«طرح مهربانی»این چه وام قرض الحسنه ای است که قراردادش مثل ترکمانچای است؟

اگر ۱۸ ماه در بانک دولتی ۵۰۰ میلیون تومان سپرده گذاری کنید، بعد از یک سال و نیم بانک به شما ۳۰۰ میلیون وام می دهد! جدا از این که در این یک سال و نیم با تورم موجود چه بلایی سر پولی که در بانک گذاشته اید و اینکه ارزش آن کاهش پیدا می کند یا خیر.

ایران تحلیل به نقل از اعتماد، چند بانک دولتی مدت هاست درگیر «طرح مهربانی» با تبلیغات عجیب و غریبی که بر در و دیوار شهر می رود و یا پشت سر هم در برنامه های تلویزیونی پربیننده پخش می شود. . مردم را به دریافت وام قرض الحسنه با کارمزد ۴ درصد دعوت می کنند.

سقف این وام ۳۰۰ میلیون تومان است که روی کاغذ عدد بدی نیست و شرایطی که در تبلیغات به چشم می خورد هر بیننده ای را به استفاده از آن ترغیب می کند. اما شرایطی که بانک ها برای دریافت این وام در نظر گرفته اند به قدری عجیب و پیچیده است که حتی شبهه ربا را هم بیشتر می کند. برای نگارش این گزارش شرایط پرداخت وام قرض الحسنه تحت عنوان «طرح مهربانی» را در سایت دو بانک دولتی بررسی کردیم و به نکات جالبی بر خوردیم.

وام مشمول قرض چه حکمی دارد؟

اول از همه باید بگوییم که این وام به هیچکس داده نمی شود. بانک ها از متقاضیان پول می گیرند و به نسبت زمانی که پولشان در حسابشان مانده است وام می دهند. در واقع بانک ها از مردم پول «قرض» می کنند، این پول را از یک ماه تا ۱۸ ماه نزد خود نگه می دارند و تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان وام می دهند!

این حادثه نوعی «قرض به شرط عاریه» است که در احکام شرعی از نوع عملیات ربوی است. متن پرسش و پاسخ سایت حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی درباره حکم «قرض به شرط قرض» به این شرح است: «سؤال: اگر شخصی به دیگری وام دهد، شرط می کند که به شما وام بدهم در تاریخ. شرطی که بعدا باید همان مبلغ را پس دهید مبلغ را به من قرض دهید آیا این کار و این وام مشکلی دارد؟پاسخ: این یک نوع ربا است کاری که بانک ها در این پروژه انجام می دهند کاملا مشابه موارد ذکر شده است. در سوال.بانک از متقاضی وام می گیرد و با توجه به مدت نگهداری پول در بانک وام می دهد.اما سقف این وام همان ۳۰۰ میلیون تومان باقی می ماند.علاوه بر این در طرح “مهربانی” ، تمام پولی که به بانک “قرض” داده اید به شما برگردانده می شود یعنی شما پول خود را می گیرید و بابت پولی که به بانک وام داده اید سود می گیرید!

با چند پول می توان ۳۰۰ میلیون تومان گرفت؟

اما شرایط وام گرفتن چیست؟ چه مقدار پول باید به بانک قرض بدهید تا به شما وام پس بدهد؟

بانک ها برای این منظور جدولی تهیه کرده اند که در سایت طرح های «مرحبانی» آنها موجود است. در اینجا چند نمونه آورده شده است تا مشخص شود این وام چگونه و در چه شرایطی پرداخت می شود. البته تمامی این بانک های شرکت کننده در طرح «مهربانی» برای محاسبه مبلغ سپرده و دریافت وام ماشین حساب نیز در سایت خود قرار داده اند و تمامی کارهای افتتاح حساب و پرداخت وام و … را به صورت آنلاین انجام می دهند. ، و نیازی به حضور در شعبه نیست.

طبق این ماشین حساب، اگر ۱۸ ماه ۵۰۰ میلیون تومان در بانک دولتی سپرده گذاری کنید، بعد از یک سال و نیم بانک به شما ۳۰۰ میلیون وام می دهد! جدا از این که تکلیف پولی که در این یک سال و نیم با توجه به تورم فعلی در بانک سپرده اید چه می شود و ارزش آن کاهش می یابد یا خیر، باید بگوییم که ۳۷ میلیون تومان کل اقساط ۶۰ ماهه است. این وام ۳۰۰ میلیونی تومان به عنوان کارمزد دریافت می شود!

حالا اگر همان ۵۰۰ میلیون تومان را یک ماهه به بانک «وام» بدهید، بانک بعد از یک ماه ۸۳ میلیون تومان به شما می دهد که باید در یک سال با سود ۴ درصد پس بدهید. اما اگر ۵۰۰ میلیون به بانک بدهید و بخواهید یک ماهه وام بگیرید و ۵ سال دیگر قسط وام خود را پرداخت کنید، بانک ۱۶ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان به شما وام می دهد و از این بابت ۴ درصد سود می گیرد. وام!

