رویای اسکان در ورای زمین؛ آیا انسان میتواند هوای مریخ را تنفس کند؟
فرض کنید روی سیاره مریخ فرود آمده اید. برای زنده ماندن به چه چیزی نیاز دارید؟ اول از همه به آب، غذا، سرپناه و البته اکسیژن.
در سیاره زمین، اکسیژن در هوا وجود دارد و گیاهان و برخی از انواع باکتری ها نیز آن را برای ما فراهم می کنند.
اما اکسیژن تنها گاز موجود در جو زمین نیست. این حتی فراوان ترین گاز روی سیاره ما نیست. در واقع تنها ۲۱ درصد هوای ما از اکسیژن و بخش قابل توجهی از آن (حدود ۷۸ درصد) از نیتروژن تشکیل شده است.
حال، اگر بیشتر هوا از نیتروژن تشکیل شده است، چرا ما اکسیژن تنفس می کنیم؟ پاسخ این است که وقتی نفس میکشیم، همه چیز موجود در هوا را وارد بدن خود میکنیم. اما بدن ما فقط از اکسیژن استفاده می کند و با بازدم، بقیه گازها را دوباره بیرون می اندازد.
هوای مریخ
جو مریخ نازک است و حجم آن تنها ۱ درصد جو زمین است. به عبارت دیگر، ۹۹ درصد هوای کمتری در مریخ نسبت به زمین وجود دارد.
یکی از دلایل چنین جو نازکی این است که اندازه مریخ تقریباً نصف زمین است و گرانش آن به اندازه کافی قوی نیست که از خروج گازهای جوی به فضا جلوگیری کند.
فراوان ترین گاز موجود در جو مریخ یا به عبارتی ۹۶ درصد هوای آن گاز است دی دی اکسید کربن است.
در حالی که برای ساکنان این سیاره، دی دی اکسید کربن یک گاز سمی در نظر گرفته می شود و به همین دلیل کمتر از ۱ درصد جو سیاره ما را تشکیل می دهد.
مریخ تقریباً هیچ اکسیژنی ندارد و در واقع تنها «یک دهم» هوای سیاره از اکسیژن تشکیل شده است که برای بقای انسان کافی نیست.
به همین دلیل، اگر سعی کنید بدون استفاده از تجهیزات لباس فضانوردی که اکسیژن مورد نیاز ما را تامین می کند، در جو مریخ نفس بکشید، بلافاصله خواهید مرد.
زندگی بدون اکسیژن
تاکنون محققان هیچ مدرکی دال بر وجود حیات در مریخ پیدا نکرده اند. اما جستوجو تازه آغاز شده است و کاوشگرهای روباتیک هنوز سطح مریخ را خراشیدهاند.
در مریخ، نه تنها اکسیژن کافی برای پشتیبانی از حیات وجود ندارد، بلکه آب مایع بسیار کمی نیز در سطح آن یافت شده است. دمای هوای مریخ نیز بسیار سرد است و در شب به بیش از «منفی ۷۳ درجه سانتیگراد» می رسد.
با این حال، برخی از موجودات از سیاره ما می توانند در مریخ زنده بمانند. به خصوص موجوداتی که در میان یخ های قطب جنوب، در کف اقیانوس ها و کیلومترها زیر پوسته زمین پیدا شده اند. در این مکان ها دمای بسیار گرم یا بسیار سرد است، تقریباً آب وجود ندارد و اکسیژن کمی یافت می شود.
به همین دلیل، اعتقاد بر این است که حتی اگر در حال حاضر حیات در مریخ وجود نداشته باشد، ممکن است میلیاردها سال پیش وجود داشته باشد، زمانی که اتمسفر ضخیمتر، اکسیژنتر، گرمتر و میزان آب مایع روی سطح مریخ بیشتر بوده است. .
این نیز یکی از اهداف مأموریت “پایداری” مریخ نورد ناسا برای کاوش مریخ است. این به معنای جستجوی نشانه های حیات در مریخ باستانی است. به همین دلیل، این کاوشگر به دنبال فسیلهایی از موجوداتی است که احتمالا زمانی در آنجا زندگی میکردهاند و احتمالاً زندگی بدوی مانند میکروبها در صخرههای مریخ داشتهاند.
تولید اکسیژن در مریخ
یکی از هفت ابزار مفید کاوشگر «Persistence» دستگاهی به نام MOXIE است که می تواند دی دی اکسید کربن جو مریخ را به اکسیژن تبدیل کنید.
اگر این دستگاه همانطور که دانشمندان امیدوارند کار کند، فضانوردانی که در آینده روی مریخ فرود می آیند نه تنها می توانند اکسیژن خود را تولید کنند، بلکه می توانند از آن به عنوان یکی از مواد تشکیل دهنده سوخت موشک برای بازگشت به زمین نیز استفاده کنند.
هر چه انسانها بتوانند در مریخ اکسیژن بیشتری بسازند، نیاز کمتری به رساندن اکسیژن مورد نیاز خود از زمین به مریخ دارند و به این ترتیب، سفر فضانوردان به مریخ آسانتر میشود.
ناسا هنوز در حال کار بر روی فناوری های جدید برای ارسال انسان به مریخ است و این رویا ممکن است در دهه آینده، شاید در اواخر دهه ۲۰۳۰، به واقعیت تبدیل شود.
منبع: یورونیوز