شیراز مقصد اول گردشگری داخلی؛ چرا تقاضا برای سفر به جنوب افزایش یافته است؟
صنعت گردشگری ایران در سال های اخیر، همگام با تغییرات اقتصادی و اجتماعی، شاهد دگرگونی های قابل توجهی در الگوهای سفر بوده است. بررسی های آماری نشان می دهد که با وجود نوسانات تورمی، سفر از سبد خانوار ایرانی حذف نشده، بلکه شکل آن تغییر یافته است. در این میان، شهر شیراز نه تنها به عنوان پایتخت فرهنگی ایران، بلکه به عنوان یک قطب اقتصادی و گردشگری در جنوب کشور، جایگاه ویژه ای یافته است.
افزایش تقاضا برای سفر به استان فارس، تنها معطوف به ایام نوروز یا تعطیلات خاص نیست. توسعه زیرساخت های اقامتی، برگزاری رویدادهای فرهنگی و رشد گردشگری سلامت، شیراز را به مقصدی چهارفصل تبدیل کرده است که حجم بالایی از ترددهای بین شهری را به خود اختصاص می دهد. اما این افزایش تقاضا، چه تاثیری بر زیرساخت های حمل و نقل و اقتصاد منطقه داشته است؟
زیرساخت های حمل و نقل؛ شاه راه هوایی پایتخت به جنوب
یکی از فاکتورهای تعیین کننده در انتخاب مقصد سفر برای گردشگران امروزی، «زمان» و «دسترسی» است. با توجه به فاصله جغرافیایی قابل توجه میان پایتخت و شهرهای جنوبی، حمل و نقل هوایی نقش شریان حیاتی را در اتصال مرکز به جنوب کشور ایفا می کند. آمارها حاکی از آن است که مسیر پروازی تهران به شیراز، همواره در لیست پرترافیک ترین کریدورهای هوایی کشور قرار دارد.
برای مسافران تجاری، اساتید دانشگاه و گردشگرانی که زمان محدودی دارند، پیمودن مسافت جاده ای بیش از ۹۰۰ کیلومتر، توجیه اقتصادی و زمانی ندارد. همین مساله باعث شده تا تقاضا برای خرید بلیط هواپیما تهران شیراز به عنوان سریع ترین راه دسترسی به این کلان شهر، حتی در فصول غیر پیک سفر نیز بالا باشد. تحلیل رفتار مصرف کنندگان نشان می دهد که حساسیت مسافران نسبت به قیمت پروازها کاهش نیافته، اما آن ها ترجیح می دهند با رصد مداوم قیمت ها و خرید در زمان مناسب، گزینه هوایی را جایگزین سختی های سفر زمینی کنند.
از سوی دیگر، توسعه ناوگان هوایی و حضور ایرلاین های متعدد در این مسیر، رقابتی را در قیمت گذاری ایجاد کرده که در نهایت به نفع مصرف کننده نهایی است. با این حال، کارشناسان حوزه حملونقل توصیه می کنند که با توجه به ضریب اشغال بالای پروازها در این مسیر استراتژیک، برنامه ریزی برای سفر نباید به روزهای آخر موکول شود. این موضوع به ویژه در ایام برگزاری نمایشگاه های بین المللی شیراز یا تعطیلات رسمی، اهمیت دوچندانی پیدا می کند.
اقتصاد گردشگری شیراز؛ فراتر از شعر و ادب
اگرچه شیراز در ذهنیت عمومی با شعر حافظ و سعدی گره خورده است، اما نگاهی به آمارهای اقتصادی نشان می دهد که این شهر به یک اکوسیستم کامل گردشگری تبدیل شده است. برخلاف بسیاری از شهرهای توریستی که تنها بر یک جنبه (مثلا طبیعت یا تاریخ) تمرکز دارند، شیراز سبد کاملی از خدمات را ارائه می دهد.
