زنان گلادیاتور در روم باستان؛ جنگجویانی که «مجبور بودند به زور و وحشیگری عشق بورزند»

در موزه بریتانیا نقش برجسته مرمری باستانی وجود دارد که دو گلادیاتور را در حال نبرد با شمشیر و سپر نشان می دهد. این صحنه ای آشنا از روم باستان است، با پیچ و تاب ظریف: هر دو گلادیاتور زن هستند.

کتیبه ای که با این نقش برجسته مرمری در محوطه باستانی هالیکارناسوس (واقع در جنوب ترکیه امروزی) یافت می شود، بیان می کند که هر دو گلادیاتور در یک مسابقه با تساوی با هم مبارزه کردند. حال سوال اینجاست که آیا این نقش برجسته مرمری فقط یک اثر هنری است یا حضور گلادیاتورهای زن در روم باستان امری عادی بوده است؟

علاوه بر این نقش برجسته، یک مجسمه برنزی ۲۰۰۰ ساله نیز تصور می شود که یک گلادیاتور زن را به تصویر می کشد. اگرچه باور اولیه در مورد این مجسمه چیز دیگری بود.

این مجسمه کوچک، که اکنون در موزه هنر هامبورگ نگهداری می شود، به طور سنتی به عنوان یک “ورزشکار” زن که یک استریجیل در دست دارد به تصویر کشیده می شود. ابزاری با تیغه خمیده که در روم باستان برای تمیز کردن پوست یا از بین بردن عرق و کثیفی استفاده می شد.

با این حال، محقق آلفونسو ماناس از دانشگاه گرانادا در اسپانیا در مقاله ای در سال ۲۰۱۱ نوشت که این مجسمه در واقع یک “گلادیاتور” زن و “به ویژه یک گلادیاتور تراسیایی” است. [Thraex] با یک خنجر منحنی کوتاه می جنگد. سلاحی که اگر آن را دقیق ندانیم، با استریجیل اشتباه گرفته می شود».

به گفته آلفونسو ماناس، از آنجایی که ۱۰ متن ادبی پراکنده و یک کتیبه تمام چیزی است که ما به عنوان مدرک مکتوب درباره گلادیاتورهای زن داریم، جمع کردن این تصاویر و نتیجه گیری در مورد آنها دشوار است.

رنج زنان گلادیاتور

اگرچه امروزه گلادیاتورها را در فیلم‌های با شکوه می‌بینیم، موقعیت اجتماعی آنها در روم باستان کاملاً متفاوت بود.

در آن روزها جنگیدن یا اجرا در یک عرصه برای سرگرمی توده‌ها مایه شرمساری به حساب می‌آمد، بنابراین می‌توانید تصور کنید زنانی که مجبور به انجام آن بودند چه شرمساری را تحمل می‌کردند.

جوونال، شاعر و طنزپرداز رومی، این را به خوبی بیان کرده است: «چه حس شرمندگی در زنی که کلاه جنگی به سر دارد، که مجبور است از زنانگی دوری کند و به زور و بی رحمی عشق بورزد… به حراج گذاشته شده است، چقدر به کمربندها، بازوها و وسایل نرم او افتخار می کنید… اما اگر او یک تراسیایی باشد، چقدر خوشحال می شوید که عزیز دلتان محافظ پای فلزی خود را می شنوید که ناله او را به عنوان تمرین تراکیه می شنوید؟ مربی او آموخته است و زیر سنگینی کلاه پژمرده می شود.”

اگرچه تعداد گلادیاتورهای زن بسیار کمتر از همتایان مرد خود بودند، اما وجود داشتند و از طبقات پایین و طبقات بالا جدا بودند.

اینکه چرا علیرغم این همه انتقاد به این زنان، آنها به حیات خود ادامه دادند و به عنوان گلادیاتور فعالیت کردند، مشخص نیست. برخی از مورخان بر این باورند که این کار تنها راه زندگی آنها بوده است و برخی معتقدند احتمالاً این کار “افق میهنی” از سوی آنها با هدف حفظ استقلال یا کسب شهرت، پاداش مالی و یا حتی بخشودگی بدهی هایشان بوده است.

ابهامات زیادی در این مورد وجود دارد و به همین دلیل، مورخان به جستجوی شواهد تاریخی معتبر در مورد زنان جنگجوی روم باستان ادامه می دهند.

منبع: یورونیوز