپذیری مانند هیسترکتومی (برداشتن رحم با جراحی) وجود دارد.

این متخصص زنان می گوید: افرادی که سقط جنین انجام می دهند به دلیل غیرقانونی بودن آن هیچ تعهدی در قبال بیمار ندارند و حتی گاهی با تشدید خونریزی بیمار را در همان محیط رها می کنند. لازم به ذکر است که خانم ها گاهی نیاز به تزریق خون دارند و تزریق خون و فرآورده های خونی فقط در بیمارستان ها و با رعایت اصول علمی انجام می شود و در برخی مواقع افت شدید فشار خون و کم خونی شدید ناشی از سقط جنین منجر به اختلال می شود. منجر به ایست مغزی، قلبی و گاهی اوقات قلبی می شود.

او تاکید می کند که افرادی که این عملیات را انجام می دهند متخصص نیستند. یا ماماهایی هستند که قبلا در بیمارستان ها کار می کردند یا پیراپزشکی یا حتی پیراپزشکی بیمارستان های قدیمی. هر دو گروه با مشاهده این اعمال را به صورت تجربی و محدود یاد گرفتند و توانایی کنترل عوارض این فرآیند خطرناک را ندارند. اگر سازوکار قانونی در کشور وجود داشته باشد این اتفاقات رخ نمی دهد و باردارها تسلیم این اتفاقات تلخ نمی شوند و با نظارت پزشکان متخصص زنان و زایمان قطعا عوارض تا حد زیادی کاهش می یابد.

جامعه شناسان معتقدند تا زمانی که نیاز و تقاضای سقط جنین وجود داشته باشد، راه های غیرقانونی و زیرزمینی برای آن ایجاد می شود. در این میان، زنانی که از وضعیت مالی بهتری برخوردارند، در شرایط ایمن و سالم به بارداری خود پایان می دهند، اما زنانی که از نظر مالی در وضعیت نامناسبی قرار دارند، ممکن است به روش هایی متوسل شوند که سلامت آنها را به خطر می اندازد. در نتیجه باید به فکر راه حل های موثر بود; هم برای کاهش تعداد فزاینده سقط جنین و هم برای ایمنی سلامت زنان بارداری که قصد خاتمه بارداری خود را دارند.