رونمایی از یک بحران عجیب؛ هر روز به اندازه مصرف تهران سوخت در کشور گم می‌شود!
در شرایطی که کشور با چالش عدم تعادل انرژی مواجه است، موضوع قاچاق سوخت ایران به کشورهای دیگر به بحرانی جدی برای مسئولان دولتی تبدیل شده است.
افق میهن به نقل از خبرآنلاین، در روزهایی که مردم ایران با کمبود برق و گاز مواجه هستند و عدم تعادل انرژی به تهدیدی جدی برای کشور تبدیل شده است، حل معمای قاچاق سوخت بیش از پیش است. در فضای رسانه ای و در میان دولتمردان داغ هستند.
در همین راستا اخبار حاکی از آن است که این موضوع صدای مسعود بیزیکیان رئیس جمهور کشورمان را نیز درآورده است. او در ۲۴ ام آذر وی بیان کرد: ما تولید کننده و تامین کننده هستیم، این ۲۰ میلیون لیتر چگونه از بین می رود؟ هیچ کاری برای دار زدن ما نکردند. یک، صد یا هزار لیتر نیست! من نمی دانم چگونه باید نظارت کنم. بعد راحت می آییم پشت تریبون و می گوییم این اتفاق افتاده است. همین است [مسئله] در برق و آب هم هست. به هر طرف که نگاه می کنیم مشکل داریم. در دنیایی که همه چیز کنترل و نظارت است، ما روزانه بیست میلیون لیتر از دست می‌دهیم و نمی‌فهمیم چگونه این اتفاق می‌افتد.»
برای درک ابعاد میزان سوخت مفقود شده در ایران کافی است بدانید روزانه ۲۲ میلیون لیتر بنزین در تهران مصرف می شود. این آمار را مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه تهران اعلام کرد. به این ترتیب روزانه به اندازه مصرف تهران سوخت در کشور تلف می شود.
محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور نیز با ارائه آمار قاچاق کالا و ارز در سال ۱۴۰۰ حجم قاچاق در این سال را ۲۳.۳ میلیارد دلار معادل ۲۵ درصد تجارت خارجی کشور اعلام کرد. وی همچنین با اشاره به قاچاق حدود ۳ میلیارد دلار نفت و فرآورده های نفتی از عدم توانایی پاسخگویی به سوالات مردم در خصوص نحوه قاچاق روزانه ۳۰ میلیون لیتر نفت انتقاد کرد.
پیش از این محمدباقر قالیباف رئیس شورای اسلامی در جلسه علنی مجلس گفته بود: روزانه ۲۵ تا ۳۰ میلیون لیتر فرآورده به صورت قاچاق از کشور خارج می شود، پس شک نکنید این قاچاق سازمان یافته و تولید است. مراکز و مصرف کنندگان اصلی اولین تولیدکنندگان این قاچاق هستند. .
حالا خبرها حاکی از ورود جدی مردم بهارستانی به این موضوع است تا دولت گره درهم قاچاق سوخت را بگشاید.
در این زمینه عبدالجلال ایری; سخنگوی کمیسیون ساخت و ساز مجلس شورای اسلامی از آغاز روند تحقیق و تفحص از وزارت نفت خبر داد و گفت: بر اساس اظهارات رئیس جمهور روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت در کشور از بین می رود. این مشکل حکایت از ضعف جدی در نظارت و وجود تخلفات سازمان یافته در فرآیند تولید و توزیع فرآورده های نفتی دارد. این حجم از قاچاق سوخت که مصداق بارز غارت بیت المال است باید به دقت بررسی شود و عوامل دخیل شناسایی و با آنها برخورد قانونی شود.
مالک شریعتی، عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز گفت: برآوردها نشان می دهد روزانه ۱۰ میلیون لیتر گازوئیل و ۵ میلیون لیتر بنزین قاچاق می شود.
همچنین حجت الاسلام علیرضا سلیمی از اعضای هیئت رئیسه مجلس امروز – یکم دی – وی در پاسخ به اظهارات رئیس جمهور مبنی بر تلفات ۲۰ تا ۳۰ میلیون لیتری سوخت در کشور، گفت: منظور رئیس جمهور از اتلاف سوخت، قاچاق است؛ اما آمار این قاچاق بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون لیتر متغیر است. البته این مقدار غیر از گازوئیل است که به صورت جداگانه در مورد آن صحبت می شود».
از سوی دیگر فدا حسین مالکی نماینده مردم زاهدان در شورای اسلامی می گوید: منشاء قاچاق سوخت از خود پالایشگاه ها است و گفته می شود این قاچاق توسط مردم بومی انجام می شود. بسیار غیرحرفه ای و حتی بی ربط.”
مرتضی عزتی، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در پاسخ به این سوال که برآوردها از قاچاق سوخت چیست؟ وی گفت: بر اساس آمارهای غیررسمی روزانه نزدیک به ۲۵ میلیون لیتر سوخت به صورت رسمی و غیررسمی به خارج از کشور صادر می شود. دولت می تواند جلوی قاچاق آن را بگیرد و خودش صادر کند تا درآمد بسیار بیشتری داشته باشد. در این صورت نیازی به افزایش قیمت بنزین نیست.
از سوی دیگر علی شمس اردکانی، کارشناس اقتصادی با بیان اینکه قاچاقچیان بنزین در همه جا نفوذ دارند، گفت: وی قیمت بنزین در افغانستان را ۴۰ هزار تومان و در ایران بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان در هر لیتر عنوان کرد. این اظهارات گلایه آشکار شمس اردکانی کارشناس اقتصاد انرژی از وضعیت توزیع بنزین است.
موسی غنی نژاد، کارشناس اقتصادی در پاسخ به این موضوع گفت: روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر بنزین مصرف می کنیم که تنها ۷۰ میلیون لیتر آن مصرف واقعی و مابقی به صورت قاچاق به خارج از کشور می رود.
حسین راغوفر، کارشناس اقتصادی در گفتگو با رسانه ها اعلام کرد بر اساس آمار رسمی روزانه ۲۰ میلیون لیتر بنزین در کشور قاچاق می شود. اگر به این میزان سوخت فکر کنیم، می توان تصور کرد که معادل چند صد یا حتی چند هزار کامیون بنزین است. طبیعتاً این موضوع فقط از عهده کولبرها و مردم عادی بر نمی آید، بلکه یک فعالیت سازمان یافته و به عبارتی دولتی است.
سید هاشم اورعی رئیس انجمن علمی انرژی ایران می گوید: در حوزه بنزین روزانه در بهترین حالت بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون لیتر قاچاق می شود که به معنای تردد روزانه ۱۰۰۰ کامیون تانکر است، حجم عظیمی که نمی توان آن را به ترافیک چند نیسان تقلیل داد. به نظر می رسد قاچاقچیان سوخت پشت موضوعاتی مانند حامل های سوخت و معیشت مرزنشینان پنهان شده اند.