تنوع و گستردگی جاهای دیدنی شیراز باعث شده تا این شهر بتواند طیف وسیعی از سلیقه ها را پوشش دهد. این موضوع از نظر نرخ ماندگاری مسافر اهمیت حیاتی دارد. بررسی ها نشان می دهد که میانگین اقامت مسافران در شیراز نسبت به بسیاری از شهرهای مرکزی ایران بالاتر است؛ چراکه بازدید از مجموعه زندیه، باغ های تاریخی (نظیر ارم و جهاننما) و اماکن مذهبی و باستانی، نیازمند برنامه ریزی چند روزه است. این ماندگاری بیشتر، به معنای گردش مالی بالاتر در بخش های هتل داری، رستوران ها و بازار سنتی وکیل است که مستقیما بر معیشت شهروندان تاثیر می گذارد.
مدیریت هزینه سفر در شرایط تورمی (چالش ها و راهکارها)
یکی از چالش های اصلی خانوارهای ایرانی در سال های اخیر، مدیریت هزینه های سربار سفر در شرایط تورمی بوده است. گزارش های میدانی حاکی از آن است که هزینه اقامت و خوراک، بیشترین سهم را در بودجه بندی سفر به خود اختصاص می دهند. با این حال، کارشناسان اقتصادی معتقدند که سفر ارزان لزوما به معنای کاهش کیفیت یا اقامت در اماکن غیرمجاز نیست؛ بلکه به معنای حذف واسطه ها و انتخاب زمان صحیح است.
قیمت خدمات گردشگری در شیراز تابعی از تقاضاست. رزرو خدمات در روزهای میانی هفته یا استفاده از تخفیف های فصلی می تواند هزینه ها را تا ۳۰ درصد کاهش دهد. علاوه بر این، شفافیت قیمت ها در بستر آنلاین باعث شده تا مسافران بتوانند پیش از شروع سفر، برآورد دقیقی از هزینه ها داشته باشند و گرفتار قیمت های کاذب یا هیجانی بازارهای سنتی نشوند. در واقع، کلید سفر اقتصادی در دوران کنونی، دسترسی به اطلاعات شفاف و امکان مقایسه لحظه ای است.
نقش پلتفرم های دیجیتال در تسهیل و شفاف سازی سفر
در دهه گذشته، ورود تکنولوژی به صنعت گردشگری، قواعد بازی را تغییر داده است. اگر در گذشته مسافران برای تهیه ملزومات سفر ناچار به مراجعه حضوری به آژانس ها و پذیرش قیمت های مقطوع بودند، امروز پلتفرم های دیجیتال قدرت انتخاب را به مصرف کننده بازگرداندهاند. این سامانه ها با ایجاد فضای رقابتی و حذف دلالان، نقش مهمی در ثبات نسبی قیمت ها در بازه های زمانی پرتردد ایفا می کنند.
مسافر امروز نیاز دارد تا در کمترین زمان ممکن، تمام گزینه های موجود برای سفر (اعم از پروازهای چارتری و سیستمی یا انواع هتل ها) را یکجا مشاهده و مقایسه کند. در این راستا، پلتفرم های جامع خدمات سفر نظیر مای سفر با ارائه راهکارهای هوشمند، تقویم های قیمتی و پشتیبانی ۲۴ ساعته، این خلا اطلاعاتی را پر کردهاند. استفاده از چنین وب سایت هایی نه تنها ضریب اطمینان سفر را بالا می برد، بلکه به گردشگران کمک می کند تا با مدیریت صحیح بودجه، تجربه ای باکیفیت و بدون دغدغه از سفر به پایتخت فرهنگی ایران داشته باشند.
جمع بندی
در تحلیل نهایی، تثبیت جایگاه شیراز به عنوان مقصد اول گردشگری داخلی، حاصل همافزایی سه عامل کلیدی غنای فرهنگی و جاذبه های بی بدیل، توسعه مستمر زیرساخت های اقامتی و حمل و نقل و البته نفوذ ابزارهای دیجیتال است. اگرچه تاریخ و طبیعت سرمایه های ذاتی این شهر هستند، اما تکنولوژی به عنوان یک کاتالیزور قدرتمند، قواعد بازی را تغییر داده است. امروزه پلتفرم های آنلاین با ایجاد شفافیت و حذف پیچیدگی های سنتی، دسترسی به این مقصد محبوب را برای تمام اقشار جامعه آسان تر و سریع تر از همیشه کردهاند؛ روندی که پیش بینی می شود در سال های آتی، نقش تعیین کننده ای در اقتصاد گردشگری جنوب کشور ایفا کند.