بانک دیگری که اتفاقاً یک بانک دولتی است، شرایط جالب تری گذاشته و البته جدول بسیار گیج کننده ای منتشر کرده که هیچکس نمی تواند آن را درک کند. اما مثالی بزنیم: اگر برای طرح مهربانی ۸۱ میلیون تومان به مدت ۱۲ ماه در این بانک سپرده گذاری کنید، پس از یک سال که ۸۱ میلیون شما در بانک می ماند، می توانید ۳۰۰ میلیون تومان در ۶ اقساط ماهانه دریافت کنید. این پول بابت کارمزد گرفته می شود.

اما این برای اقساط ۶ ماهه است و اگر بخواهید با اقساط ۵ ساله وام بگیرید (چیزی که در آگهی های بازرگانی این بانک ها دیده می شود) بانک در مجموع ۵۱ میلیون تومان به شما وام می دهد. یا در مثالی دیگر اگر برای طرح مهربانی ۳۰۰ میلیون تومان در این بانک به مدت ۳ ماه سپرده گذاری کنید، می توانید در پایان ماه سوم ۳۰۰ میلیون تومان اقساط ۶ ماهه دریافت کنید. اما برای اقساط ۵ ساله مبلغ وام به ۴۸ میلیون تومان می رسد!

البته مهم نیست چقدر واریز می کنید. سقف وام یکسان است. مثلاً ۵ میلیارد تومان در بانک سپرده گذاری کنید و بالاخره بعد از مدتی همان وام ۳۰۰ میلیون تومانی پرداخت می شود! در واقع سقف وام یکی است و فقط سپرده متفاوت است!

این “ساختار یک طرفه” به گونه ای ایجاد شده است که قرارداد وام به نفع طرف عرضه باشد. در حالی که طرف عرضه که بانک است پول بیشتری دریافت کرد و این پول را مدت ها نگه داشت. با توجه به تورم و کاهش ارزش، چه کسی در این بین سود بیشتری می برد؟

ضامن هم می خواهد

این را هم اضافه کنیم که برخلاف تبلیغات دولت مبنی بر پرداخت وام های جزئی بدون ضامن، وام طرح مهابانی نیازمند یک یا دو ضامن با گواهی کسر از حقوق ضامن است که کار را برای کسانی که واریز کرده اند بسیار سخت می کند. پول در بانک برای گرفتن وام .

نکته دیگر اینکه این وام ها «قابل انتقال» هستند و احتمالاً از این پس باید منتظر خرید و فروش وام های «مهربانی» باشیم و در این بین عده ای هم که وام گرفته اند و قادر به پرداخت اقساط نیستند. ، شروع به انتقال وام در وب سایت های تبلیغات آنلاین کنید. (البته این یک احتمال است و این احتمال بر اساس قانون کلی اقتصاد است که هر جا رانت باشد فساد هم هست).

چرا این اتفاق می افتد؟

با روند تورمی موجود که مدت هاست به صورت مزمن در کانال ۴۰ درصد باقی مانده و به نظر می رسد به هسته ای سخت ضربه زده است، «پول» نیز به کالایی گران تبدیل می شود. سیاست های تثبیت نیز دلیلی برای «کمیابی» پول است. بانک مرکزی به دنبال کاهش تورم است و البته نظارت مستقیم بر نظام پولی کشور و حفظ ارزش پول ملی وظیفه ذاتی بانک مرکزی است. بانک مرکزی ابزارهایی در این راه دارد و یکی از این ابزارها کنترل ترازنامه بانک ها و کاهش رشد نقدینگی از طریق فشار بر منابع پولی پایه است.

این در حالی است که نظام بانکی با مشکلاتی از جمله اختلاف نظرهای گسترده در منابع و هزینه های خود مواجه است و شاید اکنون که پول به عنصری «کمیاب» و «گران» تبدیل شده، سازوکار جذب منابع را با ارائه وام به دست گرفته اند. .

چنین شیوه ای از اعطای تسهیلات که شباهتی به قرارداد «ترکمانچایی» ندارد، در حالی که وام قرض الحسنه تعریف خاص خود را دارد و معمولاً به صورت «کم» و به مقدار کم توسط ساختاری که گرفته بود، اداره می شد. ریشه در نهادهای مذهبی ایران قبل از انقلاب دارد. اگر در مورد وام قرض الحسنه است چه نیازی به چنین تبلیغاتی است که با واقعیت همخوانی ندارد؟ اگر قرار است منابع مردم گرفته شود و در ازای آن در شرایط تورمی، سودی حتی کمتر از نرخ تورم پرداخت شود، چرا مسئولان دولتی این موضوع را به گونه ای دیگر مستند می کنند؟