ریزش سنگین حباب اهرمی‌ های بورس

افق میهنی –

بازگشت بازار سهام در هفته پس از انتخابات با رشد ۵.۱۶ درصدی شاخص همراه بود. در حالی که علیرغم رشد شاخص در دو روز ابتدایی هفته، در روزهای بعد با افزایش عرضه مواجه شد. کاهش چشمگیر حباب «صندوق اهرمی» نیز از نکات جالب این روزهای معاملات بورس تهران است. کاهش قیمت واحدهای این صندوق و افزایش نقدینگی پرتفوی سرمایه گذاری این صندوق ها دو دلیل کاهش حباب صندوق های مذکور است که سیگنالی از عدم اطمینان به فضای بازار می دهد.

شاخص کل بورس تهران برای سومین روز متوالی به روند نزولی خود ادامه داد تا اینکه تعداد روزهای منفی شاخص کل در هفته گذشته از روزهای مثبت خود فراتر رفت. شاخص کل برای سومین هفته متوالی در مقیاس هفتگی رشد کرد و شاخص مذکور در هفته قبل ۵.۱۶ درصد افزایش قد را تجربه کرد.

بازار از دریچه آمار

در معاملات آخرین روز هفته شاخص کل بورس با افت ۰.۳۵ درصدی در سطح ۲ میلیون و ۲۰۹ هزار واحد به کار خود پایان داد. شاخص همووزن نیز در جریان معاملات روز چهارشنبه ۰.۳۹ ارتفاع خود را از دست داد. در فرابورس شاخص کل این بازار ۰.۹۵ درصد کاهش را به ثبت رساند. همچنین طی معاملات دیروز ۳۹۳ میلیارد تومان پول واقعی از بورس خارج شد. در چهار روز گذشته یک هزار و ۱۴۹ میلیارد تومان پول از تالار شیشه ای خارج شده و در هفته ای که گذشت تنها روز شنبه بازار با ورود پول واقعی همراه شد. ارزش معاملات خرد بازار نیز ۲ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان ثبت کرد.

انتشار آمار پولی

بانک مرکزی دیروز آمار مربوط به کل تغییرات پولی در سال را گزارش کرد اردیبهشت سال جاری منتشر شد. بر اساس این آمار رشد دوازده ماهه نقدینگی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۵.۳ واحد درصد کاهش داشته است. در اردیبهشت در سال گذشته نرخ رشد سالانه نقدینگی ۳۰.۹ درصد بوده و این متغیر در پایان است اردیبهشت امسال به ۲۵.۶ درصد رسیده است. نرخ رشد دوازده ماهه پایه پولی نیز از ۴۲.۹ درصد در پایان سال ۱۴۰۱ به ۲۱.۱ درصد در پایان سال کاهش یافت. اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ فرا رسید. رشد ماهانه جریان نقدی در اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ نیز معادل ۲ درصد بوده و رشد تجمعی نقدینگی در دو ماهه نخست امسال کمتر از هدف تعیین شده برای این دوره است.

ضریب نقدینگی نیز در پایان است اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ نسبت به پایان سال ۱۴۰۲ رشد ۲.۹ درصدی داشته است، هدف اصلی بانک مرکزی در ماه های اخیر کنترل تورم بوده است و در این مدت سیاست گذار پولی توانسته نرخ رشد نقدینگی را افزایش دهد. از ۴۲.۸ درصد در مهر ۱۴۰۰ به ارزش های جاری با سیاست کنترل ترازنامه بانک ها. از سوی دیگر سیاست گذار پولی سعی کرده است با رویکرد انقباضی جریان پول را به سمت سیستم بانکی هدایت کند و نرخ سود را افزایش دهد تا از ورود آن به بازارهای سفته بازی جلوگیری کند. به هر حال باید منتظر روی کار آمدن تیم اقتصادی دولت جدید باشیم تا از محاسن و معایب سیاست های آتی در حوزه های پولی، مالی و تجاری آگاه شویم. با شناسایی رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزیر اقتصاد، وزیر حراست و حتی رئیس سازمان بورس می توان جهت نسبی سیاست های مذکور و وضعیت حاکم بر آن را تعیین کرد. بازار سهام به نظر می رسد تلاش اصلی تیم اقتصادی دولت باید بهبود شرایط کلان اقتصادی کشور باشد.

وقتی این امر محقق شود، سرمایه گذاری توجیه می شود و فعالان اقتصادی به دنبال تولید و اشتغال خواهند بود، اما در شرایط بی ثباتی کلان اقتصادی، فعالان اقتصادی تنها با حفظ زمین، ارز و سایر دارایی ها و کمتر به دنبال حفظ ارزش دارایی های خود هستند. انگیزه ای برای سرمایه گذاری خواهد بود.

کاهش حباب اهرمی

نکته جالب توجه در معاملات دیروز بورس اوراق بهادار تهران، افت محسوس حباب وجوه اهرمی در بازار است. بررسی تاریخچه معاملات وجوه اهرمی در روزهای اخیر نشان می دهد که قیمت این صندوق ها به NAV آنها نزدیک شده است و حباب این صندوق ها یکی از پایین ترین ارزش های خود را در سال جاری تجربه می کند. نظرسنجی ها نشان می دهد؛ افت قیمت این صندوق ها در روزهای اخیر و همچنین افزایش سهم نقدینگی در پرتفوی این صندوق ها دلیل کاهش حباب صندوق های اهرمی بوده است. از طرفی افزایش تعداد این صندوق ها نیز می تواند بر کاهش تقاضا در این صندوق ها تاثیر بگذارد و در نهایت منجر به سقوط حباب قیمتی آنها شود.

انتظارات از دولت جدید

همانطور که در گزارش قبلی «دنیای اقتصاد» با عنوان بورس در برزخ اشاره شد، اهالی بورس یکی از مهم ترین حامیان رئیس جمهور منتخب بودند و طبیعتاً انتظار دارند که در دوره ریاست جمهوری وی، بازار سهام. و بهبود آن به عنوان یکی از اولویت های دولت جدید محسوب می شود. دولت سیزدهم نیز با وعده بهبود وضعیت بورس به میدان آمد، اما در سه سال گذشته بورس تهران گرفتار یکسری چالش‌ها شد و حل نشدن این چالش‌ها در نهایت به بحران منجر شد. نرخ بالای سود که برای کنترل تورم اجرا شد، یکی از مهم ترین چالش های بورس بود و بارها موجی از انتقادات فعالان بازار را برانگیخت. سرکوب قیمت ها و قیمت گذاری دستوری نیز معضلی است که نه تنها در دوره دولت سیزدهم، بلکه در دولت های گذشته در تالار شیشه ای وجود داشت و آثار منفی بر معاملات داشت. تفاوت نیم دلار با دلار بازار آزاد نیز یکی از مهم ترین ریسک های بورس است و باید دید که تیم جدید اقتصادی چه تمهیدات ویژه ای برای حل این موضوع اندیشیده است.