طراحی مالیات در بودجه ۱۴۰۴ به شیوه داروغه ناتینگهام؛ ۲ برابر شدن مالیات‌ها در ۲ سال و ۲ دولت

افق میهن، لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ در موعد قانونی خود توسط مسعود مزیکیان به مجلس تحویل شد، هرچند این لایحه به موقع به ایستگاه بهارستان رسید، اما حکایت اعداد شگفت انگیز آن کم نیست و حالا باید باشد. انجام شده توسط ۱۰ آبان قسمت دوم بودجه و جداول نیز باید تحویل داده شود.

در این میان یکی از حواشی جالب بحث بودجه ۱۴۰۴، پیش بینی افزایش ۳۹ درصدی درآمد مالیاتی کشور است که برای بسیاری عجیب و غیرقابل باور است.

اما به گزارش اقتصاد ۲۴، فعلاً در لایحه بودجه ۱۴۰۴ درآمدهای مالیاتی با رشد ۳۹ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۳ به ۱۷ هزار همات می رسد.

بر اساس این جدول درآمدهای مالیاتی که در سال ۱۴۰۳ ۱۲۲۲۰۰۰۰ میلیارد تومان بوده است با رشد ۳۹ درصدی به ۱۷۰۰۰ همات (هزار میلیارد تومان) رسیده است.

اگر بخواهیم درآمد ورودی گمرک ۲۶۴ حمت را نیز در نظر بگیریم که نسبت به لایحه ۱۴۰۳ ۸۵ درصد افزایش نشان می دهد، به اعداد جالب تری خواهیم رسید.

همچنین براساس لایحه ۱۴۰۴ سود سهام شرکت های دولتی ۶۰ همات، مالکیت دولت در بخش ارتباطات ۲۶ همات، سود مالکیت و حقوق دولتی معادن ۵۵ همات، درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات ۶۰ همت است. همات و سایر درآمدها ۱۱۰ هزار میلیارد تومان است.

بر این اساس کل درآمد دولت در سال ۱۴۰۴ و تراز عملیاتی ۲۲ هزار و ۷۵۶ همات پیش بینی شده است که نسبت به سال گذشته ۴۲ درصد افزایش را نشان می دهد.

تراز عملیاتی سال ۱۴۰۴ با احتساب اقلام فرابودجه ای و هدفمندی واریز شده به بودجه عمومی معادل ۱۸۵۴۰ همات می باشد.

البته برای جمع آوری این گونه ارقام مالیاتی در بودجه سال ۱۴۰۴ باید جادوگر معروف ناتینگهام از انیمیشن و کتاب رابین هود را احضار کرد، زیرا به نظر نمی رسد در شرایط بحرانی ایران جمع آوری این ارقام مالیاتی چندان آسان باشد. اقتصاد آسیب دیده

بر اساس متن لایحه بودجه سال آینده دولت که پیشتر به آن اشاره شد، دولت چهاردهم در نظر دارد فشار مالیات و گمرکات را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. بنابراین ۵۰۰ هزار میلیارد تومان بیشتر از سال ۱۴۰۳ از شهروندان اخذ می شود و عوارض ورودی گمرک نیز ۸۵ درصد افزایش می یابد.

همچنین لازم به ذکر است که با توجه به سقف ۶ هزار میلیارد تومانی بودجه عمومی، اکنون دولت در نظر دارد ۲۰ درصد منابع بودجه خود را از مالیات مستقیم تامین کند.

ضمناً در سال ۱۴۰۳ که بودجه آن توسط دولت رئیس جمهور تهیه شده بود، درآمدهای مالیاتی نسبت به سال قبل ۵۰ درصد رشد داشت، یعنی به عبارت ساده در عرض دو سال، دو دولت متفاوت از جناح های مختلف سیاسی، از تعداد زیادی از شهروندان مالیات گرفتند. دو برابر افزایش یافته است.

همچنین حقوق ورودی گمرک هم اکنون از ۱۴۳ هزار میلیارد تومان به ۲۶۴ هزار میلیارد تومان افزایش می یابد. معنای این افزایش در این بخش به معنای گران شدن کالاها و خدمات برای عموم مردم خواهد بود.

معافیت ها و حفره های مالیاتی که پر نمی شود.

اما در بحث مالیات، مسائل بسیار دیگری وجود دارد که به اما و اگرها دامن می زند. بر اساس برنامه هفتم توسعه، سهم مالیات ها در تولید ناخالص داخلی باید تا پایان این برنامه به ۱۰ درصد برسد و برای رسیدن به این هدف اصلاحاتی مانند ساماندهی معافیت ها و تغییر نرخ های مالیاتی ضروری است. به منظور حمایت از اقشار متوسط، معافیت مالیاتی مضاعف حقوق و معافیت مالیاتی سه برابری مشاغل پیش بینی شده است.

اکنون اما سیاستگذاران باید تصمیم بگیرند که آیا افزایش تعداد مشاغل معاف از مالیات منطقی است یا خیر که ممکن است در سال ۱۴۰۵ ۴۸ هزار میلیارد تومان درآمد دولت کاهش یابد یا خیر. همچنین برای تقویت نقش مالیات در تنظیم اقتصاد، لازم است زیرساخت ها برای اجرای مالیات بر مشاغل و سرمایه گذاری تا سال ۱۴۰۴ فراهم شود.

در این میان دولت به دنبال افزایش ۴۰ درصدی درآمدهای مالیاتی است که در بخشنامه بودجه ۱۴۰۴، معافیت مالیاتی مضاعف حقوق و دستمزد و معافیت سه برابری مالی مشاغل پیش بینی شده است.

یعنی حقوق تا سقف ۲۴ میلیون تومان در لایحه بودجه ۱۴۰۴ معاف از مالیات است. در واقع افرادی که سالانه کمتر از ۲۸۸ میلیون تومان درآمد دارند از پرداخت هرگونه مالیات بر حقوق معاف خواهند بود. و این در حالی است که معافیت مشاغل در بودجه سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ حدود ۱۱۱ درصد افزایش یافته بود. همچنین در صورت استفاده صاحبان مشاغل از پایانه های فروشگاهی، معافیت سالانه آنان تا سه برابر معافیت مصوب در قانون بودجه ۱۴۰۲ افزایش می یابد.

مالیات بر دستمزد در سال ۱۴۰۴ چگونه است؟

در مورد مالیات بر دستمزد که تا سقف ۲۴ میلیون تومان در ماه معاف است، مابقی به صورت پلکانی افزایش می یابد. بر این اساس، هر چه مبلغ دریافتی بیشتر باشد، درصد مالیات بیشتر می شود. نرخ مالیات کل درآمد حقوق اشخاص حقیقی که سالانه بین ۲۸۸ تا ۳۶۰ میلیون تومان (معادل حقوق ماهانه ۲۴ تا ۳۰ میلیون تومان) دریافت می کنند معادل ۱۰ درصد مازاد بر این مبلغ است. در واقع اگر فردی بیش از این میزان درآمد داشته باشد نسبت به ۲۸۸ میلیون تومان مازاد بر او مشمول مالیات می شود.

این نرخ مالیات برای افراد با حقوق سالانه بین ۳۶۰ تا ۴۵۶ میلیون تومان (ماهیانه ۳۰ تا ۳۸ میلیون تومان) معادل ۱۵ درصد است، برای حقوق بگیرانی که ۴۵۶ تا ۶۰۰ (ماهانه ۳۸ تا ۵۰ میلیون تومان) دریافت می کنند، ۲۰ درصد برای افرادی که سالانه ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان (ماهانه ۵۰ تا ۶۶.۷ میلیون تومان) حقوق دارند ۲۵ درصد و افرادی که بیش از ۸۰۰ میلیون تومان درآمد سالانه دارند ۳۰ درصد دارند.

بر اساس این تبصره کلیه افرادی که در بخش دولتی و غیردولتی حق الزحمه ساعتی، روزانه، پیمانی، تدریس، حق الزحمه، حق النظارت، حق التحریر، حق فنی و حق الزحمه شورای حل اختلاف دریافت می کنند نیز مشمول پرداخت حق الزحمه می شوند. مالیات بر حقوق اما اعضای هیأت علمی دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی و آموزشی و قضات از شمول این حکم مستثنی و مشمول ماده (۸۵) قانون مالیات های مستقیم می باشند.

البته در این بین لازم به ذکر است که به طور معمول تغییرات معافیت مالیات بر درآمد مشاغل با تاخیر یک ساله و در درآمدهای مالیاتی سال ۱۴۰۵ اثر خود را نشان می دهد زیرا بررسی اظهارنامه ها و اخذ مالیات در سال بعد

این در حالی است که پیش بینی ها نشان می دهد در صورت سه برابر شدن معافیت مشاغل نسبت به افزایش معافیت متناسب با تورم، درآمدهای مالیاتی در سال ۱۴۰۵ ۴۸ هزار میلیارد تومان کاهش می یابد.

با این روند، سوال این است که دولت چگونه به دنبال افزایش درآمد مالیاتی است؟

درآمد دولت به صورت مالیات است

به نظر می رسد دولت راه های جایگزینی برای افزایش مالیات پیدا کرده است، اما باید دید برخی از این مالیات ها مانند خانه ها و خودروهای لوکس چقدر قابل دریافت است.
اما شاید اصلی ترین مالیاتی که تقریباً همه شهروندان حتی در صورت بی اطلاعی باید با آن دست و پنجه نرم کنند، مالیات بر ارزش افزوده باشد که درآمد مهمی برای دولت محسوب می شود.

دولت در بودجه ۱۴۰۴ نرخ مالیات بر ارزش افزوده را مانند امسال ۱۰ درصد تعیین کرده است.

ارزش افزوده و مالیات مستمری که می پردازیم

به گزارش اقتصاد ۲۴، بر اساس لایحه بودجه سال آینده سال ۱۴۰۴، نرخ مالیات بر ارزش افزوده موضوع ماده (۷) و نرخ مالیات بر ارزش افزوده و جریمه موضوع بند (ب) ماده (۲۶) ارزش افزوده. قانون مالیات مصوب ۱۴۰۰ به عنوان سهم دولت یک واحد درصد افزایش می یابد به طوری که کل نرخ مالیات بر ارزش افزوده معادل (۱۰) واحد درصد بوده و برای تعدیل حقوق بازنشستگان لشکری ​​و کشوری و فولاد استفاده می شود. صندوق بازنشستگی با ۹۰ درصد ودیعه از حقوق و پاداش مشمول کسورات دریافتی کارکنان. مشابه و همتراز با رعایت قانون برنامه هفتم برای پیشرفت.

همچنین لازم به ذکر است در تبصره (۷) ماده (۱۰۵) و تبصره ماده (۱۳۱) قانون مالیات های مستقیم پس از عبارت ۱۰ درصد عبارت بیش از ۴۰ درصد اضافه می شود. این معافیت صرفاً در رابطه با درآمد مشمول مالیات سالهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ مربوط به مواد مذکور است.

لازم به ذکر است در سال ۱۴۰۳ مالیات بر ارزش افزوده برای اکثر کالاها و خدمات با نرخ ۱۰ درصد محاسبه می شد اما برخی از کالاها و خدمات از این نرخ معاف هستند. به عنوان مثال نرخ مالیات برای واردات کالاهای اساسی مانند گندم، گوشت و شکر معادل یک درصد است.

مراکز درمانی، خودرو و زمین و ملک در تور مالیاتی دولت

اما مالیات بر ارزش افزوده تمام ماجرا نیست، نگاهی به مطالب زیر نشان می دهد که در لایحه بودجه ۱۴۰۴ جدا از افزایش نجومی گمرک به فکر انواع مالیات های جدید نیز بوده است.

موارد زیر از همین جمله است:

– کلیه مراکز درمانی دولت، خصوصی، وابسته به موسسات دولتی، نیروهای مسلح، موسسات خیریه و شرکت های دولتی موظفند ده درصد (۱۰%) از حق الزحمه یا هزینه خدمات گروه پزشکی را که به دلیل دریافت فاکتورهای ارسالی توسط بیمار به عنوان مالیات پرداخت می شود، پرداخت کنند. به شرکت های بیمه یا به صورت نقدی. کسر و واریز به نام شخص مربوطه تا پایان ماه پس از وصول مبلغ فاکتور به حساب سازمان امور مالیاتی کشور.

– انواع خودروهای سواری و وانت دو اتاقه (کابین) دارای شماره پلیس شخصی در اختیار مالکان اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی که قیمت روز خودروی آنها بیش از پنجاه میلیارد (۵۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال می باشد و مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات سالانه خودرو می باشد. به میزان یک درصد (۱%) هستند

– کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی موظفند مالیات سالانه خودروهای در اختیار و فرزندان زیر هجده سال و افراد تحت تکفل را حداکثر تا پایان سال پرداخت نمایند. آبان ۱۴۰۴ و در صورت عدم پرداخت مشمول مقررات ماده (۱۹۰) قانون مالیات های مستقیم می شوند.

_ در لایحه بودجه ۱۴۰۴ واحدهای مسکونی که ارزش آنها بیش از ۵۰ میلیارد تومان است مازاد بر این مبلغ به نرخ دو در هزار مشمول مالیات خواهد بود. این رقم در سال جاری ۳۵ میلیارد تومان بوده است.
بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۴، اراضی غیرمتخصص با کاربری مسکونی، اداری و تجاری و واحدهای مسکونی که ارزش هر یک از آنها بیش از پانصد میلیارد (۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال است، مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات می باشد. نرخ دو آنها به هزار است. این مالیات به عهده شخصی است که در ابتدای سال ۱۴۰۴ دارایی املاک فوق بوده است.

کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی موظفند مالیات سالانه هر یک از اراضی و واحدهای مسکونی تحت تصرف خود و فرزندان زیر هجده سال و افراد تحت تکفل خود را با رعایت قوانین مالیاتی پرداخت نمایند. بهمن پرداخت در سال ۱۴۰۴ ثبت نقل و انتقال املاکی که طبق این بند برای آنها مالیات وضع شده است قبل از پرداخت بدهی مالیاتی قابل انتقال اعم از مالیات دارایی، نقل و انتقال قطعی و اجاره ممنوع است. متخلف از حکم این بند متضامناً مسئول پرداخت مالیات می باشد.

اما نکته اینجاست که نه در خودروهای لوکس و نه در خانه های لوکس، رقم مالیات حاصله چندان چشمگیر نبوده و هر بار سازمان مالیاتی کشور ارقام بسیار ناچیزی برای درآمدها ارائه کرده است.

هر چند اکنون به نظر می رسد با افزایش نجومی قیمت خودرو و البته مسکن باید انتظار مالیات بیشتری را داشت، اما در نهایت به نظر می رسد در این بخش ها نیز این مالیات برای مراکز درمانی دولتی و خصوصی است. احتمالا با گرفتن مالیات از جیب شهروندان است. ارقام بالاتری برای درآمد دولت به دست خواهد آورد.